Navenda Sûrîyeyî ya Ragihandinê û Azadîya Derbirînê

Performansa Ragihandina Sûrîyeyê Di Dema

Hilbijartinên Parlamentoyê yên Sala 2007an De

Fihrista Mijaran

– Pêşek

Birê Yekem: Çarçoveya Teorîk û Metodolojîk

Yek: Destnîşankirina Kêşedarîya Lêkolînê û Sedemên Wê yên Teorîk û Pratîkî

Dudu: Armancên Sereke û Nesereke

Sisê: Pîvanên Navneteweyî yên Ragihandinê û Azadîya Nêrîn û Derbirînê

Birê Duyem: Çarçoveya Qanûnî ya Hilbijartinên Sûrîyeyê

Birê Sêyem: Azînenasîya Lêkolînê û Pêkanînên Cîbicîker

1. Danîna Pirsnameyê
2. Mîhengên Pîvandin û Hilsengandinê

III. Bingehên Dahûrandinê û Zehmetîyên Metodolojîk

1. Nimûneya Lêkolînê û Alîyên Çavdêrîkirî

Birê Çarem: Dahûrandina Performansa Navgînên Ragihandinê yên Sûrîyeyê Di Dema Şopandina Hilbijartinên Parlamentoyê De

Yek: Navgînên Ragihandina Dîtbar

Dudu: Navgînên Ragihandina Bihîzbar

Sisê: Navgînên Ragihandina Nivîskî/Kaxezî

Çar: Navgînên Ragihandina Elektronîk

Birê Pêncem: Encam

Pêşek:

Îro, dîmena sereke ya jîyana me di nava şoreşa zanyarîyan û ragihanê de belî dibe ku navgînên ragihandinê jî cîyekî nêvnas, girîng û her wisa tirsnak tê de digirin, nemaze li ser asta ragihandina elektronîk a ku hemû pêşbînîyên zanistî yên der barê rola wê ya gihandina zanyarîyan û bandorkirina piralî de derbas kirin.

Navgînên ragihandinê yên nûjen karîbû bibin binyata jîyana sîyasî, aborî, civakî û her weha ya perwerdekarîyê ku pê re hemû sînorên hiziran derbas kirin û ev navgîn bûn hêza herî mezin a tevdan û livandina raya giştî, avakirina hiziran, avakirina bereyan û destekdan an hilweşandina rejîman.

Ragihandin her weha gelek rolên pirreng di dema hilbijartinan de digerîne ku rola hilbijêran a girîng di pêvajoya hilbijartinê de ji wan re eşkere dike û deng û bernameyên berendaman digihîne hilbijêran ku pê re pê re dibe hêza aktîv û bandordar a dema hilbijartinan.

Li hember wê rola gewre ya ku ragihandina Sûrîyeyê dikare di vî warî de bigerîne û ji ber berpirsyarîyên ku gerek e ev ragihandin di dema hilbijartinên Parlamentoya Sûrîyeyê de biavêtana ser milên xwe, nemaze di warê gihandina bêalî û rastîn a nûçe û zanyarîyên pêwîst ên der heqê alîyên ku vê pêvajoya hilbijartinan bi rê ve dibin de û her wisa ji ber rola wê ya girîng di warê arastekirin û berhevkirina cemawerê gel de û têgihandina gel di bijartina berendamên guncan de; gerek bû hin çavdêran performansa navgînên ragihandinê di dema hilbijartinan de bişopanda da ku ji saxlemîya xebata ragihandinê, erkên wê û berpirsyarîyên wê yên giştî yên di warê şopandina hilbijartinan de û alîyên beşdar piştrast bibûne û teqez bikira ku ev şopandin ne li jêr desthilatîya dûgelê û alîyên din ên berjewendgêr e.

Ev raporta ku bera kedeke komî ya giran e, ji bawerîya bi peydabûna mercên xebata navgînên ragihandinê di dema şopandina hilbijartinan de dertê, çi ku birêveçûna baş a pêvajoya hilbijartinê girêdayî serbestî û dirustîya wê ye, an ku gerek e azadîya derbirînê hebe û hilbijêr û berendam karîbin nêrînên xwe bêyî tu astengê bibêjin. Her weha divê navgînên ragihandinê di belavkirina nêrînên hemû alîyan de -çi hilbijêr çi berendam- serbest bin û nekevin jêr fişaran. Wekî din, divê dadmendî û wekhevîya di şopandina çalakîyên hemû alîyan de, hevsengîya di ragihandina nûçeyan de û mafê reklamgerîya di hemû navgînên ragihandinê de, nemaze di ragihandina hikûmetê de, bêne misogerkirin.

Performansa amyarên ragihandinê di dema hilbijartinan de li cem weşandina sozên namzedan bi tenê nasekine, çi ku gerek e dengên hilbijêran jî bigihîne, an ku rola wan a herî girîng têgihandina di warê hilbijartinan de û belavkirina nêrîn û daxwazên hilbijêran e. Her wisa gerek e navgînên ragihandinê deng, doz û arêşeyên kesên ku nêrînên wan ên taybet der barê pêvajoya hilbijartinan de hene, bigihînin û raber bikin; ne ku êrîşî wan bikin, wan paşguh bikin û guh nedin wan; ji ber ku heger ragihandin di nava bangkirin û çepiklêdana ji bo alîyekî sîyasî de niqumî, ji dirustî û bêalîtîyê dûr dikeve.

Li wê gorê, pêdivîya bi sazkirina tîmeke rahênandî çêbû da ku karîbe van navgînan bişopîne û rastbêjî, dirustî û bêalîtîya şopandina medyayê ya hilbijartinan binase. Pê re hemû navgînên ragihandinê yên girîng ên Sûrîyeyê -çi hikûmetî çi taybet- hatin şopandin û giranîya wê şopandinê çû ser navgînên nûçebelavker ên ku bandoreke mezin li alî û nêrînên cemawerê Sûrîyeyê dike.

Hêjayî gotinê ye ku prosesa çavdêrîkirinê li cem nasîna hejmara nivîs û mijarên medyayî yên her alîyekî pêvajoya hilbijartinan û belîkirina berfirehîya wan nesekinî, çi ku wê prosesa çavdêrîkirinê xwe gihand asta rastî û mafdana van nivîs û mijaran ji hêla rengê nirxandina wan an alîyê şopandina medyayî ve. Her weha şopandin û çavdêrîkirina reklamên alîyên girêdayî mijara hilbijartinan da ku em binêrin bê ka li gel pîvanên bêalîtîyê diguncin an na.

Li ser bingeha xalên rabihurî, raport hewl dide ku rewşa performansa navgînên ragihandina Sûrîyeyê di heyama hilbijartinên parlamentoyê de bişopîne, bi hêvîya ku planeke stratejîk a rakirin û bipêşvebirina ragihandina Sûrîyeyê li ser hemû astan deyne ku di vî warî de raportê xwe spartiye rêbazeke zanistî ya ku teorîyê di rêya hin pêngavên metodoljîk re bi rewşa heyî ve girê dide; ji zelalkirina bingeha teorîk dest pê dike û paşê xwe digihîne bingehên dahûrîner, raberkirina endaman, gengeşekirina wan heta bi raberkirina qewîtîyên ku rewşa pêşkêşkirî ya ragihandina Sûrîyeyê disêwirîne.

Îcar em dibînin ku raport li ser pênc biran hatiye dabeşkirin ku birê yekem guh daye destnîşankirina mijarê, sedemên wê yên teorîk û pratîkî û her weha zelalkirina armancên sereke û nesereke û pîvanên ragihandinê û azadîya derbirînê yên ku lihevkirineke navneteweyî li ser wan çêbûye.

Birê duyem bal kişandiye ser taybetmendîya qanûnî ya hilbijartinên Sûrîyeyê. Birê sêyem giranî daye rêbazdarîya çavdêrîkirina performansa navgînên ragihandina Sûrîyeyê, ji destnîşankirina stratejîya giştî û sêwirandina pirsnameyê heta bi pêkanîna tîma çavdêrîkirinê, prosesa berhevkirin û nivîsîna daneyan û bingehên dahûrandina wan. Birê çarem xwe daye ber barê dahûrandina performansa navgînên ragihandinê yên dîtbar, bihîzbar, nivîskî û elektronîk. Birê pêncem û dawî jî encmên raportê raber kirine.

 

       

 

Birê Yekem

Çarçoveya Teorîk û Metodolojîk

Yek: Destnîşankirina Kêşedarîya Lêkolînê û Sedemên Wê yên Teorîk û Pratîkî:

Hilbijartin derfeta bijartina nimînendeyên herî çak dide hilbijêran. Ji bo ku hilbijêr karîbe biryara dirust wergire, gerek e navgîneke ragihandinê ya dirust û bêalî zanyarîyên rastîn ên der heqê berendaman û alîyên girêdayî pêvajoya hilbijartinan bigihîne wan. Gerek e ew navgîn di heman demê de cîyê rastbêjî û bawerîyê be ku ev yek dikare di rêya berpêşkirina nêrînên cuda û serbixwe yên hemû alîyan re pêk were. Li hêla din, divê ev navgîna ragihandinê qanûnên hilbijartinê ji hilbijêran re rave bike û birêveçûna hilbijartinê bêyî alîgirî û bêyî reşkirina tu alîyî bişopîne ku rola girîng a navgînên ragihandinê di warê şopandinê de li vir belî û berbiçav dibe.

Hemin medyaya bêalî û dirust roleke girîng di çaxa hilbijartinan de digerîne, nûçeyên pirreng û hevseng di warê şopandina medyayî ya alîyên hevrik ên hilbijartinan de raber dike û bernameyên namzedan bêyî desttêwerdana tu alîyî ji hilbijêran re şirove dike; axaftina der barê ragihandinê û hilbijartinên Sûrîyeyê de xwedîtaybetmendî ye, çi ku piranîya navgînên ragihandinê li jêr desthilatîya Hikûmeta Sûrîyeyê ne û her weha li jêr sîya bendên hundirîn ên astengker in ku rê li pêş ragihandineke pirreng digirin û pê re derfetên hevrikîya hêzên sîyasî di warê ragihandinê de têne herifandin.

Ji ber ku erka ragihandina hikûmetê ew e ku berpirsyarîya xwe ya misogerkirina şopandineke sergihayî û bêalî ya hilbijartinên parlamentoyê bi cî bîne û derfetê bide hemû alîyan ku bi berfirehî beşdarî hemû navgînên ragihandina Sûrîyeyê bibin; armanca çavdêrîya ragihandinê ew e ku azadîya ragihandinê ji desttêwerdanên dûgelê û serdestîya berjewendgêran biparêze. Helbet ew bi vî awayî nabe alternatîva dezgehên qanûnî yên Sûrîyeyê, lêbelê hewl dide ku serbestîya ragihandina Sûrîyeyê ji kontrolkirinê biparêze.

Wekî din, prosesa çavdêrîkirina performansa navgînên ragihandinê di dema hilbijartinên parlamentoyê de pêngaveke girîng e. Ev yek jî ne ji ber ku şopandina medyayî ya hilbijartinên Sûrîyeyê tiştekî nû ye, ne jî ji ber ku hewldaneke kêmpeyda ya navendeke şarwer a Sûrîyeyê ye, çi ku armanca sereke ew bû ku performansa ragihandina Sûrîyeyê -çi hikûmetî çi taybet- bi rêya nirxandina pisporane ya xebata wê ya di dema hilbijartinan de were serrastkirin da ku navgînên ragihandina Sûrîyeyê rêbaz û bingehên bêalîtîyê pêk bîne û pê re ragihandina Sûrîyeyê bigihe asteke bilind.

Dudu: Armancên Sereke û Nesereke

Hilbijartinên azad û dirsut bingeheke girîng a dûgelên demokratîk e. Ji ber ku ragihandin roleke sereke di dema hilbijartinan de digerîne û berpirsyarîyeke wê ya taybet -nemaze ragihandina hikûmetî- di misogerkirina şopandina dadmend û sergihayî ya pêvajoya hilbijartinan de heye, gerek bû em ji dirustî û rastbêjîya navgînên ragihandina Sûrîyeyê ya hikûmetî û ya taybet di dema hilbijartinên parlamentoyê de piştrast bibûna û me çavek li cîbicîkirina prensîpên dadmendî, wekhevî û bêalîtîyê di şopandina van navgînan di dema hilbijartinan de bigeranda û pê re performansa wan a di nava pêvajoya hilbijartinan de bidaya ber rêbaza çavdêrîkirinê. Raportê armancên xwe yên sereke di bersivandina van pirsyarên jêrîn de destnîşan kirine:

– Gelo navgînên ragihandina Sûrîyeyê di dema şopandina medyayî ya hilbijartinan de pîvan û peymanên navneteweyî bi cî anîn?

– Gelo ev navgînên ragihandinê di şopandina xwe de bêalî û dirust bûn û nêrînên cuda yên alîyên pêwendîdar ragihandin?

– Ragihandina hikûmetê berpirsyarîya xwe bi temamî pêk anî û zanyarîyên têrûtijî yên der heqê hemû alîyên pêvajoya hilbijartinan de raberî welatîyan kirin?

– Alîyên hilbijartinan heta kîjan radeyê karîbû bernameyên xwe yên hilbijartinan di rêya ragihandina hikûmetê û ya taybet de bigihînin welatîyan?

– Ragihandinê bi giştî dengê welatîyan bi rengekî zelal raber kir?

Ji bo pêkanîna van armancan, raport hewl dide ku van xalên jêrîn binase:

1. Beşdarîya ragihandinê di danasîna namzedên hilbijartinên parlamentoyê de.
2. Cîyê têgihandina der barê hilbijartinan de di ragihandinê bi giştî û medyaya hikûmetê bi rengekî taybet de.
3. Alî yan partîyên ku dibe destên xwe danîbin ser navgînên ragihandinê di dema hilbijartinan de.
4. Reklam û bangeşeyên ragihandinê yên ku di medyaya hikûmetê û ya taybet de ji bo namzedên serbixwe hatine amadekirin û raberkirin.
5. Reklamên bipere û bêpere yên namzedan.
6. Nirxandinên alîyên girêdayî hilbijartinan.
7. Nirxandina performansa hikûmetî ya dema hilbijartinan di navgînên ragihandinê yên hikûmetê û yên taybet de.

Sisê: Pîvanên Navneteweyî yên Ragihandinê û Azadîya Nêrîn û Derbirînê

Dibe ku pêkanînên neçarker ên qanûna navneteweyî ya mafên mirovan di warê pîvanên giştî ên bipergalkirina rola ragihandinê di hilbijartinan de li nik me tunebin, lêbelê hin pîvan ji hin prensîpên qanûnî yên pabendkirî hatine deranîn û hewl daye ku tevgera ragihandinê bi rêk û pêk bike. Ev pîvanên bipergalker di nava reftarên navneteweyî û herêmî de bi pêş ve çûn, paşê çarçoveyeke qanûnî saz kir û tevgera çavdêrîya ragihandinê bi rêk û pêk kir.

Rola ragihandinê di hilbijartinan de ketiye jêr daraza du prensîpên ku qanûna mafên mirovan damezirandiye:

1. Prensîpa hilbijartinên azad û beşdarîya sîyasî.
2. Prensîpa azadîya nêrîn û derbirînê.

Ev her prensîp du prensîpên sereke yên peymana mafên mirovan in, lihevkirin der barê wan de heye, desûrdayî ne û li ser asteke navneteweyî hatine pesendkirin.

Jixwe ev her du prensîp bûne binyata deranîna pîvanên navneteweyî yên azadîya nêrîn û derbirînê ku paşê bûn pîvanên navneteweyî yên pesendkirî yên misogerkirina dîwederî, azadî û pirrengîyê di rêya xwespartina qanûna hilbijartinan re ya ku van mafên jêrîn misoger dike:

– Bêyî ku rewşa civakî, nijadî, zayendî yan mezhebî bibe asteng; mafê her welatîyî heye ku beşdarî hilbijartinan bibe.

– Ku hilbijartin bi rengekî vedorî (perîyodîk) bêne lidarxistin.

– Ku mafê dengdayînê yê her welatîyî bi rengekî razber û rasterast were pêkanîn û prosesa hejmartina dengan bi rengekî dirust li pêşber komîteyeke pêbawer biçe serî.

Li gor mafên navbihurî, pîvanên ragihandinê di dema hilbijartinan de bi vî rengê jêrîn hatin destnîşankirin:

1. Rêgirtina li pêş pawankarîya navgînên medyaya hikûmetê ji hêla her alîyê ve.
2. Gerek e çapemenîya hikûmetê rê bide hemû rengên niştimanî, raberkirina hemû nêrînên jihevcuda misoger bike û rêbaza paşguhkirin û vederkirinê li dijî tu alîyê û ji boyî tu alîyî nede meşandin.
3. Divê dûgel berî kampanyaya hilbijartinê zanyarîyên hewce di ragihandinê de ji hilbijêran re raber bike.
4. Rêgirtina li pêş çavdêrîya li ser weşandin an belavkirina bernameyên hilbijartinê yên hemû alîyan (kom, partî û kes) û gerek e ragihandin belavkirina her tiştê girêdayî hilbijartinan -di nav de nêrînên ku rexneyê li hikûmetê dikin- han bide.
5. Gerek e navgînên ragihandinê derfetê bidin berpêşkirina hemû zanyarîyên girêdayî namzedan û mijarên wan ên ku di dema hilbijartinan de têne raberkirin û her wisa şopandina hemû pêkanînên dema dengdayînê. Her wisa divê rola hevseng û bêalî ya medyaya hikûmetê di vî warî de were şopandin.
6. Darizandina navgînên ragihandinê ji ber rexnekirina hin namzedan an nimînendeyên partî, kom û kesan qedexe ye, lêbelê mafê bersivdayîna wan û misogerkirina nûçeyê parastî ye. Li vir jî pêdivîya bi nêrîna alîyekî serbixwe di warê biryarwergirtin û qerepûkirinê de heye.
7. Divê navgînên ragihandinê cudahîyê bixin navbera nûçenameyan û civînên girêdayî çalakî yan peywirên endamên hikûmetê, nemaze heger ew endam namzedên hilbijartinan bin.
8. Dabeşkirina dadmend a dem û rûberên nîşandana bernameyên namzedan ên hilbijartinê da ku derfet hebe ku hilbijêr arêşeyên raberkirî, helwesta partîyan der barê wan de û şîyanên namzedan di warê çareserkirina wan arêşeyan de binasin.
9. Dabînkirina atmosfereke guncan bo rojnamegeran û hemû beşên civakê da ku pirsan arasteyî namzed, sîyasetmedar û nimînendeyên komên namzed bikin û gengeşeya wan bikin. Her weha dabînkirina atmosfereke guncan bo namzedan bi xwe da ku ew xwe bi xwe nîqaşan bi hev re bigerînin.
10. Medyaya hikûmetê peywira têgihandina di warê hilbijartinan de hildigire ser milên xwe, ew jî di rêya peydakirina hemû zanyarîyên girêdayî mafê hilbijartinê, pêvajoya dengdayînê û peywirên alîyên girêdayî hilbijartinan re.
11. Divê ragihandin nimandina hemû beşên zimanî, nijadî, olî û zayendî yên civakê li ber çavan bigire.

Jixwe tê zanîn ku pîvanên navneteweyî nikarin armanca xwe di nava rojnamegerîyeke neazad û necidî de pêk bînin, çi ku ragihandina azad, berpirsyar, rastbêj û bêalî dibe navgîna hilbijêran a naskirina pêvajoya hilbijartinan û bijarên sîyasî yên berdest da ku welatî karîbin cudahîyên cihêreng ên komên namzed ji hev derxin.

  

 

Birê Duyem

Çarçoveya Qanûnî ya Hilbijartinên Sûrîyeyê

Hin bendên Makeqanûna Sûrîyeyê û Qanûna Hilbijartinê ya 26an a 14.04.1973yan bûn bingeha hilbijartinên Sûrîyeyê û lidarxistina hilbijartinine demokratîk -ji hêla teorîk ve- misoger kir.

Benda 10an a Makeqanûna Sûrîyeyê dibêje: “Sazîyên encûmenên gel (parlamento) bi rengekî demokratîk têne hilbijatin û welatî mafên xwe yên birêvebirina dûgelê û rêberîya civakê di rêya wan re pêk tînin.”

Di paragrafa çaran a benda 25an de: “Dûgel prensîpa hemkûfîya derfetan di navbera welatîyan de misoger dike.”

Makeqanûnê her weha temenê qanûnî yê hilbijêran û rewşên qanûnî yên bêparkirina ji bikaranîna mafê hilbijartinê destnîşan kirin.

Benda 57an teqez kiriye ku gerek e qanûna hilbijartinê deqên misogerkirina azadîya hilbijêran a bijartina nimînendeyan, azadîya namzedan a çavdêrîkirina pêvajoya hilbijartinan û her wisa sizakirina sextekarên vîna hilbijêran li xwe bigire.

Lêbelê ji bilî reklamgerîya hilbijartinê ya di bendên 24an û 25an de, ev qanûn şikestî ma û mercên kampanyaya reklamger a namzedan destnîşan nekirin.

Em her weha tu tiştî der barê derfetên wekhev ên reklamgerîya namzedan di navgînên ragihandina fermî û ya taybet de nabînin. Nemaze ku ev qanûn nêzî ragihandina di warê rojname yan navgînên ragihandina dîtbar an bihîzbar de nebûye.

Benda 24an dibêje:

“I. Piştî wergirtina qeydnameya dawî, namzed dikare weşanên namzedîya xwe, plana xwe, armanca xwe û hemû tiştên girêdayî bernameya xebata xwe biweşîne, lêbelê gerek e ew bi xwe wan weşan û agahîyan îmze bike û sê nisxeyên wan pêşkêşî parêzgar bike.

1. Bangeşeya hilbijartinan 24 saetan berî dîroka destnîşankirî ya hilbijartinan tê rawestandin.

III. Parêzgeha Şamê û şaredarî hin cîyên taybet ji bo ayisandina wêne, zanyarî û weşanên hilbijartinê destnîşan dikin û gerek e li ser dîwarên avahîyên giştî û taybet ên derveyê cîyên destnîşankirî neyên ayisandin. Her weha nivîsîna navên namzedan an bangeşeya hilbijartinê li ser dîwaran qedexe ye…”

Wekî din, benda 25an dibêje: “Di dema bangeşeya hilbijartinê de derfet heye ku civînên hilbijartinê li gor qanûn, rêziknameyên derbasdar û hîndekarîyên wezîr bêne lidarxistin.”

Hêjayî gotinê ye ku benda 24an a vê qanûnê hate serrastkirin û li gor serrastkirinê êdî banê mezaxtina namzedan a di ber bangeşeya hilbijartinên Encûmena Gel de bû sê mîlyon wereqeyên Sûrîyeyî. Armanca serrastkirinê ew bû ku wekhevî di navbera hemû namzedan de çêbibe.

Qanûna Yekîtîya Rojnamegeran a 1ê ya 14.01.1990î:

– “Jêrdestîyeke Sergihayî” ya Girêdayî Armanc û Hêzên Partîya Desthilatdar:

Danasîna Yekîtîya Rojnamegeran di benda 3yan a qanûnê de vê yekê teqez dike û dibêje: “Yekîtîya rojnamegeran rêxistineke sendîkager a pisporane ye ku bawerîyê bi armancên yekîtî, azadî û sosyalîzmê yên neteweya Ereb tîne û hewl dide ku van armancan li gor biryar û rênîşandêrîyên Partîya Beisê ya Erebî ya Sosyalîst pêk bîne.” Yekîtîyê di benda çaran de xwe neçar kiriye ku van armancan di rêya hevkarîya li gel alîyên fermî, gelêrî û pîşeyî re pêk bîne: “Avakirina ragihandineke Erebî ya neteweperwer û bîrewer ku girêdan û biratîya di navbera endamên neteweya Ereb de xurt bike, beşdarî têkoşîna wê ya ji bo yekîtî, azadî û sosyalîzmê bibe, destekekê bide têkoşîna wê ya li hember emperyalîzmê, sîyonîzmê û bingeha wê ya nijadperest (Dûgela Sîyonîst) li Filistîna dagirkirî û eşkerekirina hemû hêzên ku li gel wê didin û distînin.” (benda 4/1ê)

Her weha paragrafa 5an a benda 5an mercekî li pêş van çalakîyan dideyne û dibêje: “… hemahengîya li gel nivîsgeha taybetmend a rêberîya niştimanî ya Partîya Beisê ya Erebî ya Sosyalîst”.

– “Cudakarî û Kontrolkirina” Di Warê Endamî, Tomarkirin û Meşandina Xebata Rojnamegerîyê De:

Benda 10an/xala Cyê ya rêziknameya Yekîtîya Rojnamegeran maf dide her xebatkarekî navgîneke ragihandinê ya girêdayî Partîya Beisê ya Erebî ya Sosyalîst an rêxistinên gelêrî ku navê xwe di lîsteya rojnamegerên beşdar de tomar bike û ev maf li partîyên din -heta bi partîyên Bereya Niştimanî ya Bipêşverû ya hevalbenda Beisê- û xebatkarên rêxistinên serbixwe qedexe dike. Benda 6an û ya 18an balê dikişînin ser mercên endamîya yekîtîyê û mercên meşandina karê rojnamegerîyê ku gerek e Erebekî Sûrîyeyî be yan kesên di rêza Erebên Sûrîyeyî de ji penaberên Filistînî yên sala 1948an. Her wisa benda 4an a rêziknameyê dibêje: “Amyara sereke ya çalakgerî û aktîvbûyîna yekîtîyê rojnamegerê Ereb ê xwedîprensîp e… hwd” ku li gor benda 2an/xala 1ê ya Peymana Navneteweyî ya Mafên Şarwer û Sîyasî, mirov tê dibîne ku zêdegavîyek -her çendî di bilêvkirinê tenê de sînorkirî be- li dijî mafên kêmarên neteweya Sûrîyeyî heye û her weha li dijî benda 26an a heman peymanê ya ku mafê parastina yeksan a li hember qanûnê dide her kesî.

Biryarnameya Qanûndaner a 58an a Sala 1974an:

Gava Yekîtîya Rojnamegeran hat damezirandin, tu rojnamegerîyeke taybet li Sûrîyeyê tunebû, îcar ev biryarnameya qanûndaner hate danîn û mafê tevbûna li Yekîtîya Rojnamegeran da xebatkarên hin sazîyên dûgelê bi tenê ku jixwe ev pîvan heta roja îroj derbasdar e, yanî li gel ku bi dehan rojnameyên taybet çêbûne û bi sedan rojnameger tê de dixebitin, ev rojnameger nikarin wekî endamine xebatkar tev li yekîtîyê bibin û nikarin sendîkayên taybet ên serbixwe jî damezirînin. Di heman demê de endamên Nivîsgeha Cîbicîker a Yekîtîya Rojnamegerên Sûrîyeyê li xwe mikur tê ku 360 endamên xebatkar ên yekîtîyê hene û hemû mafên wan ên namzedî, hilbijartin, endamîya desteyan û komîteyên rojnamegerîyê û sûdwergirtina ji hemû takemafan “karkenarî, dermankirin, desteka darayî ya mirinê… hwd” hene lê di rastîyê de ew ne rojnameger in û wan rojeke tenê jî karê rojnamegerîyê nekiriye.

Desttêwerdana Desthilatîya Cîbicîker:

Qanûn derî li ber desttêwerdana wezîrê ragihandinê û serokwezîr vekirî dihêle û hêzên awarte yên heta bi radeya hilweşandina yekîtîyê dide wan. Qanûn birêxistina xebata nûçegihanên rojnameger û tomarkirina wan wekî mafekî wezîrê ragihandinê bi tenê destnîşan dike. Her weha wezîrê ragihandinê encûmena dîsîplînê li gor benda 57an li gor biryara xwe pêk tîne. Benda 57an giranîyê dide ferzkirina sizayên giran li ser rojnamegeran ku hin caran li gor benda 54an/xala Byê digihin avêtina bêveger ji lîsteyên yekîtîyê. Wekî din, qanûnê maf daye wezîrê ragihandinê ku hin xebatkarên sazîyên ragihandinê li gor benda 74an bixwaze û wan di yekîtîyê de bide xebitandin.

Hilweşandina Kongreya Giştî, Encûmenê, Nivîsgehê û Nivîsgehên Şaxan:

Birê duyem ê beşê sêyem ê rêziknameya Yekîtîya Rojnamegeran hemû nirxên şaristanî û demokratîk binpê kirine. Benda 103yan a wî birî maf daye encûmena wezîran ku hemû desteyên hilbijartî yên yekîtîyê yan yekê ji wan hilweşîne: “Heger kongreya giştî yan encûmena yekîtîyê yan nivîsgeha wê ji peywir û armancên xwe dûr ketin, dibe ku bêne hilweşnaidn. Li vir jî biryara hilweşandinê nakeve ber tu rêyên lêvegerînê.”

Qanûna Çapemenîyê ya Ku Li Gor Biryarnameya Qanûndaner a 50yî ya Sala 2001ê Hatiye Danîn:

Qanûna Çapemenîyê, a ku di 22yê Rezbera 2001ê de hatiye danîn û heta roja îroj derbasdar e, sîstemeke sergihayî ya bendên hişk pêk tîne û azadîya rojnamegerî û derbirînê binpê dike. Ev sîstem, rojname, kovar, weşanên vedorî û her nivîsareke di weşaneke li Sûrîyeyê yan derveyê wê de -ji pirtûk, pirtûkok, belavok û posteran- li xwe digire. Bendên vê biryarnameya qanûndaner li ser weşanger, edîtor, rojnameger, daner, çaper, pirtûkfiroş û belavkeran derbasdar in û sizayên zindankirin û sizayên peredanê yên giran li ser pêkneanîna bendên qanûnê li wan dibirin.

Sîstemeke Çavdêrîyê ya Sergihayî:

Qanûna Çapemenîyê hemû çapemenî û weşanên ku li Sûrîyeyê têne çapkirin dixe jêr çavdêrîya baldar a desthilatîya cîbicîker û çapxaneyan neçar dike ku hemû berhem an çapemenîyên çapkirî li cem xwe qeyd bikin û nisxeyên wan di roja weşana wan de radestî wezareta ragihandinê bikin. Benda 8an a qanûnê dîyar dike ku gerek e dîroka çapkirinê û hejmara tomarkirinê ya çapxaneyê di berhema çapkirî de derbas bibe û eşkere dike ku ev bergirî “li ser hemû celebên çapemenî û weşanên bi her rengî çapkirî û belavkirî derbas dibin û her weha li ser jibergirtin, kolandin, nîgarkêşî û noteyên muzîkê jî.” Her kesê van bendan binpê bike dê sizaya zindankirina ji deh rojan heta sê mehan lê bê birîn û sizaya peredanê ya ji 10 hezar wereqeyên Sûrîyeyî heta 50 hezar wereqeyî lê bên birîn. Paşê qanûn sizayan girantir dike û hin derbirînên qelew ên ku tu wateyeke wan a qanûnî nîne di vî warî de bi kar tîne, wekî binpêkirina ewlehîyê û aramîya welat, îcar li gor benda 43yan/xala Ayê: “Heger kiryarên binpêkirina ewlehî û aramîya welat an serwerî û saxlemîya dûgelê dubare bûn”, qanûn destûrê dide dadgehan ku çapxane yan pirtûkxaneyan bi rengekî demkî ya bi qutebirî bigirin.    

Qedexekirina Weşandinê:

Biryarnameya qanûndaner serbestîyeke berfireh a ferzkirina bendan li ser mafê azadîya derbirînê yê rojnameger û nivîskaran dide desthilatdarên dûgelê. Benda 51ê/xala Ayê ragihandina “nûçeyên nerast” û belavkirina “kaxezên çêkirî û sexte” wekî tawan bi nav dike ku jixwe tu danasîneke destnîşankirî ji bo gotinên pirwate yên benda 51ê/xala Ayê nîne, çi ku bend pir şêlû ye; dikare bi gelek rengan were ravekirin û êdî desthilatdarî dikare gelek bendên keyfî û giran lê bar bike. Sizaya wê jî zindankirina ji salekê heta sê salan û sizaya peredanê ya ji pênc sed hezar wereqeyên Sûrîyeyî heta mîlyonek wereqeyî ye. Benda 29an a qanûnê lîsteyeke mijarên ku weşandina wan qedexe ye nîşan dide ku ew jî ev in:

– Zanyarîyên girêdayî gumanbarkirin û lêpirsîna di dozên siviktawan û tawanan de “berî dîyarkirina wan di rûniştineke eşkere de”.

– Bûyerên doza riswakirin, piçûkxistin, çêrkirin û bêbextîkirinê.

– “Bûyerên darizandinên razber û hemû darizandinên girêdayî jinberdan û jinpaşguhkirinê yan doza koknasîyê û hemû bûyerên dozên ku dadgeh an beşên lêpirsînê weşana wan qedexe dike û her wisa raportên sehkarê bijîşkî yên der barê tawanên sincî de”.

– Notên razber ên encûmena gel.

– “Gotar û nûçeyên der barê ewlehîya niştimanî û yekîtîya civakê de û her weha yên der heqê ewlehîya artêşê û saxlemîya wê, tevgerên wê, hejmara wê, çekên wê, amûrên wê û baregehên wê de. Ev jî ji bilî zanyarîyên ku wezareta bergirîyê wan diweşîne yan rê dide weşandina wan.”

Her weşana ku bendên 51ê/xala Ayê û 29an bi cî neyîne dê weşana wê li gor benda 22yan/xala 3yan ji hefteyekê heta şeş mehan were qedexekirin.

Wekî din, heger weşanekê ev bend du caran di nava salekê de binpê kirin, mafê serokwezîr heye ku biryara betalkirina destûra wê ya weşanê li ser bingeha pêşnîyaza wezîrê ragihandinê wergire.

Qedexekirina Mijarên “Sîyasî” Li Ser Weşanan:

Biryarnameya qanûndaner weşandina nivîsarên “sîyasî” li ser weşan û çapemenîyê qedexe dike, ew jî ji ber ku ew weşanine nesîyasî ne. Weşanên ku vê qedexekirinê binpê dikin sizaya peredanê ya ji 20 hezar wereqeyên Sûrîyeyî heta 50 hezar wereqeyî li gor benda 44an/xala Dyê dide. Jixwe tê zanîn ku jihevveqetandina mijarên aborî yan civakî yan çandî yan olî ji mijarên sîyasî nepêkan e û pê re hikûmet dikare vê benda qanûnê li gor dilê xwe û berjewendîyên xwe bi kar bîne.

Zindankirina Ji Ber Piçûkxistin, Çêrkirin û Riswakirinê: Qanûna Çapemenîyê “piçûkxistin, çêrkirin û riswakirinê” wekî tawan bi nav dike û tawankarên van tawanan li gor benda 49an/xala Ayê, bi sizaya peredanê ya 100 hezar wereqeyên Sûrîyeyî heta 200 hezar wereqeyî û zindankirina ji du mehan heta salekê têne sizakirin. Divê sizayên li ser sûcdarên piçûkxistin, çêrkirin û riswakirinê li jêr dadgerîya şarwer ne ya sizayî bin û sizaya zindankirinê li xwe negire. Wekî din, benda 29an a biryarnameya qanûndaner belavkirina zanyarîyan der barê van dozan de qedexe dike ku ev jî dibe binpêkirineke giran a azadîya derbirînê.

Qeyd û Bendên Hikûmetê Li Ser Rojnamegeran:

Biryarnameya qanûndaner dibêje ku gerek e navên rojnamegerên navgînên ragihandinê yên çapkirî yan bihîstbat an dîtbar û her weha lêkolîner û wergêrên di warê ragihandinê de li Yekîtîya Rojnamegeran tomarkirî bin da ku karîbin karta rojnamegerîyê ya ji alîyê wezîrê ragihandinê ve wergirin ku ew kart heta bi salekê derbasdar e (benda 27an û ya 28an).

Destûra Hikûmetê:

Biryarnameya qanûndaner maf dide serokwezîr ku destûra xebatê bide rojname û weşanên din ên vedorî, di nav de weşanên “partîyên sîyasî yên destûrdayî”. Benda 12an/xala Ayê maf dide serokwezîr ku “destûra xebatê ji ber sedemên girêdayî berjewendîya giştî nede” û jixwe biryarnameya qanûndaner tu danasîneke gotina “berjewendîya giştî” nade. Li hêla din, benda 12/xala Byê amaje pê dike ku hin mercên din ên destûrdayîna rojnameyên sîyasî hene. Bend dibêje ku pêwîst e rojaname “xwe bi hîndekarîyên destnîşankirî yên biryara wezîr ên ku giranîyê didin amadekirina rojnameyê, taybetmendîyên wê, sernivîskarên wê, nûçegihanên wê û abonetîya wê ya di ajansên nûçeyan de girê bide”.

Sizakirina Weşanên Ku Doza Çaksazîya Makeqanûnî û Sîyasî Dikin:

Benda 56an/xala Dyê dibêje ku “her weşaneke ku doza guhertina makeqanûna dûgelê di rêyên nemakeqanûnî re dike dê were sizakirin” û her weha berpirsên wê -bi giranî xwedîyê weşanê, birêveberê wê û sernivîskarê wê- dê li gor “sizayên qanûnên derbasdar” bêne sizakirin.

Serdestîya Dûgelê Li Ser Ragihandinê:

Li jêr sîya serdestîya dûgelê li ser ragihandinê, xebitandina rewşa awarte û desttêwerdana dezgehên wê yên cîbicîker di hemû hûrgilî û qonaxên prosesa ragihandinê de ku di van rêyên jêrîn re pêk tê:

– Destnîşankirina Celebê Navgîna Ragihandinê: Qanûna Çapemenîyê ya 50yî ya Sala 2001ê bal nekişandiye ser mafê damezirandina îzgeh, kanalên televîzyonê û ragihandina elektronîk û tenê bal kişandiye ser weşanên kaxezî/nivîskî, an ku wê ev navgînên ragihandinê yên pir girîng paşguh kirine, nemaze ku van navgînan daye pêş weşanên kaxezî/nivîskî û jê cîgirtir û berbelavtir bûne û êdî bêhtir bala raya giştî dikişînin. Tu bendên qanûnî ne ji dûr ne ji nêz ve behsa van navgînan kiriye. Bi vî rengî serdestîya dûgelê li ser van navgînan reha û bêsînor ma û li gel ku biryarnameyeke qanûndaner a taybet rê da damezirandina hin îzgehên taybet û hin malperan û vê dawîyê destûra vekirina çend kanalên televîzyonê yên taybet jî hate dayîn, lêbelê ev hemû li derveyê çarçoveya qanûnî pêk tê û bingeha wê rizamendîya hikûmetê li ser xwedîyên îzgeh, kanal û malperan e ku ew her dem li pêş hikûmetê bê palpişteke qanûnî ne û hikûmet her gavê dikare hebûna van sazîyan di rêya biryareke îdarî ya sade re bi dawî bike.

– Destûrdayîn û Destûrbetalkirin:

Qanûn maf dide serokwezîr ku daxwaznameya destûra xebata weşanekê li ser bingeha pêşnîyaza wezîrê ragihandinê “ji ber sedemên girêdayî berjewendîya giştî” erê yan red bike, nirxandina vê yekê jî girêdayî wî tenê ye, desthilatîya wî li vir bêsînor e û tu bend an pîvanên qanûnî van sedeman destnîşan an betal nake. Her weha daxwazkarê destûrê yê ku daxwaza wî nehatiye pejirandin nikare bertekekê nîşan bide, nikare serî li dadgerîya şarwer an karger bide û heta saleke sax li ser nepejirandina daxwaznameya wî derbas nebe, nikare dîsa daxwaza destûra xebatê bike.

Bi heman awayê keyfî, qanûnê maf daye serokwezîr ku destûra weşanekê bêyî tu pîvanên qanûnî yên berbiçav betal û bi dawî bike. Li vir jî gotinên pirwate hene û sedem nedîyar in û dîsa li vir jî mafê berteknîşandanê û serîdana li dadgerîya şarwer û karger tuneye ku nimûneyên vê yekê Rojnameya El-Domerîyê û Rojnameya El-Mubkîyê ne.

– Pêkanînên Îdarî yên Bendker:

Qanûnê maf daye wezîrê ragihandinê ku lîsteyên cîbicîker ên taybet ên pêkanîna vê qanûnê deyne ku êdî hin qeyd û bendên din li prosesa ragihandinê hatin ferzkirin, mînak: Wezîrê ragihandinê biryara 297an a sala 2001ê piştî danîna Qanûna Çapemenîyê deranî û tê de hin mercên din ên derxistina rojnameyên sîyasî danîn ku hin merc ev bûn: Gerek e hejmara rûpelan 8 rûpelên mezin an 16 rûpelên piçûk be, gerek e herî kêm pênc edîtor û pênc nûçegihanên rojnameyê hebin, rojname herî kêm neçar e bibe aboneya Ajansa Sûrîyeyê ya Nûçeyan “SANA”, aboneya ajanseke nûçeyan ya Erebî û aboneya yeke din a bîyan û her weha gerek e rojname herî kêm pênc rojan di hefteyê de were weşandin. Bêguman ev mercên çetin barekî darayî yê giran diavêjin ser milan û êdî rê didin sermîyandarên mezin tenê ku rojnameyên sîyasî derînin ku jixwe ev yek li ber çavan belî ye, çi ku piştî pênc salan ji danîna vê qanûnê û lîsteyên wê yên cîbicîker tenê du rojnameyên sîyasî yên taybet li Sûrîyeyê hene ku yek bi Erebî ye û yek bi Îngilîzî ye; navendên her duyan jî li devera bêgumrik in û li jêr sîya qanûnên wê deverê dixebitin, an ku em nikarin wan wekî du rojnameyên xwecihî bi nav bikin, çi ku mercên xebat û derbaskirinê yên rojnameyên bîyan li ser wan derbasdar in. Wekî din, jixwe pêdivîya destûra xebatê bi gelek daxwazname, erêkirin, sîgortaya darayî û demên bendker heye.

Dîsa di warê destûra xebatê de qanûnê desthilatdarîyeke bêsînor daye wezîrê ragihandinê, çi ku ew e yê destûra xebatê dide nûçegihanên rojnameyan, kanalên televîzyonê, îzgehên radyoyê, nûçegihanên ajansên Erebî û bîyan. Ev destûr jî di rêya kartên xebatê re tê dayîn û betalkirina destûrê jî di rêya bişûnvekişandina kartê re tê kirin ku gotinên pirwate yên bê bend û pîvanên qanûnî yên taybet lê serdest in û jixwe mafê berteknîşandanê û serîdana li dadgerîyê li vir jî nîne.

– Pawankarîya Dûgelê ya Di Warê Belavkirina Weşanan De:

Biryarnameya Qanûndaner a 42yan a Sala 1975an a ji bo damezirandina Sazîya Giştî ya Belavkirina Weşanan, pêvajoya kontrolkirina prosesa ragihandinê têkûz kir, lêbelê vê carê di beşê taybet ê belavkirina weşanan de. Vê biryarnameyê prosesa belavkirina nisxeyan an peymangirêdana azad li gel sazîyeke ji bilî Sazîya Giştî ya Belavkirina Weşnan li çapemenî û weşanan qedexe kir û gefa berpirsyarîya darayî û sizayî li wan xwar. Biryarnameyê mafê pawankarîya belavkirina hemû weşanên Sûrîyeyê li hundir û derveyê welat, destnîşankirina tibabên belavkirinê, destûrdayîna firotina weşanan, cîyên firotinê, tibaba weşanên her firoşgehekê, bidestxistina bihayê weşanên firotî, kontrolkirina vegerandina qezencê -piştî birîna takemafên darayî yên ku hin caran digihe % 35- bo rojnameyê, destdanîna ser nisxeyên zêde û hin hêzên din dan sazîyê ku pê re çavdêrîya rojnameyê li ser nisxeyên wê yên firotî bi carekê ji holê rabû.

– Pawankarîya Dûgelê ya Di Warê Reklamgerîyê De:

Bazara reklaman -a ku girîngtirîn çavkanîya darayî ya rojnameyan e û bingeheke sereke ya jîyana wan e- li jêr serdestîya dûgelê ye. Dûgel vê bazarê jî di rêya Sazîya Erebî ya Reklamgerîyê “Îlan” re dixe jêr pawankarîya xwe. Ev sazî di sala 1963yan de hatiye damezirandin û qanûnê maf daye wê ku destûra xebatê bide ajansên reklamgerîyê, bihayên reklaman destnîşan bike, çavdêrîya reklaman bike, destûrê bide reklamên hikûmetê û yên taybet û her weha destûrê bide belavkirina reklaman li ser kanalên televîzyonê, çi ku wekî mînak, Televîzyona Fermî ya Sûrîyeyê tu reklaman bêyî logoya sazîyê napejirîne. Sazî her wisa rêjeya xwe ya hawirdeyên reklamê li gor xwe destnîşan dike ku pê re dikare bazara reklaman kontrol bike û li gor xwe bi rê ve bibe.

– Pawankarîya Ajansa Nûçeyan a Sûrîyeyê Ji Hêla Dûgelê Ve:

Tenê ev ajans li Sûrîyeyê heye û rê nayê dayîn ku ajansine serbixwe an taybet bêne damezirandin. Dûgel xwedîya ajansê bi temamî ye, desteyeke hikûmetî ye û di her tiştî de girêdayî wezareta ragihandinê ye. Qanûn hemû rojname û weşanan neçar dike ku bibin aboneyên ajansê û wekî mercekî destûrdayînê tê danîn. Xebata ajansê ya sereke der barê şopandina nûçeyên hikûmetê de ye.

– Qanûnînekirina Mafê Xwegihandina Zanyarîyan:

Azadîya xwegihandina zanyarîyan bûye binyata azadîyên rojnamegerîyê. Tê zanîn ku piranîya zanyarîyên girîng di nav destên desthilatîya cîbicîker û sazîyên wê de ye û ji bo ku prensîpa dîwederî û zelalîyê û her weha beşdarîya di biryarwergirtinê de were pêkanîn, gerek e bidestxistina zanyarîyan ji bo rojnamegeran were hêsankirin da ku wan biweşînin û atmosfereke azad a gengeşekirina wan bê afirandin û pê re zanyarî bigihin hejmara herî mezin a welatîyan. Qanûna Çapemenîyê ya Sûrîyeyê bi tu rengî balê nakişîne ser mafê rojnamegeran ê xwegihandina zanyarîyan. Li welatên ku rêza rol û azadîya rojnamegerîyê digirin, bûye mafekî makeqanûnî û qanûneke serbixwe bi navê (Freedom of Information Act) jê re hatiye danîn ku kesê zanyarîyan nade rojnamegeran an bi hemdê xwe sextekarîyê dike yan vedişêre tê sizakirin û qanûn prensîpa eşkerekirina reha a zanyarîyan dide meşandin, çi ku tiştê normal eşkeretîya zanyarîyan e û tiştê awarte parastina razên dûgelê ye. Ji ber vê egerê, li gelek dûgelan, qanûn dûgelê neçar dike ku belgeyên xwe yên razber piştî demeke destnîşankirî li ber raya giştî û rojnamegerîyê eşkere bike. Wekî din, li hin dûgelan, qanûna mafê xwegihandina zanyarîyan giha qonaxa parastina karmendên hikûmetê yên ku zanyarîyên razber eşkere dikin hemin eşkerekirina wan zanyarîyan sûdeke giştî digihîne civakê yan reftareke hikûmetê ya li dijî makeqanûnê eşkere dike.

Qanûn û pêkanînên ku hatine meşandin derî bi berfirehî li pêş serdestî û çavdêrîya herî bed vekir ku ew jî xweçavdêrîkirin e; êdî rojnameger bi xwe bûye çavdêrê xwe.

   

 

   

  

Birê Sêyem
Azînenasîya Lêkolînê û Pêkanînên Cîbicîker

Raport xwe dispêre rêbazeke zanistî ya baldar ku ew jî şêwaza girêdana teorîyê bi rewşa heyî ya ragihandinê ve dide meşandin. Ev şêwaz di rêya çend pêngavên sîstematîk re diçe serî ku li ser rewşa heyî ya ragihandina Sûrîyeyê ya hikûmetî û ya taybet û fêmkirina hûrgilîyên wê bi rengekî objektîv û baldar dixebite. Ji bo pêkanîna sûda herî mezin a fêmkirina rewşa performansa navgînên ragihandina Sûrîyeyê, têgihên nedîtbar û giştî hatine veguhertin bo qalibên hêmayên ku li gor şêwaza dahûrandina tibabî têne pîvandin û darêjtin. Li ser vê bingehê, azînenasîya raportê destnîşankirina plana giştî ya lêkolînê û amadekirina daneyên prosesên çavdêrîkirina navgînên ragihandinê di dema hilbijartinên parlamentoyê de li xwe digire ku pêvajoya berhevkirina zanyarîyên xwestî li ser bingeha wê bi rê ve diçe û her weha li gel mîhengên ku pêvajoya pîvandinê di rêya wan re hatiye kirin. Azînenasî her wisa destnîşankirina nimûneya lêkolînê -an ku navgînên ragihandinê yên ku dê di dema hilbijartinan de bêne çavdêrîkirin- di rêya şêwazên taqîkirin, rehendpîvandin û belavkirinê re li xwe digire. Çend hêmanên taybet ên prosesa berhevkirina zanyarîyan di rêya destnîşankirina azîneya veguherandina têkilîyên hejmardar bo têkilîyên tibabdar re hatin danîn. Ji bo pêkanîna vî karî, tîmeke xebatê hate sazkirin û li ser bingeha komkirina zanyarîyan a li gor hîndekarîyên rênîşandêrîya prosesên çavdêrîkirinê hate perwerdekirin. Tîm her weha perwerdehîya amûrên teknîkî dît ji bo bikaranîna amûrên ku dê di dema çavdêrîkirina mijarên ragihandinê yên alîyên têkildar de bêne bikaranîn; dempîvkên hesabkirina dema veqetandî ya navgînên ragihandinê yên dîtbar û bihîzbar, makîneya hesabkirinê û rastkêş ji bo pîvandina rûberên tomarkirî yên mijarên alîyên çavdêrîkirî yên ragihandina nivîskî û yekîneyên pîksel, bayt û flaşê wekî pîvanên sereke yên hesabkirina peyv û rûberên rûpelên elektronîk.

Paşê tîma xebatê li ser çend koman hate dabeşkirin ji bo ku çavdêrîya mijarên ragihandinê li gor celebên wan ên dîtbar, bihîzbar, nivîskî û elektronîk bikin û wan di vî warî de xwe spart pîvanên navneteweyî li ser asta hejmar û celeban û her weha taybetmendîya pêkhatina sîyasî ya Sûrîyeyê li ber çavan hate girtin. Wekî din, çavdêrîyê xwe spart nîşandana celebê mijara ragihandinê, destnîşankirina çavkanîya wê, alîyê armancbar û nirxandinên wê li gor hin pîvanên taybet ên pêkanîna vê meremê. Piştî ku dane hatin komkirin û li gor celebên navgînên ragihandinê hatin polandin, ketin ber prosesên sererastkirin û lêhûrbûna li nivîsgehan, di pişt re tîmê ew derbasî bernameyeke komputerê ya taybet kirin da ku paşê li ser bingeha rêbazên serhejmartinê, bingehên zanistî û pîvanên navneteweyî ji hêla hejmar û cureyan ve bêne dahûrandin û li gel xanxanikên serhejmartinê û dîyagramên ku bûne bingeha prosesên dahûrandina statîstîkî biguncin.

Herî dawî, encam li gor wan rêzepêngavên sîstematîk û ji bo pêkanîna armancên dawî yên raporta çavdêrîkirina performansa navgînên ragihandinê di dema hilbijartinên Parlamentoya Sûrîyeyê de derketin. Li ser bingeha wan encaman jî, raport gihaşt çend pêşnîyaz û qewîtîyên girêdayî rewşa pêşkêşkirî ya navgînên ragihandina Sûrîyeyê di dema hilbijartinan de; ji xwegirêdana bi bêalîtî, dirustî û prensîpên xebata ragihandinê heta bi xweguncandina li gel pîvanên navneteweyî yên ku dê bibin binyata xebata navgînên ragihandinê.

1. Danîna Pirsnameyê:

Rengê pirsnameyên ku di van lêkolînan de têne amadekirin ji pirsnameyên din ên ku xwe dispêrin amadekirina pirsên ku di hevdîtinan de têne pirsîn cihê ye, çi ku yekîneya dahûrandinê ya ku dibe armanca pirsnameyê navgîna ragihandinê bi xwe ye.

Di vê çarçoveyê de, çar nimûneyên sereke hatin danîn da ku bibin bingeha berhevkirina daneyên der heqê navgînên ragihandinê yên çavdêrîkirî de. Her nimûneyek der barê celebekî destnîşankirî yê navgînên ragihandinê de ye, lêbelê hemûyan giranî daye hin alîyên destnîşankirî yên ku di dawîyê de dikevin ber xizmeta armancên lêkolînê. Pirsnameyê cudahî xistiye navbera mijarên ragihandinê, belavkirinên wan li alîyên çavdêrîkirî, rewşa wan di nava hilbijartinê de, rengê nirxandinên wan û her weha naskirina tibaba rûberên şopandina medyayî:

– Mijara Ragihandinê: Alîyê çavdêrîkirinê rengê mijara xwe ya terxankirî di navbera mijarên nûçeyan, rapirsîn, reklama bipere, têgihandina di warê hilbijartinan de… hwd de destnîşan kiriye..

–  Rewşa Di Nava Hilbijartinê De: Cî û rewşa berendamekî destnîşan dike; ka gelo serbixwe ye, partîger e yan hevalbendê komeke hilbijartinê ye.

– Alîyê Çavdêrîkirî: Ew alîyên ku bi rengekî rasterast beşdarî pêvajoya hilbijartinê bûne ku ew jî Koma Bereya Bipêşverû û partîyên wê ji hêlekê ve û namzedên serbixwe, çi kes û çi hevalbendên di nava komeke hilbijartinê ya serbixwe de ji hêleke din ve. Her weha alîyên bi rengekî nerasterast girêdayî hilbijartinan in, wekî serokkomar û Hikûmeta Sûrîyeyê. Wekî din alîyên boykotkar hene ku ew jî bi giştî alîyên sîyasî yan kesên negirêdayî tu alîyî ne. Her wisa têgihandina hilbijêran di warê prosesa hilbijartinan de wekî alîyekî çavdêrîkirinê hat destnîşankirin.

– Rengê Nirxandinê: Ev jî bergeha şopandina medyayî ye. Pileyên (erênî, bêalî, neyînî) li gor nirxandina çavdêr a der heqê naveroka mijara ragihandinê de hatin danîn, bi merca ku daraza xwîner an bîner an bihîszyarê navincî were nimandin, çi ku heger em ji wateya herî zelal a nirxandina mijara ragihandinê zêde dûr biçin, em ê tu tiştî bi dest nexin.

– Rûberên Şopandina Medyayî: Ev jî li gor cureyê navgînên çavdêrîkirî ji hev cihê bûn, îcar yekîneya demê ya li gor xulek û çirkeyan ji bo ragihandina dîtbar û bihîzbar hat qeydkirin û mijarên medyayî yên ragihandina elektronîk ya çavdêrîkirî li gor hejmara peyvan hatin pîvandin.

1. Mîhengên Pîvandin û Hilsengandinê:

Mîhengên ku di nava pêvajoyên çavdêrîkirinê de hatin bikaranîn heman pîvanên navneteweyî yên pîvandina performansa navgînên ragihandinê ne, lêbelê taybetmendîya pêkhatina sîyasî ya Sûrîyeyê li ber çavan hat girtin:

1. Mîhengên Çavdêrîkirina Navgînên Ragihandina Dîtbar:

– Dema mijara terxankirî li gor çirkeyê tê pîvan.

– Dema şopandinê di rêya bikaranîna dempîvkê re tê pîvan.

– Dema şopandinê dema axaftina her alîyekî çavdêrîkirî yan dema beşdarîya wî di navgînê de yan dema axaftina der barê wî de ye.

– Gava navê alîyekî çavdêrîkirî di nava dîmenekê de derbas bibe û paşê tu gotin lê neyê zêdekirin, (1) çirke tê tomarkirin û nirxandina (bêalîtî)yê tê danîn.

– Heger alîyê ku der heqê alîyê çavdêrîkirî de diaxêve çavdêrîkirî be û danasîneke wî (nav an sembola wî, cî û rewşa kesê axêvger..hwd) derbas bû, dema wî wekî wêneyekî tê hesabkirin û dema axaftina ji bo alîyê çavdêrîkirî tê hesabkirin.

– Heger dirûşmek an sembolek an tiştekî din ê girêdayî alîyekî çavdêrîkirî derbas bû, ev derbasbûn wekî wêne tê hesabkirin û dema wî ji bo alîyê çavdêrîkirî yê xwedîyê sembolê tê hesabkirin.

– Serokkomar, hevjîna wî û kurê wî dikevin nav benda serokkomar di alîyên çavdêrîkirî de.

– Encûmena wezîran, wezaret, parêzgeh, deste û sazîyên giştî dikevin nav benda hikûmetê.

– Partîya Beisê ya Erebî ya Sosyalîst, yekîtî û rêxistinên sendîkayan dikevin nav benda partîya desthilatdar.

2. Mîhengên Çavdêrîkirina Navgînên Ragihandina Bihîzbar:

– Dema mijara terxankirî li gor çirkeyê tê pîvan.

– Dema şopandinê di rêya bikaranîna dempîvkê re tê pîvan.

– Dema şopandinê dema axaftina her alîyekî çavdêrîkirî yan dema beşdarîya wî di navgînê de yan dema axaftina der barê wî de ye.

– Gava navê alîyekî çavdêrîkirî di nava dîmenekê de derbas bibe û paşê tu gotin lê neyê zêdekirin, (1) çirke tê tomarkirin û nirxandina (bêalîtî)yê tê danîn.

– Heger alîyê der heqê alîyê çavdêrîkirî de diaxêve çavdêrîkirî be û danasîneke wî (nav an sembola wî, cî û rewşa kesê axêvger..hwd) derbas bû, dema wî tê hesabkirin, pileya (bêalîtî)yê ya nirxandinê disgire û dema axaftina ji bo alîyê çavdêrîkirî tê hesabkirin.

– Heger dirûşmek an sembolek an tiştekî din ê girêdayî alîyekî çavdêrîkirî derbas bû, ev derbasbûn li ber çavan tê girtin û dema wî ji bo alîyê çavdêrîkirî yê xwedîyê sembolê tê hesabkirin.

– Serokkomar û hevjîna wî dikevin nav benda serokkomar di alîyên çavdêrîkirî de.

– Encûmena wezîran, wezaret, parêzgeh, deste û sazîyên giştî dikevin nav benda hikûmetê.

– Partîya Beisê ya Erebî ya Sosyalîst, yekîtî û rêxistinên sendîkayan dikevin nav benda partîya desthilatdar.

3. Pîvanên Çavdêrîkirina Rojnameyan:

– Rûbera mijara terxankirî li gor santîmetrçarçik tê hesabkirin.

– Gava navê alîyekî çavdêrîkirî di nava nûçeyekê de derbas bibe û paşê tu gotineke girêdayî wî lê neyê zêdekirin, (1) cm2 tê tomarkirin û nirxandina (bêalîtî)yê tê dayîn.

– Serokkomar, hevjîna wî û kurê wî dikevin nav benda serokkomar di alîyên çavdêrîkirî de.

– Encûmena wezîran, wezaret, parêzgeh, deste û sazîyên giştî dikevin nav benda hikûmetê.

– Partîya Beisê ya Erebî ya Sosyalîst, yekîtî û rêxistinên sendîkayan dikevin nav benda partîya desthilatdar.

– Serenav li ber çavan tê girtin û heger tenê be, rehenda wî bi rengekî cihê tê hesabkirin û watedarîya wî li derveyê nûçeyê tê nimandin.

– Heger serenav bi tena serê xwe newatedar be, rehenda wî li gel rehenda nûçeya terxankirî tê hesabkirin.

– Heger serenav bi xwe nehat girtin û nûçe hat parçekirin, serenav li ser bingeha beşê pêşîn ê nûçeyê tê dîtin û rehenda wî li gor nirxandina wî beşê nûçeyê tê hesabkirin.

– Rehenda serenav bi xwe û parçekirina nûçeyê wekî çarçoveyeke têkûz tê hesabkirin û valahîyên ku vê çarçoveyê saz dikin di nava rehenda giştî de tên hesabkirin û heger wêneyekî newatedar hebe, rehenda wî di çarçoveya valahîya wî ya endazeyî li gel rehenda nûçeyê tê hesabkirin.

– Heger beşekî nûçeyê hatibe wergirtin û wêneyekî newatedar di nav nûçeyê de hebe, rehenda wêne tê hesabkirin û li rehenda beşê wergirtî yê nûçryê wekî watedarîya girîngîpêdanê di nûçeyê de tê zêdekirin.

Pîvanên Çavdêrîkirina Rojnameyên Elektronîk:

– Mezinîya ekrenê li ser bijara mediumê (navincî) a taybetmendîya viewê ya lîsteya alavan tê mîhengkirin.

– Rojnameya elektronîk wekî rojnameyeke kaxezî ya durûpelî tê hesabkirin. Rûpela yekem rûpela sereke ye û hemû tiştên mayî (lînkên ku tu di rêya wan re derbasî naveroka mijarê dibî) rûpela duyem pêk tînin.

Rûpela yekem “rûpela sereke” dibe du beş:

Beşê Yekem: Ewê di dema vekirina rasterast a malperê de belî dibe (serrûpel).

Beşê Duyem: Berdewamîya rûpela yekem e ku tenê di dema bikaranîna scrollê de dîyar dibe.

Rûpela sereke dibe çar beş:

1. Head (serî) ku ew jî beşê jorîn e.
2. Stûna rastê.
3. Stûna çepê.
4. Stûna navîn.

Mijarên di nava beşan de li gor van navlêkirinan dabeş dibin: Nûçeya lezgîn, nûçeya nû, nûçeya yekem, nûçeya duyem, nûçeya sêyem, nûçeya çarem… hwd, serenav, flaş, karîkatur, boks, blok, dosya).

– Heger wêneyek hebe, rehenda wêne bi rêya taybetmendîya propertiesê ya di dosyaya wêne de di rêya bytesê re tê hesabkirin û kualîteya wêne di rêya pixelê re tê hesabkirin.  

– Hejmara peyvan wekî pîvana rehenda mijarê tê dîtin û hesabê wan weha dibe: Mijar tê kopîkirin, dikeve dosyayeke wordê û paşê hejmara peyvan di rêya bikaranîna taybetmendîya word countê re tê hesabkirin.

– Heger dosyayeke ji celebê flashê (falş) hebe, rehend li ser sê yekîneyên texmînkirî (mezin, piçûk, navincî) tê dabeşkirin.

– Heger şerîteke nûçeyan a livbar (banner) hebe, naverokên wê wekî serenav (serenavê şerîteke nûçeyan) têne dîtin û dem nayê hesabkirin.

– Heger pêvekên wekî dosyayên deng an dosyayên dîtbar an lînkên malperine din an mijarine din ên zêde yên girêdayî mijarê di nava mijara sereke ya terxankirî de hebin, di benda nîşeyan de tên danîn.

– Serenav li ser du cureyan tê dabeşkirin:

Yek: Serenavekî girêdayî nivîseke ji nava pêşeka mijarê.

Dudu: Serenavê lînkekê.

Di her du cureyan de rehenda serenav nayê hesabkirin û her taybetmedîyeke ku li serenav zêdekirî dikeve nav nîşeyan (rengekî cihê, şêwazeke cihê ya xetê, flaş… hwd).

III. Bingehên Dahûrandinê û Zehmetîyên Metodolojîk:

Gava me pêvajoya çavdêrîkirina mijarên qeydkirî yên ragihandinê bi dawî kir, em wekî tîmeke xebatê li azîneya encamwergirtina prosesa dahûrandina mijarên terxankirî digerîyan da ku karîbe me bigihîne encama hewldana me ya pêkanîna armancên ku berî çavdêrîkirinê hatibûn danîn.

Lêbelê ji ber çend sedeman em rastî zehmetîyan hatin ku di serî de me nikarîbû bi ser babetê ve bibin. Zehmetîya herî girîng taybetîya pêkhatina me ya sîyasî bû ya ku zemîna guncan a hilbijartinan dideyne ku jixw ew bi xwe armanc e.

Zehmetîya duduyan jî windakirina rûgeha qanûnî “pîvanî” ya qanûnîkirina pêvajoya hilbijartinan bû, an ku windakirina destnîşankerê qanûnî yê namzedên -wekî kes û komên rewa- ku mafên wan ên derbirînê û nemaze pêkanîna mafê wan ê medyayî di dema hilbijartinan de di ragihandina “hikûmetê” de wekî navgîneke rewa li pêşber namzed û hilbijêran destnîşan dike.

Wekî din, ragihandinê -çi taybet çi giştî- heman şêwexebat da meşandin û êdî gazinên ji nemeşandina sîyaseteke medyayê ya zelal a di dema hilbijartinan de hebû û pê re hemû navgîn di naveroka xwe de wekî navgînên ragihandina hikûmetê derketin pêş.

Gava mirov li pirsname û tomarnameyan dinêre, rêjeyên hejmarên qonaxa çavdêrîkirina tevahîya ragihandina hikûmetê û ya taybet (rojname, kovar, îzgeh, navgînên dîtbar û malperên înternetê) bipêşveçûneke yeksan a alîyên girêdayî hikûmetê -ku ew bi xwe alîyên girêdayî partîya desthilatdar in- tînin ber çavên me.

Ev taybetmendî tunebûna giştî ya hevrikîya reklamgerîya di dema hilbijartinan de di navbera partîyan de nîşan dide. Jixwe ev hevrikî ne di navbera partîyên bloka bereya desthilatdar ji hêlekê ve û hin blokên din ên sîyasî yên li derveyê çarçoveya hevpeymanîya bereyê de bû, çi ku jixwe partîyên nedestûrdayî tunebûn; an ku mebesta me ew e ku hevrikî di navbera partîyên bereya nehqolî (ji neh partîyan pêk tê) bi xwe de tunebû; wan partîyan derfetên yeksan ên di ragihandina hikûmetê de nedîtin û derfet bi giranî para Partîya Beisê ya Erebî ya Sosyalîst bûn.

Ev taybetmendî me ber bi derandina sazgêrîyeke hebekî cihê ji bo destnîşankirina azînenasîya dahûrandina pirsnameyan ve didehfîne ku em dîyarkirin û zelalkirina wê pêwîst dibînin da ku em taybetmendîya Sûrîyeyê di çavdêrîkirina ragihandina di dema hilbijartinan de fêm bikin.

Ji ber vê egerê, a gerek ew bû ku em van bingehên jêrîn ji xwe re bikin pîvan da ku em karîbin xwe vedizin nava hejmarên cihê û jihevdûr ên astên pisrnameyan:

1. Berawirdî hejmarên tevahîya kesên serbixwe ên li derveyê çarçoveya bereyê, me hejmarên pirsnameyên bereyê wekî “blokekê” derbas kirin.
2. Hemû hejmarên pirsnameyên girêdayî desteyan, sendîkayan, hikûmetê û serok di alîyê xwe yê rêxistinî de -di çarçoveya giştî de- di dema hilbijartinan de -bêyî destnîşankirina partîyê- girêdayî bloka bereyê ne, lêbelê em dizanin ku ew wekî blok û wekî kes girêdayî partîya desthilatdar in.
3. Ji bo çavdêrîkirina rêjeyên wekhevîya di derfetan û yeksanîya di reklamgerîya medyayî ya ragihandina hikûmetî bi taybetî de, me hejmarên di nava blokê-bereyê bi xwe de dahûrandin da ku em pûtedana bi her partîyeke bereyê di warê reklamgerîyê de binasin.
4. Em dahûrandina xwe li ser angaşta ragihandina hikûmetê ya neserbixwe ava nakin, lêbelê behaneya me ew e ku ragihandina hikûmetê ji alîyê malê giştî ve tê sponsorkirin, an ku ew ji boyî her namzedekî ku namzedîya wî hatiye pejirandin e. Ji ber vê egerê me navlêkirinên ragihandina hikûmetê û ragihandina taybet bi kar anîn û me ragihandina partîger ji navê derxist. Lê dîsa jî gerek e were gotin ku hikûmet -wekî alîyekî- girêdayî benda heştan a makeqanûnê ye ya rê dide partîya desthilatdar ku rêberîya dûgel û civakê bike.
5. Di ragihandina serbixwe de, ji ber du sedeman, me wateyên hejmarên pirsnameyan di nava du rêzên hebekî jihevcuda de zelal kirin ku her du sedem ev in:

Yek: Ji ber tunebûna partîyeke ku ragihandina serbixwe sponsor dike.

Dudu: Ji ber ku sîyaseta giştî ya rojnameyên taybet li gel sîyaseta ragihandina hikûmetê digunce.

Di rêya van her du sedeman re, gerek e em cudahîyê bixin navbera her du rêzên dan û standina ragihandina serbixwe li gel namzedan bi giştî:

– Rêza yekem rêza ragihandineke bipere ye.

– Rêza duyem rêza rûberên reklamê yên bernameyên hilbijartinê ye.

Wekî din, li ser bingeha vê taybetmendîyê, em neçar man ku em dahûrandinê bikin palpişteke cudahîya di navbera cîyê partîya desthilatdar ji hêlekê ve û serwerîya wê ya di nana bereyê de ji hêleke din ve. Da ku paşê em bala xwe bidin hejmarên ji pirsnameyên ku şêweyê cureyî yê tevahîya hejmarên ku bûne para partîyê destnîşan dikin; ewên ku ji hemû astên ragihandina hikûmetê hatine wergirtin. Ev yek jî da ku em bidin ber ragihandina taybet jî da ku em payeya rastîn a her parîtyeke bereyê binasin, ew jî di rêya wateya cureyî ya ku li ser pirsnameya hejmardar hatiye avakirin.

Da ku em karîbin encamên xwe ragihînin û ew encam rê bidin dahûrandina me ku xwe li teqezî û bêalîtîyê rakişîne. Ev yek jî bêyî ku em alîyên bereyê wekî blok û paşê her partîyeke bereyê bi tena serê wê paşguh bikin.

Ev egera han dê rê bide me ku em derbasî rehenda semantîk a her partîyeke bereyê bibin û jixwe heger em partîyên bereyê û kes û lîsteyên serbixwe bidin ber hev, em ê hejmaran jê bi dest bixin.

Nîşe: Lîsteyên hilbijartinê wateya blokeke birêxistinkirî nadin, ew tenê lîsteyên lihevkirî û çêkirî yên ji ber sedemên hilbijartinê ne û kesên di nava wan lîsteyan de xwe neçarî bernameyeke destnîşankirî û dîyarkirî nabînin ku jixwe ew lîste piştî derketina encaman bi rengekî jixweber ji hev dikevin û hildiweşin.

1. Nimûneya Lêkolînê û Alîyên Çavdêrîkirî:

Performansa medyayî ya 20 navgînên ragihandinê yên hikûmetî û yên taybet di dema hilbijartinên Parlamentoya Sûrîyeyê de li gor bingehên zanistî û pîvanên navneteweyî ketin jêr çavdêrîyê. Ev navgînên çavdêrîkirî bi vî şêweyê jêrîn li ser ragihandina dîtbar, a bihîzbar, a nivîskî û ya elektronîk hatine dabeşkirin:

– (5) rojnameyên hikûmetê: El-Sewra, Tişrîn, El-Wihda, El-Furat û El-Cemahîr.

– (2) rojnameyên taybet: El-Weten û Beleduna.

– (4) heftename: Ebyed û Eswed, Buqiet Dewi, Kovara Civakî (El-Mecela El-Îctimaîya) û Kovara Aborî (El-Mecela El-Îqtisadîya).

– (2) kanlanên televîzyonê yên hikûmetê: Syria TV û Kanala Bejayî (herêmî) ya Yekê.

– (2) îzgehên hikûmetê: Îzgeha Dîmeşqê û Îzgeha Sewt El-Şebabê.

– (5) malperên taybet: Seda Sûrîya, Sûrîya El-Xed, Syria News, Syria Nobles û El-Cemel.

Hejmara mijarên ku ketin jêr prosesa çavdêrîkirinê giha (16017) mijarên ku li ser (27) alîyên çavdêrîkirî hatin dabeşkirin:

– Navgînên ragihandina dîtbar (4556) mijarên medyayî.

– Navgînên ragihandina bihîzbar (1500) mijarên medyayî.

– Navgînên ragihandina nivîskî (6558) mijarên medyayî.

– Navgînên ragihandina elektronîk (3403) mijarên medyayî.      

Alîyên Çavdêrîkirî

Serokkomar

Hikûmeta Sûrîyeyê

Bereya Bipêşverû

Partîya Beisê

Partîya Komunîst/Şaxê Feysel

Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş

Tevgera Sosyalîstên Ereb

Yekîtîya Sosyalîst a Erebî

Yekîtîya Erebî ya Demokratîk

Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst

Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk

Partîya Peymana Niştimanî

Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer

Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De

Serbixwe

Kesên Serbixwe

Lîsteya El-Şamê

Lîsteya El-Feyhayê

Dergûşa Şaristanîtîyê

Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê

Lîsteya El-Beşairê

Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê

Lîsteya El-Musteqbelê

Rêxistina Asûrî

Lîsteya Yekîtîya Niştimanî

Yekîtîya Demokratîk a Kurdî

Boykotkarên hilbijartinan

Birê Çarem

Dahûrandina Performansa Navgînên Ragihandinê yên Sûrîyeyê Di Dema Şopandina Hilbijartinên Parlamentoyê De

Yek: Navgînên Ragihandina Dîtbar:

Du kanalên televîzyonê yên hikûmetê hatin çavdêrîkirin: Syria TV û Kanala Bejayî ya Yekê. Tevahîya mijarên wan ên ragihandinê yên terxankirî giha (4557) mijarên ragihandinê. Para Syria TVyê (% 48.13) bû û para Kanala Bejayî ya Yekê (51.87) bû. Tevahîya dema mijarên ragihandinê yên terxankirî di van her du kanalan de giha (5320) xulekan û (52) çirkeyan. Dema di Syria TVyê de (2969) xulek û (51) çirke bû û dema di Kanala Bejayî ya Yekê de (2351) xulek û (1) çirke bû.

Belavkirinên rêjeyî yên mijarên ragihandinê yên her du kanalan gelekî nêzî hev bûn û her weha dema pêşkêşkirî di piranîya alîyên çavdêrîkirî de.

Xanxanika (1)ê belavkirina navgînên ragihandina dîtbar a çavdêrîkirî li gor tevahîya mijarên ragihandinê û dema wan a qeydkirî/pêşkêşkirî nîşan dide:

Navgînên ragihandina hikûmetê ya dîtbar	Mijarên ragihandinê yên terxankirî Hejmar Rêje %	Dema qeydkirî/pêşkêşkirî Xulek Çirke
Syria TV	2193 48.13	2969 51
Kanala Bejayî ya Yekê	2363 51.87	2351 1
Têhev	4556 100	5320 52

1. Syria TV:

Mijarên ragihandinê yên terxankirî yên ku herî zêde di dema hilbijartinên parlamentoyê de di Syria TVyê de hatin dubarekirin giranî da têgihandina di warê hilbijartinan de ku vê yekê faktoreke erênî pêk anî û mafên hilbijartinê bi welatîyan dan naskirin. Bi vî rengî, rewşeke têgihaştina der barê pêvajoya hilbijartinan de di nav gel de çêbû. Di vî warî de, rêjeya mijarên ragihandinê yên girêdayî têgihandina di warê hilbijartinan de giha (% 43.05)ê tevahîya mijarên ragihandinê. Wekî din, têgihandina di warê hilbijartinan de dema bi qasî (1581) xulekê û (44) çirkeyên tevahîya dema terxankirî ya Syria TVyê bi dest xist.

Wekî din, alîgirîyeke berbiçav ji bo namzedên Bereya Bipêşverû û nemaze partîya desthilatdar hebû. Di vî warî de, Partîya Beisê ya Erebî ya Sosyalîst rêjeyeke nêzî (% 79)ê tevahîya mijarên çavdêrîkirinê yên Bereya niştimanî pêk anî: (111) mijarên ragihandinê û dema jê re pêşkêşkirî (151) xulek û (49) çirke bû.

Xanxanika (2)yan dîyar dike ku tenê (23) mijarên ragihandinê der barê tevahîya partîyên bereyê -ji bilî Partîya Beisê ya Erebî ya Sosyalîst- de hatin amadekirin û dema wan jî tenê (34) xulek û (41) çirke bû. Her weha divê were dîyarkirin ku bereyê wekî blokeke yekgirtî tenê (% 2)yê tevahîya mijarên ragihandinê yên terxankirî bi dest xist û dema wan jî tenê nêzî (31) xulekê bû.

Li hêla din, namzedên serbixwe -wekî kes- tu derfeteke derbirînê û nîşandana bernameyên xwe yên hilbijartinê nedît ku kanala Syria TVyê tu mijareke ragihandinê der barê vê kategorîya namzedan de neweşand. Me her weha tu reklameke bêpere ya bipere der barê tu lîsteyeke kesên serbixwe de nedît.

Bi giştî, tenê (14) mijarên ragihandinê der barê serbixweyan de hebûn û ew jî bêyî ku kesine destnîşankirî bêne nîşandan û dema ku ji wan re hat pêşkêşkirin jî (27) çirke tenê bû; (6) çirke neyînî bûn û yên mayî bêalî bûn (ku Syria TVyê tenê ew di nava axaftinê re derbas kirin). Boykotkarên hilbijartinê -çi kes, çi komên sîyasî- tu pareke wan a lêhêja di mijarên ragihandinê yên terxankirî di Syria TVyê de tunebû. Rêjeya mijarên ragihandinê yên terxankirî yên der heqê wan de (% 0.17) derbas nekir, dem jî (2) xulek û (17) çirke bû. Jixwe gerek e were gotin ku nîvê van mijaran ji hêla nirxandinê ve neyînî bûn (axaftina der barê boykotkaran de di bernameyekê de derbas bû ku di 23.04.2007an de hat nîşandan).

Xanxanika 2yan belavkirina mijarên ragihandinê li alîyan û dema wan a pêşkêşkirî li alîyên çavdêrîkirî yên di Syria TVyê de dîyar dike:

Alîyên Çavdêrîkirî	Mijarên Ragihandinê	Dema Pêşkêşkirî
	Hejmar Rêje %	Xulek Çirke
Serokkomar	564 25.72	364 10
Hikûmeta Sûrîyeyê	512 23.35	803 54
Bereya Bipêşverû	44 2.00	30 49
Partîya Beisê	88 4.01	151 49
Partîya Komunîst/Şaxê Feysel	2 0.09	3 47
Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş	0 0	0 0
Tevgera Sosyalîstên Ereb	9 0.41	8 35
Yekîtîya Sosyalîst a Erebî	0 0	0 0
Yekîtîya Erebî ya Demokratîk	2 0.09	1 45
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst	5 0.23	11 0
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk	0 0	0 0
Partîya Peymana Niştimanî	0 0	0 0
Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer	5 0.23	9 25
Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De	944 43.05	1581 44
Serbixwe	14 0.63	0 27
Kesên Serbixwe	0 0	0 0
Lîsteya El-Şamê	0 0	0 0
Lîsteya El-Feyhayê	0 0	0 0
Dergûşa Şaristanîtîyê	0 0	0 0
Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê	0 0	0 0
Lîsteya El-Beşairê	0 0	0 0
Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê	0 0	0 0
Lîsteya El-Musteqbelê	0 0	0 0
Rêxistina Asûrî	0 0	0 0
Lîsteya Yekîtîya Niştimanî	0 0	0 0
Yekîtîya Demokratîk a Kurdî	0 0	0 0
Boykotkarên hilbijartinan	4 0.17	2 17
Têhev	2193 99.98	2969 51

Xanxanika jorîn tevgereke berbiçav a Hikûmeta Sûrîyeyê ji me re nîşan dide ku rêjeya wê (% 23.35)ê tevahîya mijarên terxankirî ye û dema wê ya pêşkêşkirî jî nêzî (804) xulekan e. Li vir jî hêjayî gotinê ye ku zêdeyî (% 76)ê tevahîya mijarên terxankirî yên der barê Hikûmeta Sûrîyeyê de ji hêla nirxandinê ve erênî bû û nirxandina neyînî ya performansa hikûmetê di Syria TVyê de (% 1.17) derbas nekir. Em vê yekê di xanxanika 3yan de jî dibînin ku ew xanxanik tevahîya nirxandinên erênî yên Syria TVyê ji me nîşan dide. Di wê xanxanikê de em dibînin ku rêjeya nirxandina erênî ya tevahîya alîyên çavdêrîkirî (% 78)ê tevahîya mijarên terxankirî derbas kir û dem jî (2800) xulek derbas kir. Li hêla din em dibînin ku rêjeya nirxandinên neyînî tenê (% 0.59) e, dem jî (9) xulek û (45) çirke ye. Jixwe em nirxandineke erênî ya bilind ji bo partîya desthilatdar dibînin ku rêjeya nirxandina erênî ya partîya desthilatdar nêzî (% 67)ê tevahîya mijarên çavbdêrîkirî yên der barê Partîya Beisê de ye û dem jî (140) xulek û (23) çirke ye. Li beranberê wê em tenê (39) çirkeyên çavdêrîkirina nirxandina neyînî ya partîya desthilatdar dibînin. Heman dîmen ji bo Bereya Bipêşverû ya wekî blokeke yekgirtî derdikeve pêşberî me ku tenê (9) çirkeyên Syria TVyê bi rexnegirîyeke neyînî der barê Bereya Bipêşverû de derbas bûne û ew jî tenê di mijarekê de.

Xanxanika (3)yan tevahîya mijarên terxankirî yên der heqê serokkomar de nîşan dide ku ew jî gihaye (% 25.71)ê tevahîya mijarên terxankirî yên ku ji (2193) mijaran pêk tê. Di vî warî de, ji bo nirxandinên Syria TVyê yên der barê seorkkomar de, rêjeya nirxandina erênî gihaye sînorê (% 53.37)ê tevahîya mijarên ragihandinê yên li ser serokkomar û dem jî gihaye (332) xulek û (42) çirkeyên tevahîya dema pêşkêşkirî ya ku gihaye (364) xulek û (10) çirkeyan. Li vir jî tê dîtin ku (262) mijarên ragihandinê yên bêalî (31) xulek û (25) çirke bi dest xistin.

Xanxanika (3)yan belavkirina alîyên çavdêrîkirî di Syria TVyê de li gor nirxandinên wan, tevahîya mijaran û dema pêşkêşkirî nîşan dide:

Têhev			Neyînî			Bêalî			Erênî			Nirxandin
Dem		Hejmara Mijaran	Dem		Hejmara Mijaran	Dem		Hejmara Mijaran	Dem		Hejmara Mijaran	Alîyên Çavdêrîkirî	Rehend
Çirke	Xulek		Çirke	Xulek		Çirke	Xulek		Çirke	Xulek
10	364	564	3	0	1	25	31	262	42	332	301	Serokkomar
54	803	512	13	7	6	50	104	114	51	691	392	Hikûmeta Sûrîyeyê
49	30	44	9	0	1	32	11	32	8	19	11	Bereya Bipêşverû
49	151	88	39	0	2	47	10	27	23	140	59	Partîya Beisê
47	3	2	0	0	0	3	0	1	44	3	1	Partîya Komunîst/Şaxê Feysel
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş
35	8	9	0	0	0	11	0	5	24	8	4	Tevgera Sosyalîstên Ereb
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Yekîtîya Sosyalîst a Erebî
54	1	2	0	0	0	3	0	1	51	1	1	Yekîtîya Erebî ya Demokratîk
0	11	5	0	0	0	6	0	2	54	10	3	Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Partîya Peymana Niştimanî
25	9	5	0	0	0	6	0	2	19	9	3	Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer
44	1581	944	0	0	0	0	0	0	44	1581	944	Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De
27	0	14	6	0	1	21	0	13	0	0	0	Serbixwe
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Kesên Serbixwe
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Lîsteya El-Şamê
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Lîsteya El-Feyhayê
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Dergûşa Şaristanîtîyê
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Lîsteya El-Beşairê
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Lîsteya El-Musteqbelê
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Rêxistina Asûrî
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Lîsteya Yekîtîya Niştimanî
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Yekîtîya Demokratîk a Kurdî
17	2	4	0	1	2	35	0	1	42	0	1	Boykotkarên hilbijartinan
51	2969	2193	45	9	13	57	159	460	9	2800	1720	Têhev

1. Kanala Bejayî ya Yekê:

Rewşa prosesên çavdêrîkirinê yên Kanala Bejayî ya Yekê ne zêde dûrî rewşa Syria TVyê bû. Li vê kanalê jî mijarên terxankirî yên der barê têgihandina di warê hilbijartinan de yên herî berbelav bûn ku rêjeya mijarên ragihandinê yên girêdayî têgihandinê giha sînorê (% 41.22)ê tevahîya mijarên ragihandinê û dem jî (1075) xulek û (29) çirke bû. Li vir jî partîya desthilatdar rêjeya xwe ya bilind a tevahîya mijarên terxankirî parast û heta radeyekê di tevahîya mijarên terxankirî yên ji bo partîyên bereyê yên hevalbendên wê de ku rêjeya partîya desthilatdar di hemû mijarên terxankirî yên Kanala Bejayî ya Yekê de giha nêzî (% 7.7) û dem jî (230) xulek û (29) çirkeyên tevahîya dema pêşkêşkirî ya mijarên terxankirî yên vê kanalê. Li hêla din, para partîya desthilatdar ji tevahîya mijarên ragihandinê yên terxankirî yên der heqê partîyên bereyê de giha rêjeya herî bilind a mijarên ragihandinê yên terxankirî ku ji nav (185) mijarên ragihandinê yên terxankirî yên der barê partîyên bereyê de, Partîya Beisê ya Erebî ya Sosyalîst rêjeya (% 98.38)ê tevahîya mijaran girt û dem jî rêjeya (% 99) derbas kir.

Xanxanika (4)an dîyar dike ku ji bilî Partîya Beisê, hemû partîyên Bereya Bipêşverû (3) mijarên ragihandinê û tenê (26) çirke bi dest xistine. Em dikarin di heman xanxanikê de bibînin ku namzedên serbixwe -çi kes, çi endamên lîsteyên destnîşankirî- tu cihekî lêhêja di mijarên Kanala Bejayî ya Yekê de negirtiye, çi ku ne çalakîyeke wan û ne reklameke wan a bêpere yan bipere hebû. Wekî din, kesên serbixwe wekî blok pareke piçûçik di ragihandina kanalê de girtiye ku rêjeya mijarên ragihandinê yên terxankirî yên der barê wan de giha (% 0.76) û dem jî (2) xulek û (3) çirke; (46) çirke xwedî nirxandineke bêalî bûn û (21) çirke neyînî bûn. Bereya Bipêşverû wekî blok (% 2.28)ê tevahîya mijaran girt û dem (19) xulek û (21) çirke. Ji bo boykotkarên hilbijartinan, rewşa wan a di Kanala Bejayî ya Yekê de ne dûrî Syria TVyê bû, çi ku rêjeya mijarên ragihandinê yên terxankirî yên der barê wan de (% 0.17) bû, dem jî (2) xulek û (17) çirke bû (axaftina der barê wan de di heman bernameya Syria TVyê de hate nîşandan).

Xanxanika (4)an belavkirina mijarên ragihandinê û dema wan a pêşkêşkirî li ser alîyên çavdêrîkirî yên di Kanala Bejayî ya Yekê de:

Alîyên Çavdêrîkirî	Mijarên Ragihandinê	Dema Pêşkêşkirî
	Hejmar Rêje %	Xulek Çirke
Serokkomar	451 19.08	312 24
Hikûmeta Sûrîyeyê	677 28.65	708 32
Bereya Bipêşverû	54 2.28	19 21
Partîya Beisê	182 7.7	230 29
Partîya Komunîst/Şaxê Feysel	1 0.04	0 3
Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş	0 0	0 0
Tevgera Sosyalîstên Ereb	0 0	0 0
Yekîtîya Sosyalîst a Erebî	1 0.04	0 1
Yekîtîya Erebî ya Demokratîk	0 0	0 0
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst	0 0	0 0
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk	1 0.04	0 24
Partîya Peymana Niştimanî	0 0	0 0
Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer	0 0	0 0
Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De	974 41.22	1075 29
Serbixwe	18 0.76	2 3
Kesên Serbixwe	0 0	0 0
Lîsteya El-Şamê	0 0	0 0
Lîsteya El-Feyhayê	0 0	0 0
Dergûşa Şaristanîtîyê	0 0	0 0
Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê	0 0	0 0
Lîsteya El-Beşairê	0 0	0 0
Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê	0 0	0 0
Lîsteya El-Musteqbelê	0 0	0 0
Rêxistina Asûrî	0 0	0 0
Lîsteya Yekîtîya Niştimanî	0 0	0 0
Yekîtîya Demokratîk a Kurdî	0 0	0 0
Boykotkarên hilbijartinan	4 0.17	2 17
Têhev	2363 99.98	2350 33

Li ser asta nirxandinên ku Kanala Bejayî ya Yekê dan tevahîya alîyên girêdayî çavdêrîkirinê, em dibînin ku ji bilî boykotkarên hilbijartinê, rêjeya nirxandinên erênî yên piranîya alîyên din bilind e, çi ku li gel ku rêjeya mijarên ragihandinê yên der barê boykotkarên hilbijartinê de hindik bû jî lê rêjeya mijarên erênî û neyînî yên der barê wan de nîvî bi nîvî bû.

Bi giştî, rêjeya nirxandinên erênî yên mijarên ragihandinê yên terxankirî di Kanala Bejayî ya Yekê de giha sînorê (% 81)ê tevahîya wan mijaran û nirxandinên neyînî tenê (% 3.3) bûn. Xanxanika (5)an dîyar dike ku nirxandina erênî ya performansa Hikûmeta Sûrîyeyê giha (65.4)ê tevahîya mijarên terxankirî yên der heqê hikûmetê de û dem jî nêzî (508) xulekan bû. Li hêla din, nirxandina neyînî ya performansa Hikûmeta Sûrîyeyê (% 8.8)ê tevahîya mijarên terxankirî derbas nekir û dem jî nêzî (55) xulekan bû.

Ji bo serokkomar, nirxandinên erênî yên terxankirî yên mijarên ragihandinê yên der heqê serokkomar de gihan sînorê (% 72.28). Heman tişt ji bo nirxandinên erênî yên mijarên der barê partîya desthilatdar de belî dibe ku (% 75) ji (182) mijarên ragihandinê yên der barê partîya desthilatdar de derbas kir û dem jî giha nêzî (209) xulekan ji tevahîya dema ku (230) xulek û nîv bû, lê nirxandina neyînî ya partîya desthilatdar (% 5) derbas nekir.

Xanxanika (5)an belavkirina alîyên çavdêrîkirî li Kanala Bejayî ya Yekê li gor nirxandinê, tevahîya mijaran û dema pêşkêşkirî belî dike:

Têhev			Neyînî			Bêalî			Erênî			Nirxandin
Dem		Hejmara Mijaran	Dem		Hejmara Mijaran	Dem		Hejmara Mijaran	Dem		Hejmara Mijaran	Alîyên Çavdêrîkirî	Rehend
Çirke	Xulek		Çirke	Xulek		Çirke	Xulek		Çirke	Xulek
24	312	451	3	3	6	39	16	119	42	292	326	Serokkomar
32	708	677	1	55	60	52	145	174	39	507	443	Hikûmeta Sûrîyeyê
21	19	54	6	0	2	41	3	20	35	15	32	Bereya Bipêşverû
29	230	182	8	6	9	35	15	36	46	208	137	Partîya Beisê
1	0	1	0	0	0	1	0	1	0	0	0	Partîya Komunîst/Şaxê Feysel
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Tevgera Sosyalîstên Ereb
1	0	1	0	0	0	1	0	1	0	0	0	Yekîtîya Sosyalîst a Erebî
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Yekîtîya Erebî ya Demokratîk
24	0	1	0	0	0	0	0	0	24	0	1	Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Partîya Peymana Niştimanî
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer
29	1075	974	0	0	0	0	0	0	29	1075	974	Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De
3	2	18	21	0	1	46	0	10	56	0	7	Serbixwe
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Kesên Serbixwe
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Lîsteya El-Şamê
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Lîsteya El-Feyhayê
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Dergûşa Şaristanîtîyê
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Lîsteya El-Beşairê
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Lîsteya El-Musteqbelê
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Rêxistina Asûrî
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Lîsteya Yekîtîya Niştimanî
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Yekîtîya Demokratîk a Kurdî
17	2	4	0	1	2	35	0	1	42	0	1	Boykotkarên hilbijartinan
1	1235	2363	39	65	80	10	183	362	12	2102	1921	Têhev

Dudu: Navgînên Ragihandina Bihîzbar:

Ji bo dahûrandina taybetmendîyên ragihandina bihîzbar di dema hilbijartinên Parlamentoya Sûrîyeyê de, du îzgehên hikûmetê hatin hilbijartin ku daneyên xwestî yên girêdayî alîyên çavdêrîkirî di wan her du îzgehan de hatine komkirin. Ev her du îzgeh jî ev in: Îzgeha Dîmeşqê ya ku hejmara saetên çavdêrîkirina wê (104) saet in; ji 11.04.2007an heta 23.04.2007an û Îzgeha Sewt El-Şebabê ya ku ji 12.04.2007an heta 23.04.2007an nêzî (80) saetên wê yên çavdêrîkirinê çêbûn.

Hejmara mijarên terxankirî yên Îzgeha Dîmeşqê giha (1266) mijarên ragihandinê, rêjeya wan jî giha (% 84.4)ê tevahîya mijarên terxankirî yên ragihandina bihîzbar. Li hember wê jî (234) mijarên Îzgeha Sewt El-Şebabê hene.

Xanxanika (6)an belavkirina navgînên ragihandina bihîzbar li gor hejmara mijarên terxankirî dîyar dike:

Ragihandina Bihîzbar	Hejmar	Rêje
Îzgeha Dîmeşqê	1266	% 84.4
Îzgeha Sewt El-Şebabê	234	% 15.6
Têhev	1500	% 100

1. Îzgeha Dîmeşqê:

Encamên dahûrandina taybetmendîyên mijarên terxankirî yên Îzgeha Dîmeşqê newekhevîyeke berbiçav a belavkirina wan mijaran li alîyên çavdêrîkirî belî dike. Xanxanika jêrîn dîyar dike ku piranîya mijarên terxankirî para têgihandina di warê hilbijartinan de bû ku rêjeya wê giha (% 46.21)ê tevahîya mijarên çavdêrêkirî û rêjeya dema wê giha (% 60)ê tevahîya dema ku ji bo wan mijarên ragihandinê yên terxankirî hatiye pêşkêşkirin û veqetandin. Ev jî rewşeke erênî ye ji bo nasandina pêvajoya hilbijartinan û dîyarkirina girîngîya beşdarîya di dengdayîna bo namzedên ku hilbijêr wan çak dibînin û hizir dikin ku ew namzed dikarin berjewendî û hêvîyên wan pêk bînin.

Lêbelê Îzgeha Dîmeşqê, wekî navgînên din ên ragihandinê yên ku hatine çavdêrîkirin, giranî da danasîna çalakî û xebatên Bereya Bipêşverû û namzedên wê ku rêjeya bereyê giha (% 4.9)ê tevahîya mijarên terxankirî û dem jî giha (28) xulek û (33) çirkeyan.

Wekî din, me tu mijareke ragihandinê der barê lîsteyên kesên serbixwe de yan reklamek li ser namzedekî serbixwe di Îzgeha Dîmeşqê de nedît, ew jî ji bilî (16) mijarên ragihandinê yên ku kesên serbixwe wekî blokekê nîşan da û jixwe dema ji wan re pêşkêşkirî (1) xulek û (9) çirke derbas nekirin.

Wekî navgînên din ên ragihandinê, Îzgeha Dîmeşqê jî pûte bi partîya desthilatdar, namzedên wê û çalakîyên wê da. Rêjeya mijarên ragihandinê yên der barê partîya desthilatdar di Îzgeha Dîmeşqê de giha (% 7)ê tevahîya mijaran û di nav partîyên bereyê de rêjeya partîya desthilatdar giha (% 97.8)ê tevahîya mijarên der barê partîyên bereyê de ku (91) mijar bûn. Xanxanika jêrîn ji me re dîyar dike ku partîyên din ên bereyê yên ku hevpeymanî li gel partîya desthilatdar danîbû tenê du mijarên ragihandinê bi dest xistin û dema wan jî tenê (2) xulek û (16) çirke bû, lêbelê dema ji partîya desthilatdar re veqetandî giha (61) xulekê.

Beşê boykotkarên hilbijartinê jî mijareke ragihandinê bi dest nexist ku em vê yekê di xanxanika jêrîn de rind dibînin.

Xanxanika (7)an belavkirina mijarên ragihandinê û dema pêşkêşkirî/veqetandî di Îzgeha Dîmeşqê de dîyar dike:

Alîyên Çavdêrîkirî	Mijarên Ragihandinê	Dema Pêşkêşkirî
	Hejmar Rêje %	Xulek Çirke
Serokkomar	187 14.77	50 42
Hikûmeta Sûrîyeyê	325 25.67	254 25
Bereya Bipêşverû	62 4.9	33 28
Partîya Beisê	89 7.03	61 2
Partîya Komunîst/Şaxê Feysel	1 0.08	2 13
Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş	0 0	0 0
Tevgera Sosyalîstên Ereb	0 0	0 0
Yekîtîya Sosyalîst a Erebî	1 0	0 0
Yekîtîya Erebî ya Demokratîk	0 0	0 0
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst	0 0	0 0
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk	1 0	0 0
Partîya Peymana Niştimanî	0 0	0 0
Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer	1 0.08	0 30
Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De	585 46.21	571 52
Serbixwe	16 1.26	1 15
Kesên Serbixwe	0 0	0 0
Lîsteya El-Şamê	0 0	0 0
Lîsteya El-Feyhayê	0 0	0 0
Dergûşa Şaristanîtîyê	0 0	0 0
Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê	0 0	0 0
Lîsteya El-Beşairê	0 0	0 0
Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê	0 0	0 0
Lîsteya El-Musteqbelê	0 0	0 0
Rêxistina Asûrî	0 0	0 0
Lîsteya Yekîtîya Niştimanî	0 0	0 0
Yekîtîya Demokratîk a Kurdî	0 0	0 0
Boykotkarên hilbijartinan	0 0	0 0
Têhev	1266 100	970 32

Em ji xanxanika bihurî tê digihêjin ku çaryeka mijarên terxankirî yên Îzgeha Dîmeşqê bûye para performansa hikûmetê. Vê îzgehê demeke bi qasî (254) xulek û (25) çirkeyan ji van mijaran re terxan kiriye. Nirxandina performansa hikûmetê di Îzgeha Dîmeşqê de di (% 56)ê mijaran de erênî bû û dem jî (% 73)yê tevahîya dema ji Hikûmeta Sûrîyeyê re pêşkêşkirî derbas kir.

Heman tişt ji bo nirxandinên terxankirî yên partîya desthilatdar di vê îzgehê de tê dîtin ku nirxandina erênî ya performansa partîya desthilatdar û çalakîyên wê (% 66)ê tevahîya mijarên ragihandinê yên terxankirî yên der barê partîya deshilatdar di Îzgeha Dîmeşqê de derbas kir û dem giha nêzî (% 77)ê dema ji Partîya Beisê re terxankirî.

Wekî din, para nirxandina erênî ya Bereya Bipêşverû wekî blokeke yekgirtî giha nîvê mijarên ragihandinê yên terxankirî yên ku Îzgeha Dîmeşqê der barê bereyê de pêşkêş kiribûn, lê cudahî ew e ku rêjeya dema ji vê nirxandina erênî re hatiye pêşkêşkirin (% 75)ê dema ji bo bereyê hatiye pêşkêşkirin derbas kiriye. Em dibînin ku ji nav (62) mijarên ragihandinê yên terxankirî yên der barê bereyê de, (26) bi nirxandineke erênî derbas bûne û dema terxankirî ya nirxandinên neyînî (3) xulek û (53) çirke derbas nekirine ku rêjeya wê ya mijarên çavdêrîkirî yên bereyê giha (% 8).

Li hêla din, ragihandina Îzgeha Dîmeşqê li hember kesên serbixwe bi tevahî bêalî bû ku rêjeya nirxandina bêalî ya mijarên terxankirî yên vê kategorîyê giha (% 93.75)ê tevahîya mijarên terxankirî yên der heqê kesên serbixwe de, dem tenê (1) xulek bû û nirxandina mayî neyînî bû.

Bi giştî, nirxandinên erênî yên tevahîya mijarên ragihandinê yên terxankirî di Îzgeha Dîmeşqê de giha nêzî (% 78)ê tevahîya mijarên terxankirî. Demê rêjeya (% 90)ê tevahîya dema terxankirî di vê îzgehê de derbas kir. Nirxandina neyînî ya mijarên ragihandinê yên terxankirî (% 44) derbas nekir ku dê ev xal di xanxanika jêrîn de eşkere bibin.

Xanxanika (8)an belavkirina mijarên ragihandinê û dema ku ji bo alîyên çavdêrîkirî yên Îzgeha Dîmeşqê hatiye pêşkêşkirin, li gor nirxandinên wan alîyan raber dike:

Têhev			Neyînî			Bêalî			Erênî			Nirxandin
Dem		Hejmara Mijaran	Dem		Hejmara Mijaran	Dem		Hejmara Mijaran	Dem		Hejmara Mijaran	Alîyên Çavdêrîkirî	Rehend
Çirke	Xulek		Çirke	Xulek		Çirke	Xulek		Çirke	Xulek
42	50	187	0	0	0	46	3	59	56	46	128	Serokkomar
25	254	325	31	33	47	32	34	96	22	186	182	Hikûmeta Sûrîyeyê
33	28	62	53	3	5	52	2	26	48	21	31	Bereya Bipêşverû
2	61	89	41	6	3	1	7	27	20	47	59	Partîya Beisê
13	2	1	0	0	0	0	0	0	13	2	1	Partîya Komunîst/Şaxê Feysel
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Tevgera Sosyalîstên Ereb
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Yekîtîya Sosyalîst a Erebî
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Yekîtîya Erebî ya Demokratîk
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Partîya Peymana Niştimanî
30	0	1	0	0	0	0	0	0	30	0	1	Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer
52	571	585	0	0	0	0	0	0	52	571	585	Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De
15	1	16	15	0	1	0	1	15	0	0	0	Serbixwe
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Kesên Serbixwe
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Lîsteya El-Şamê
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Lîsteya El-Feyhayê
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Dergûşa Şaristanîtîyê
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Lîsteya El-Beşairê
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Lîsteya El-Musteqbelê
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Rêxistina Asûrî
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Lîsteya Yekîtîya Niştimanî
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Yekîtîya Demokratîk a Kurdî
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Boykotkarên hilbijartinan
32	970	1266	20	44	56	11	49	223	1	877	987	Têhev

1. Îzgeha Sewt El-Şebabê (Îzgeha Dengê Ciwanan):

Îzgeha Sewt El-Şebabê zêde namîne navgînên din ên ragihandina hikûmetê çi ku ew îzgeheke hunerî ye û nûçeyan naweşîne. Xala cihêwaz a vê îzgehê ew e ku rêjeyeke wê ya bilind di warê mijarên ragihandinê û dema ji bo têgihandina di warê hilbijartinan de terxankirî hebû. Rêjeya mijarên wê yên ji bo têgihandina di warê hilbijartinan de giha nêzî (% 60.68)ê tevahîya mijarên ku tenê (234) mijar bûn, dem jî rêjeya (% 80)yê dema giştî ya mijarên terxankirî derbas kir.

Di warê rêjeya mijarên ragihandinê yên terxankirî yên Îzgeha Sewt El-Şebabê de, Hikûmeta Sûrîyeyê di pileya duduyan de bû ku rêjeya mijarên ragihandinê yên der heqê wê de giha nêzî (% 25)ê tevahîya mijarên terxankirî yên Îzgeha Sewt El-Şebabê.

Ji hêla berawirdkirina giranîdana ragihandinê ya namzedên bereyê û partîyên wê ji hêlekê ve û namzedên serbixwe ji hêleke din ve ku her çendî giranîdana ragihandinê li gor tevahîya mijarên terxankirî yên îzgehê nizm be jî, rewş ne zêde dûrî rewşa çavdêrîkirî ya navgînên din ên ragihandinê ye. Xanxanika (9)an dîyar dike ku rêjeya mijarên ragihandinê yên der barê Bereya Bipêşverû û partîyên wê de di Îzgeha Sewt El-Şebabê de (% 5.12)ê tevahîya mijarên terxankirî ye û dem (8) xulek û (21) çirke ye, lêbelê wê mijareke tenê jî ji bo namzedên serbixwe terxan nekir û heta bi gotina “serbixwe” careke tenê jî derbas nebû. Wê her weha tu mijareke ragihandinê ji boykotkarên hilbijartinê re terxan nekir.

Di warê pûtedana bi partîya desthilatdar û dan û standina bi partîyên din ên bereyê re, em dibînin ku Îzgeha Sewt El-Şebabê (% 50)yê mijarên xwe yên ragihandinê yên terxankirî yên der heqê partîyên bereyê de -ku (6) mijar in- ji bo partîya desthilatdar terxan kiriye û rêjeya demê jî gihaye nêzî (% 97)ê tevahîya dema terxankirî ya ku ji hemû partîyên bereyê re hatiye veqetandin, çi ku em tê dibînin ku ji bilî Partîya Beisê, hemû partîyên bereyê, ji nav (7) xulek û (39) çirkeyan tenê (16) çirke bi dest xistine.

Ji bo serokkomar, rêjeya mijarên ragihandinê yên der barê wî de di Îzgeha Sewt El-Şebabê de giha (% 8.97)ê tevahîya mijarên terxankirî.

Xanxanika (9)an belavkirina mijarên ragihandinê û dema wan a veqetandî di Îzgeha Sewt El-Şebabê de dîyar dike:

Alîyên Çavdêrîkirî	Mijarên Ragihandinê	Dema Pêşkêşkirî
	Hejmar Rêje %	Xulek Çirke
Serokkomar	21 8.97	4 30
Hikûmeta Sûrîyeyê	59 25.21	17 28
Bereya Bipêşverû	6 2.56	0 42
Partîya Beisê	3 1.28	7 23
Partîya Komunîst/Şaxê Feysel	0 0	0 0
Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş	2 0.85	0 10
Tevgera Sosyalîstên Ereb	1 0.43	0 6
Yekîtîya Sosyalîst a Erebî	0 0	0 0
Yekîtîya Erebî ya Demokratîk	0 0	0 0
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst	0 0	0 0
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk	0 0	0 0
Partîya Peymana Niştimanî	0 0	0 0
Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer	0 0	0 0
Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De	142 60.68	122 36
Serbixwe	0 0	0 0
Kesên Serbixwe	0 0	0 0
Lîsteya El-Şamê	0 0	0 0
Lîsteya El-Feyhayê	0 0	0 0
Dergûşa Şaristanîtîyê	0 0	0 0
Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê	0 0	0 0
Lîsteya El-Beşairê	0 0	0 0
Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê	0 0	0 0
Lîsteya El-Musteqbelê	0 0	0 0
Rêxistina Asûrî	0 0	0 0
Lîsteya Yekîtîya Niştimanî	0 0	0 0
Yekîtîya Demokratîk a Kurdî	0 0	0 0
Boykotkarên hilbijartinan	0 0	0 0
Têhev	234 99.98	152 55

Ji bo nirxandinên alîyên çavdêrîkirî yên ku di Îzgeha Sewt El-Şebabê de hatin tomarkirin, tenê du mijarên ragihandinê yên der barê Hikûmeta Sûrîyeyê de bi nirxandineke neyînî derbas bûn ku dem wan jî tenê (31) çirk bû. Nirxandinên mijarên ragihandinê yên piranîya alîyên çavdêrîkirî erênî bûn. Xanxanika (10)an dîyar dike ku (% 86.44)ê mijarên terxankirî yên der barê performansa Hikûmeta Sûrîyeyê erênî bû û rêjeya (% 83.3)ê mijarên girêdayî bereyê. Em her weha dibînin ku tevahîya mijarên ragihandinê yên der heqê partîya desthilatdar û partîyên bereyê yên hevpeymanî li gel wê girê daye ji hêla nirxandinê ve erênî bû.

Bi giştî, rêjeya nirxandinê erênî yên di Îzgeha Sewt El-Şebabê de (% 91)ê tevahîya mijarên terxankirî derbas kir û rêjeya demê jî (% 95)ê tevahîya dema terxankirî ya mijarên ragihandinê derbas kir. Wekî din, rêjeya nirxandinên neyînî yên tevahîya mijarên ragihandinê yên terxankirî di Îzgeha Sewt El-Şebabê de (% 0.08)ê tevahîya mijarên çavdêrîkirinê derbas nekir; rêjeya dem nêzî (% 0.2)ê tevahîya dema terxankirî di îzgehê de.

Xanxanika (10)an belavkirina mijarên ragihandinê li alîyên çavdêrîkirî û dema wan a veqetandî di Îzgeha Sewt El-Şebabê de dîyar dike:

Têhev			Neyînî			Bêalî			Erênî			Nirxandin
Dem		Hejmara Mijaran	Dem		Hejmara Mijaran	Dem		Hejmara Mijaran	Dem		Hejmara Mijaran	Alîyên Çavdêrîkirî	Rehend
Çirke	Xulek		Çirke	Xulek		Çirke	Xulek		Çirke	Xulek
30	4	21	0	0	0	26	3	11	4	1	10	Serokkomar
28	17	59	31	0	2	10	1	6	47	15	51	Hikûmeta Sûrîyeyê
42	0	6	0	0	0	3	0	1	39	0	5	Bereya Bipêşverû
23	7	3	0	0	0	0	0	0	23	7	3	Partîya Beisê
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Partîya Komunîst/Şaxê Feysel
10	0	2	0	0	0	0	0	0	10	0	2	Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş
6	0	1	0	0	0	0	0	0	6	0	1	Tevgera Sosyalîstên Ereb
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Yekîtîya Sosyalîst a Erebî
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Yekîtîya Erebî ya Demokratîk
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Partîya Peymana Niştimanî
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer
36	122	142	0	0	0	0	0	0	36	122	142	Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Serbixwe
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Kesên Serbixwe
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Lîsteya El-Şamê
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Lîsteya El-Feyhayê
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Dergûşa Şaristanîtîyê
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Lîsteya El-Beşairê
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Lîsteya El-Musteqbelê
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Rêxistina Asûrî
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Lîsteya Yekîtîya Niştimanî
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Yekîtîya Demokratîk a Kurdî
0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	Boykotkarên hilbijartinan
55	152	234	31	0	2	39	4	18	45	145	214	Têhev

Sisê: Navgînên Ragihandina Nivîskî/Kaxezî:

Di dema hilbijartinan de, rojnamegerî, bi giştî, bi rêya belavkirina zanyarîyên girîng ên der barê alîyên cihêreng ên ku beşdarî prosesa hilbijartinan bûne, roleke cihêwaz digerîne. Rojnamegerî her weha mijarên ragihandinê yên li ser bingeha zanyarîyên dirust û bêalî der barê alîyên beşdar ên hilbijartinan de raber dike û bandoreke mezin li dîyarkirina dengê hilbijêran dike da ku hilbijêr karîbin dengê xwe bi şêwazeke têgihaştî û dirust bidin.

Ji bo vegotina rewşa rojnamegerîya Sûrîyeyê ya hikûmetî û ya taybet di warê şopandina medyayî ya alî û komên girêdayî hilbijartinên parlamentoyê de, (11) rojnameyên Sûrîyeyê yên ji sê celeban hatin çavdêrîkirin.

Ji nav rojnameyên hikûmetê, tîma xebatê (5) rojname dan ber çavdêrîyê: Tişrîn, El-Sewra, El-Furat, El-Cemahîr û El-Wihda. Her weha du rojnameyên taybet hatin çavdêrîkirin: El-Weten û Beleduna. Wekî din, çar kovarên heftane yên taybet hatin çavdêrîkirin: Kovara Civakî (El-Mecela El-Îctimaîya) û Kovara Aborî (El-Mecela El-Îqtisadîya), Buqiet Dewi û Ebyed û Eswed.

Mijarên ragihandinê yên terxankirî li her celebekî van her sê celebên rojnameyên Sûrîyeyê bi vî rengê jêrîn hatin belavkirin.

Xanxanika (11)an belavkirina mijarên ragihandinê û rûberên wan di rojnameyên hikûmetê û yên taybet de nîşan dide:

Celebê Rojnameyê	Hejmara Mijarên Terxankirî	Rûber
Rojnameya Hikûmetî	4266	394561
Rojnameya Taybet	1371	173446
Heftenameya Taybet	921	139233
Têhev	6558	707240

Berevajî navgînên ragihandinê yên dîtbar û bihîzbar, di rojnamegerîya hikûmetê de, têgihandina di warê hilbijartinan de cihekî mezin bi qasî wî cihê di kanal û îzgehên çavdêrîkirî yên dema hilbijartinan de negirt.

Rêjeya mijarên ragihandinê yên terxankirî yên rojnamegerîya hikûmetî û ya taybet a li ser têgihandina di warê hilbijartinan de tenê (% 12.7) bû. Wekî din, rojnameyên taybet û yên hikûmetê gihaştin lihevkirinekê ku performansa hikûmetê bi rengekî berfirehtir bê şopandin û pê re rêjeya mijarên ragihandinê yên terxankirî yên der heqê performansa Hikûmeta Sûrîyeyê de bi rengekî navincî giha nîvê mijarên terxankirî yên rojnamegerîya hikûmetê û ya taybet. Li vir jî hêjayî gotinê ye ku nirxandina performansa Hikûmeta Sûrîyeyê di rojnameyên hikûmetê û yên taybet de bi giranî erênî bû û tenê heftenameyên taybet guh da rexnekirina performansa Hikûmeta Sûrîyeyê. Her wisa rêjeya navincî ya mijarên ragihandinê yên rojnameyên hikûmetê û yên taybet ên der heqê peywirên serokkomar de giha (% 14.25). Ji bo şopandina medyayî ya alîyên ku bi rengekî rasterast girêdayî hilbijartinên parlamentoyê ne,  mijarên terxankirî yên di rojnamegerîya Sûrîyeyê ya hikûmetî û ya taybet de cudahîyeke berbiçav di navbera namzedên Bereya Bipêşverû û partîyên wê -tev li Partîya Beisê- ji hêlekê ve û namzedên serbixwe yên ji kes û lîsteyên hilbijartinê ji hêleke din ve de derket holê, çi ku her çendî rêjeya navincî ya mijarên ragihandinê yên der barê bereyê û partîyên wê de giha (% 16.5), rêjeya navincî ya mijarên namzedên serbixwe giha (% 6.7), nemaze ku (% 30)ê tevahîya mijarên ragihandinê yên terxankirî yên der barê namzedên serbixwe de reklamên bipere bûn ku wan namzedan bihayê wan reklaman ji berîka xwe dabû.

Encamên mijarên terxankirî yên rojnameyên Sûrîyeyê her weha teqez dikin ku rêjeya mijarên ragihandinê yên terxankirî yên der barê partîya desthilatdar bi tenê de giha (% 10.38) û rêjeya navincî ya mijarên ragihandinê yên terxankirî yên hemû partîyên mayî yên bereyê di rojnameyên Sûrîyeyê de (1.62) derbas nekir.

Ji bo boykotkarên hilbijartinan, rêjeya navincî ya mijarên wan ên ragihandinê (% 0.84) derbas nekir, çi ku ji nava tevahîya mijarên ragihandinê yên terxankirî yên hemû rojnameyên Sûrîyeyê yên hikûmetî û yên taybet, tenê (25) mijarên ragihandinê ji boyî vê kategorîyê hatin veqetandin ku ji nav wan jî, (21) mijarên ragihandinê di navgîneke tenê de hatin belavkirin ku ew jî Kovara Ebyed û Eswedê ye.

1. Rojnameyên Hikûmetê:

Di navbera (05.04.2007)an û (23.04.2007)an de, tîma çavdêrîkirinê (5) rojnameyên hikûmetê dan ber çavdêrîyê ku weşanên wan ên terxankirî gihan (63) weşanan. Mijarên ragihandinê yên terxankirî yêncalîyên girêdayî hilbijartinên parlamentoyê û rûberên pîvandî yên wan mijaran di rojnameyên terxankirî de bi vî rengê jêrîn hatin belavkirin:

Xanxanika (12)an belavkirina mijarên ragihandinê yên terxankirî û rûberên wan ên pîvandî di rojnameyên hikûmetê de dîyar dike:

Rojnameyên Hikûmetê	Hejmara Mijarên Ragihandinê	Rûber/cm2
Tişrîn	1327	132461
El-Sewra	1250	124255
El-Furat	633	52897
El-Cemahîr	475	42432
El-Wihda	581	42516
Têhev	4266	394561

Encamên bidestketî yên namzedên serbixwe, çi kes çi lîsteyên hilbijartinê, dîyar dikin ku rêjeya reklamên bipere yên ku wan namzedan bihayê wan daye gihaye nêzî (% 2)ê tevahîya mijarên ragihandinê yên terxankirî di rojnameyên hikûmetê de û rêjeya rûberên wan ên pîvandî giha nêzî (% 9.35)ê tevahîya rûberên pîvandî yên tevahîya mijarên çavdêrîkirinê.

Xanxanika (13)an belavkirina mijarên ragihandinê yên bipere -ku ji hêla namzedên serbixwe ve hatine dan- di rojnameyên hikûmetê de dîyar dike:

Rojnameyên Hikûmetê	Mijarên Ragihandinê yên Bipere	Rûber/cm2
Tişrîn	37	20526
El-Sewra	34	12036
El-Furat	7	1928
El-Cemahîr	6	2421
El-Wihda	0	0
Têhev	84	36911

Xanxanika (14)an a li jêr ji me re dîyar dike ku rojnameyên hikûmetê guh daye şopandina nûçe û çalakîyên partîya desthilatdar ku ev guhdan ne tenê li ser hesabê partîyên bereyê yên hevalbendên partîya dethilatdar pêk hatiye, lêbelê li ser hesabê piranîya alîyên li jêr çavdêrîkirinê jî, çi ku rêjeya mijarên ku ji boyî partîya desthilatdar hatine veqetandin giha (% 18.17)ê tevahîya mijarên ragihandinê yên pêşkêşkirî û encam ji me re teqez dikin ku piştî Hikûmeta Sûrîyeyê ya ku rêza yekem di warê belavkirina mijarên ragihandinê yên terxankirî yên rojnameyên hikûmetî li alîyên girêdayî hilbijartinên parlamentoyê de girtiye, partîya desthilatdar rêza duyem girtiye ku Hikûmeta Sûrîyeyê rêjeya (% 44.8)ê tevahîya mijarên ragihandinê bi dest xistiye û rêjeya (% 46)ê tevahîya rûberên wan ên pîvandî bûye para wê.

Wekî din, rêjeya mijarên ragihandinê yên rojnameyên hikûmetê yên der barê serokkomar de giha (% 15.17) û rêjeya rûbera wan jî giha nêzî (% 7.79)ê tevahîya rûberên pîvandî yên wan mijarên ragihandinê.

Ji bo têgihandina di warê hilbijartinan de, a ku gerek bû rêjeyeke baş ji nav mijarên rojnameyên hikûmetê di dema şopandina medyayî ya hilbijartinên parlamentoyê de bi dest bixsta, tenê rêjeya (% 11.27)ê tevahîya wan mijarên terxankirî bi dest xist.

Dema berawirdkirina şopandinên medyayî yên partî û komên ku rasterast girêdayî prosesa hilbijartinê ne, em di xanxanika (14)an de rêjeyeke bilind a şopandina medyayî ya namzedên partîyên Bereya Bipêşverû, Partîya Beisê û partîyên din ên bereyê dibînin ku ev jî li ser hesabê şopandina medyayî ya namzedên serbixwe çûye serî.

Rêjeya mijarên ragihandinê yên ku di rojnameyên hikûmetê de ji bo Bereya Bipêşverû û temamê partîyên wê hatine veqetandin giha (% 25.35)ê tevahîya mijarên terxankirî. Li hêla din, rêjeya mijarên ragihandinê yên kesên serbixwe û lîsteyên hilbijartinê yên serbixwe (% 3.38)ê tevahîya mijarên terxankirî derbas nekir, nemaze ku bêhtirê nîvê mijarên ragihandinê yên vê kategorîyê, an ku (% 57.93)ê tevahîya mijaran, reklamên bipere ne.

Wekî din, encamên bidestxistî nîşan didin ku hemû rojnameyên hikûmetê mijareke tenê der barê boykotkarên hilbijartinan de veqetand ku rûbera wê tenê (98) cm2 bû; jixwe ev mijar jî ji hêla nirxandinê ve neyînî bû.

Xanxanika (14)an belavkirina mijarên ragihandinê yên terxankirî û rûberên wan di rojnameyên hikûmetê de nîşan dide:

Alîyên Çavdêrîkirî	Mijarên Ragihandinê	Rûber
	Hejmar Rêje %	Hejmar Rêje %
Serokkomar	647 15.17	30755 7.79
Hikûmeta Sûrîyeyê	1911 44.8	181321 45.95
Bereya Bipêşverû	260 6.09	23613 0.98
Partîya Beisê	755 18.17	51550 13.06
Partîya Komunîst/Şaxê Feysel	6 0.14	122 0.03
Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş	2 0.05	102 0.03
Tevgera Sosyalîstên Ereb	5 0.12	136 0.04
Yekîtîya Sosyalîst a Erebî	5 0.12	78 0.02
Yekîtîya Erebî ya Demokratîk	3 0.07	100 0.03
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst	8 0.19	183 0.05
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk	3 0.07	214 0.05
Partîya Peymana Niştimanî	9 0.21	163 0.04
Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer	5 0.12	119 0.03
Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De	481 11.27	68220 17.29
Serbixwe	0 0	0 0
Kesên Serbixwe	115 2.69	19270 4.88
Lîsteya El-Şamê	14 0.33	4677 1.18
Lîsteya El-Feyhayê	12 0.28	11255 2.85
Dergûşa Şaristanîtîyê	2 0.05	1766 0.45
Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê	1 0.02	435 0.11
Lîsteya El-Beşairê	0 0	0 0
Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê	0 0	0 0
Lîsteya El-Musteqbelê	0 0	0 0
Rêxistina Asûrî	0 0	0 0
Lîsteya Yekîtîya Niştimanî	1 0.02	384 0.1
Yekîtîya Demokratîk a Kurdî	0 0	0 0
Boykotkarên hilbijartinan	1 0.02	98 0.03
Têhev	4266 100	394561 99.99

Der barê nirxandinên mijarên çavdêrîkirinê de, encam ji me re nîşan didin ku rêjeya nirxandinên erênî yên tevahîya mijarên ragihandinê yên terxankirî di rojnameyên hikûmetê de (% 72.8)ê tevahîya van mijaran derbas kiriye û rêjeya rûbera wan gihaye nêzî (% 85). Li hêla din, rêjeya nirxandinên neyînî yên mijarên çavdêrîkirinê (% 7.29) derbas nekiriye. Jixwe piranîya wan li ser nirxandina prerformnsa Hikûmeta Sûrîyeyê bûn.

Li vir, encam teqez dikin ku (% 72.37)ê tevahîya mijarên terxankirî yên di rojnameyên hikûmetê de û (% 71.78)ê tevahîya rûberên wan ên pîvandî nirxandineke erênî daye performansa Hikûmeta Sûrîyeyê û rêjeya nirxandina neyînî ya performansa hikûmetê nêzî (% 14.19)ê tevahîya mijarên terxankirî bû û rêjeya (% 23.74)ê rûberên pîvandî yên wan mijaran bû.

Her wisa rêjeya nirxandina erênî ya rûberên mijarên partîya desthilatdar û Bereya Bipêşverû wekî blokeke giştî (% 94) bo partîya desthilatdar û (% 91.4) bû bereyê bû. Ji bo serokkomar, rêjeya (% 55.6) a mijarên ragihandinê yên der barê wî de erênî bû û rêjeya rûberên van mijarên erênî (% 96)ê tevahîya rûberên mijarên wî yên ragihandinê derbas kir.

Xanxanika (15)an belavkirina mijarên ragihandinê û rûberên wan li alîyên girêdayî çavdêrîkirina rojnameyên hikûmetê li gor nirxandinên wan dîyar dike:

Têhev		Neyînî		Bêalî		Erênî		Nirxandin
Rûber	Hejmara

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran Alîyên ÇavdêrîkirîRehend3075564700117528729580360Serokkomar18132119114304528581132431301631383Hikûmeta Sûrîyeyê2361326034419867021593186Bereya Bipêşverû51550775155515147919248516568Partîya Beisê122600001226Partîya Komunîst/Şaxê Feysel102600001022Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş136500001365Tevgera Sosyalîstên Ereb7850042743Yekîtîya Sosyalîst a Erebî100300001003Yekîtîya Erebî ya Demokratîk183800111827Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst214300312112Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk163900331606Partîya Peymana Niştimanî119500111184Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer68220418000068220418Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De 00000000Serbixwe1927015552261066461768263Kesên Serbixwe4677140000467714Lîsteya El-Şamê112551200001125512Lîsteya El-Feyhayê17662000017662Dergûşa Şaristanîtîyê435100004351Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê00000000Lîsteya El-Beşairê00000000Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê00000000Lîsteya El-Musteqbelê00000000Rêxistina Asûrî384100003841Lîsteya Yekîtîya Niştimanî00000000Yekîtîya Demokratîk a Kurdî9819810000Boykotkarên hilbijartinan394561426645254311138318463354363109Têhev

1. Rojnameya El-Sewrayê:   

Berevajî xebata navgînên ragihandinê yên dîtbar û bihîzbar di dema hilbijartinên parlamentoyê de, encamên statîstîkî nîşan didin ku têgihandina di warê hilbijartinan de pileya pêşîn a pûtepêdanê ya mijarên terxankirî yên Rojnameya El-Sewrayê negirtiye, çi ku rêjeya mijarên ragihandinê yên terxankirî yên der barê têgihandina di warê hilbijartinan de (% 14.88)ê tevahîya mijarên çavdêrîkirinê yên rojnameya hikûmetî ya çavdêrîkirî derbas nekir û rêjeya rûberê giha (% 19.83)yê tevahîya rûberên veqetandî.

Pûtepêdana sereke ya ragihandina Rojnameya El-Sewrayê para performansa Hikûmeta Sûrîyeyê bû ya ku rêjeya mijarên wê yên ragihandinê yên terxankirî giha (% 53.52)yê tevahîya mijarên terxankirî û rêjeya rûbera wan nîvî (% 50.84) derbas kir. Piştî wê serokkomar tê, ê ku rêjeya mijarên rojnameyê yên der barê wî de giha (% 12.96) û rêjeya rûbera wan giha (% 8)ê tevahîya rûberên terxankirinê.

Li hêla din, partîya desthilatdar para herî mezin a mijarên ragihandinê yên partî û komên beşdar ên prosesa hilbijartinê bi dest xist, ev yek jî li ser hesabê partîyên din ên Bereya Bipêşverû bû ku rêjeya mijarên ragihandinê yên partîya desthilatdar giha (% 10.48)ê tevahîya mijarên terxankirî yên Rojnameya El-Sewrayê û zêdeyî (% 92)yê tevahîya mijarên ku ji bo hemû partîyên bereyê hatine terxankirin. Wekî din, mijarên ragihandinê yên ku ji bo Bereya Bipêşverû wekî blok hatine terxankirin giha (% 3.76)ê tevahîya mijarên terxankirinê.

Li hember vê yekê, hinek namzedên serbixwe Rojnameya El-Sewrayê û ragihandina nivîskî bi giştî wekî dergeh ji xwe re dît da ku bernameyên xwe yên hilbijartinê tê de ragihînin û welatîyan ji namzedîya xwe ya hilbijartinên Parlamentoya Sûrîyeyê agahdar bikin. Rêjeya namzedên serbixwe giha nêzî (% 2.56)ê tevahîya mijarên terxankirî û lîsteyên hin namzedên serbixwe rûberên reklamê yên ku rêjeya wan (% 1.04)ê tevahîya mijaran e bi dest xist û rêjeyeke rûberan a nêzî (% 3.78)ê tevahîya rûberên terxankirî bi dest xist.

Xanxanika (16)an dîyar dike ku Lîsteya El-Şamê (% 1.9) bi dest xist, Lîsteya El-Feyhayê (% 1.16) û Lîsteya Dergûşa Şaristanîtîyê (% 0.72). Jixwe ev hemû rûber rûberên reklamên bipere ne. Wekî din, lîsteyên mayî ji mijarên ragihandinê yên Rojnameya El-Sewrayê bêpar man.

Bi giştî, em dibînin ku namzedên serbixwe wekî beş di prosesa hilbijartinê de xwedîrol in, çi ku şopandina ragihandinê ya Rojnameya El-Sewrayê der barê wan de giha rêjeya (% 3.60)ê tevahîya mijarên terxankirî di nava rûbereke reklaman a bi qasî (% 10)ê tevahîya rûberên terxankirî yên rojnameyê de.

Lê li vir gerek e were gotin ku piranîya wan rûberên ku ji boyî beşê namzedên serbixwe hatine terxankirin rûberên reklamên bipere bûn.

Ji nav (54) mijarên ragihandinê yên ku ji wan re hatibûn terxankirin, rêjeya (% 75.55) mijarên reklaman ên bipere bûn û rêjeya rûberên wan gihan nêzî (% 96.63)yê (12456) cm2ên ku ji vî beşê namzedan re hatin terxankirin  

Mijarên ragihandinê yên mayî ji nûçe û nivîsarên Rojnameya El-Sewrayê yên di çarçoveya danasandina hin namzedên serbixwe û nirxandina çalakî û reftarên wan de bûn.

Xanxanika (16)an dîyar dike ku Rojnameya El-Sewrayê mijareke tenê jî der barê namzedên serbixwe wekî komeke yekgirtî de bi tu rengî belav nekiriye. Her weha ji boyî namzed û grûpên sîyasî yên boykotkarên hilbijartinan, tu mijareke ragihandinê ya Rojnameya El-Sewrayê der barê wan de nebû.

Xanxanika (16)an belavkirina mijarên ragihandinê û rûberên wan ên ku Rojnameya El-Sewrayê pêşkêşî alîyên çavdêrîkirî kiribûn ji me re dîyar dike:

Alîyên Çavdêrîkirî	Mijarên Ragihandinê	Rûber
	Hejmar Rêje %	Hejmar Rêje %
Serokkomar	162 12.96	9948 8
Hikûmeta Sûrîyeyê	669 53.52	63169 50.84
Bereya Bipêşverû	47 3.76	4686 3.77
Partîya Beisê	131 10.48	8871 7.14
Partîya Komunîst/Şaxê Feysel	1 0.08	41 0.03
Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş	1 0.08	41 0.03
Tevgera Sosyalîstên Ereb	1 0.08	42 0.03
Yekîtîya Sosyalîst a Erebî	1 0.08	40 0.03
Yekîtîya Erebî ya Demokratîk	1 0.08	38 0.03
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst	1 0.08	22 0.02
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk	1 0.08	185 0.15
Partîya Peymana Niştimanî	2 0.16	44 0.03
Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer	1 0.08	36 0.03
Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De	186 14.88	24636 19.83
Serbixwe	0 0	0 0
Kesên Serbixwe	32 2.56	7758 6.24
Lîsteya El-Şamê	8 0.64	2363 1.9
Lîsteya El-Feyhayê	4 0.32	1447 1.16
Dergûşa Şaristanîtîyê	1 0.08	888 0.72
Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê	0 0	0 0
Lîsteya El-Beşairê	0 0	0 0
Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê	0 0	0 0
Lîsteya El-Musteqbelê	0 0	0 0
Rêxistina Asûrî	0 0	0 0
Lîsteya Yekîtîya Niştimanî	0 0	0 0
Yekîtîya Demokratîk a Kurdî	0 0	0 0
Boykotkarên hilbijartinan	0 0	0 0
Têhev	1250 100	124255 99.98

Em vegerin mijarên ragihandinê yên ku ji boyî performansa hikûmetê hatin terxankirin, em ê bibînin ku Rojnameya El-Sewrayê ev performans bi rêjeya (% 67.56)ê tevahîya mijarên ragihandinê yên Hikûmeta Sûrîyeyê bi rengekî erênî nirxandiye û rêjeya rûberê gihaye nêzî (% 66.14)ê tevahîya rûberên terxankirî. Wekî din, nirxandina neyînî ya şopandina medyayî ya ji bo hikûmetê terxankirî, sînorê (% 19.73)ê tevahîya mijaran derbas nekiriye û rêjeya rûbera wan gihaye (% 29.28). Der barê serokkomar, partîya desthilatdar û bereya wê ya hevpeyman de, nirxandina erênî ya mijarên ragihandinê yên terxankirî weha bû: Serokkomar (% 62.96), partîya desthilatdar (% 61.83) û Bereya Bipêşverû (% 59.57), ev jî ji tevahîya mijarên çavdêrîkirinê yên girêdayî her alîyekî. Her weha gerek e were dîyarkirin ku prosesên çavdêrîkirinê tu nirxandineke neyînî der barê mijarên ragihandinê yên serokkomar û Bereya Bipêşverû de nedîtiye û tomar nekiriye û der barê partîya desthilatdar de tenê rêjeya (% 7.6)ê tevahîya mijaran nirxandineke neyînî wergirtibû. Li hêla nirxandina rûberên qeydkirî yên wan mijarên ragihandinê em di xanxanika (17)an dibînin ku rêjeya (% 97.77)ê tevahîya rûberên ku ji boyî mijarên ragihandinê yên serokkomar hatine terxankirin bi rengekî erênî hatine nirxandin, her weha ji bo rûberên terxankirî yên mijarên ragihandinê yên Bereya Bipêşverû em dibînin ku rêjeya nirxandina erênî gihaye nêzî (% 86.6)ê tevahîya rûberên wê yên terxankirî û rêjeya nirxandinên erênî yên rûbera partîya desthilatdar (% 85)ê tevahîya rûberên jê re qeydkirî. Ji bo partîyên din ên bereyê, her çendî hejmara mijarên wan ên terxankirî û rûberên wan ên tomarkirî li gor hejmara yên partîya desthilatdar hindik be jî, lê nirxandina wan mijar û rûberên terxankirî bi giştî erênî bû. Heman tişt ji boyî lîsteyên namzedên serbixwe (Lîsteya El-Şamê, Lîsteya Elfeyhayê û Lîsteya Dergûşa Şaristanîtîyê) ku helbet nirxandina mijarên wan ên ragihandinê û rûberên wan ên terxankirî dê erênî bin çi ku ew reklamên bipere ne. Heman tişt ji boyî namzedên serbixwe jî derbasdar e, an ku sedema rêjeya bilind (% 75) a nirxandina erênî ya mijarên wan ên ragihandinê girêdayî hejmara bilind a mijarên medyayî yên girêdayî reklamên bipere ye, ji ber ku ji nav (24) mijarên ragihandinê yên erênî yên ku ji wan re hatibûn terxankirin, hejmara reklamên bipere yên namzedên serbixwe gihaye (21) reklamê.

Bi giştî, rêjeya mijarên ragihandinê yên xwedî nixandineke erênî gihaye (% 71. 68)ê tevahîya mijarên çavdêrîkirinê yên Rojnameya El-Sewrayê û rêjeya rûbera wan gihaye (% 80.81)ê tevahîya rûberên terxankirî. Wekî din, rêjeya nirxandinên neyînî yên mijarên ragihandinê yên terxankirî (% 11.6) derbas nekiriye û rûberên wan jî gihane (% 15.63)ê tevahîya rûberên terxankirî.

Xanxanika (17)an belavkirina mijarên ragihandinê, rûbera ku Rojnameya El-Sewrayê ji alîyên çavdêrîkirî re pêşkêş kirine û binavkirinên wan li gor nirxandinên rojnameyê dîyar dike:

Têhev		Neyînî		Bêalî		Erênî		Nirxandin
Rûber	Hejmara

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran Alîyên ÇavdêrîkirîRehend994816200221609727102Serokkomar6316966918497132289378541779452Hikûmeta Sûrîyeyê4686470062719405928Bereya Bipêşverû88711316571065340757981Partîya Beisê4110000411Partîya Komunîst/Şaxê Feysel4110000411Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş4210000421Tevgera Sosyalîstên Ereb4010000401Yekîtîya Sosyalîst a Erebî3810000381Yekîtîya Erebî ya Demokratîk2210000221Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst185100001851Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk4420000442Partîya Peymana Niştimanî3610000361Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer24636186000024636186Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De 00000000Serbixwe7758322753355744824Kesên Serbixwe23638000023638Lîsteya El-Şamê14474000014474Lîsteya El-Feyhayê888100008881Dergûşa Şaristanîtîyê00000000Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê00000000Lîsteya El-Beşairê00000000Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê00000000Lîsteya El-Musteqbelê00000000Rêxistina Asûrî00000000Lîsteya Yekîtîya Niştimanî00000000Yekîtîya Demokratîk a Kurdî00000000Boykotkarên hilbijartinan1242551250194291454411209100415896Têhev

2. Rojnameya Tişrînê:

Belavkirinên rêjeyên mijarên ragihandinê yên terxankirî yên Rojnameya Tişrînê di navbera sê alîyên çavdêrîkirî de nêzî hev bûn ku ew alî jî ev in: Têgihandina di warê hilbijartinan de (% 14.17), partîya desthilatdar (% 14.09) û serokkomar (% 13.34), lêbelê rûberên ku Rojnameya Tişrînê dan wan mijarên ragihandinê yên der barê wan alîyên navbihurî de ji hev cuda bûn ku rêjeya rûberên ji boyî mijarên têgihandinê hatibûn terxankirin bilind bû û giha nêzî (% 20)ê tevahîya rûberên rojnameyê yên terxankirî; li hêla din rêjeya rûberên terxankirî yên partîya desthilatdar (% 8.37) bû û ya serokkomar (% 7.39) bû.

Wekî din, encamên statîstîkî nîşan daye ku rêjeya mijarên ragihandinê yên Hikûmeta Sûrîyeyê û rûberên wan ên di Rojnameya Tişrînê de bilind bûye ku rêjeya wan mijarên ragihandinê gihaye nêzî (% 46.12) û rûber gihaye (44.3)ê tevahîya rûberên terxankirî.

Der barê para partîya desthilatdar û mijarên wê yên ragihandinê li hember parên parîtyên bereyê yên ku hevalbendî li gel wî danîye, rêjeya ku di Rojnameya El-Sewrayê de hatiye terxankirin ne dûrî wê ye. Li gel ku rêjeya mijarên wê yên ragihandinê ji nava mijarên partîyên bereyê -ku 212 mijarên ragihandinê ne- li gor mijarên wê yên ragihandinê yên di Rojnameya El-Sewrayê de kêm bûye, lêbelê ev rêje hîn zêde bilind e û gihaye nêzî (% 88.2)ê tevahîya mijarên ku ji boyî partîyên bereyê hatine terxankirin û rêjeya rûberên wan mijaran jî (% 94) derbas kiriye.

Li vir jî hêjayî gotinê ye ku Rojnameya Tişrînê girîngîyek daye terxankirina hin mijaran ji boyî partîyên bereyê yên hevlabendên partîya desthilatdar ku hejmara wan mijaran gihaye (25) mijaran û rêje jî gihaye (% 1.8)ê tevahîya mijarên rojnameyê yên terxankirî ku jixwe ev rêjeya herî bilind e ya ku partîyên bereyê -ji bilî partîya desthilatdar- di hemû navgînên çavdêrîkirî de pêk anîye, lêbelê bilindbûna rêjeya van mijaran nayê wateya bilindbûna rêjeya koma partîyên li jêr navê Bereya Bipêşverû, çi ku li hember vê yekê, rêjeya mijarên ragihandinê yên partîya desthilatdar di Rojnameya Tişrînê de rêjeya herî bilind bû ji nav rêjeyên wê yên di hemû navgînên din de.

Der barê şopandina medyayî ya Bereya Bipêşverû wekî blokeke yekgirtî ya di nava pêkhatîyeke sîyasî ya yeker de, rêjeya wê ji tevahîya mijarên ragihandinê yên di Rojnameya Tişrînê de (% 6.33) bû û li hêla din Rojnameya Tişrînê -wekî piranîya navgînên din ên çavdêrîkirî- axaftina der barê kesayetîya giştî ya beşê namzedên serbixwe de paşguh kiriye û ew beş wekî alîyekî beşdar ê prosesa hilbijartinê nîşan nedaye; rojnameyê tenê rûbereke mijarên ragihandinê ya bi qasî (% 15.6)ê tevahîya rûberên çavdêrîkirinê û rêjeya (% 4.06)ê tevahîya mijarên terxankirî yên rojnameyê (xanxanika 18an vê yekê nîşan dide) ji bo axaftina der barê wan -wekî kes an lîsteyên hilbijartinê- de terxan kirine. Li vir jî divê were dîyarkirin ku şopandina medyayî ya namzedên serbixwe di vê çarçoveyê de bi giranî girêdayî rûberên reklaman ên bipere bûn ku ji nav (38) mijarên ragihandinê yên der barê kesên serbixwe de, hejmara reklamên bipere giha (21)ê û rûbera wan reklaman giha (% 98). Wekî din, piranîya mijarên ragihandinê û rûberên terxankirî yên Lîsteya El-Şamê, Lîsteya El-Feyhayê, Lîsteya Dergûşa Şaristanîtîyê û Lîsteya El-Wefayê û El-Tetwîrê bi giranî reklamên bipere bûn.

An ku bilindbûna rûberên kes û lîsteyên serbixwe girêdayî bilindbûna rêjeya rûberên reklamên bernameyên wan yên hilbijartinê ne, çi ku ji nav rûberên terxankirî yên kesên serbixwe ku (20650) cm2 e, (20527) cm2 wekî rûberên reklamên bipere hatine terxankirin ku nêzî (% 15.5)ê tevahîya rûberên terxankirî yên Rojnameya Tişrînê pêk tînin.

Wekî din, beşê boykotkaran mijareke tenê ya ragihandinê di Rojnameya Tişrînê de bi dest nexistiye.

Xanxanika (18)an belavkirina mijarên ragihandinê û rûberên ku Rojnameya Tişrînê ji alîyên çavdêrîkirî re pêşkêş kirine raber dike:

Alîyên Çavdêrîkirî	Mijarên Ragihandinê		Rûber
	Hejmar	Rêje %	Hejmar	Rêje %
Serokkomar	177	13.34	9786	7.39
Hikûmeta Sûrîyeyê	612	46.12	58683	44.3
Bereya Bipêşverû	84	6.33	4985	3.76
Partîya Beisê	187	14.09	11094	8.37
Partîya Komunîst/Şaxê Feysel	5	0.38	81	0.06
Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş	1	0.07	61	0.05
Tevgera Sosyalîstên Ereb	4	0.3	94	0.07
Yekîtîya Sosyalîst a Erebî	2	0.15	34	0.02
Yekîtîya Erebî ya Demokratîk	2	0.15	62	0.05
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst	4	0.3	144	0.11
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk	1	0.07	26	0.02
Partîya Peymana Niştimanî	3	0.23	101	0.07
Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer	3	0.23	82	0.06
Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De	188	14.17	26576	20.06
Serbixwe	0	0	0	0
Kesên Serbixwe	38	2.87	7215	5.45
Lîsteya El-Şamê	6	0.45	2314	1.75
Lîsteya El-Feyhayê	8	0.6	9808	7.4
Dergûşa Şaristanîtîyê	1	0.07	878	0.66
Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê	1	0.07	435	0.33
Lîsteya El-Beşairê	0	0	0	0
Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê	0	0	0	0
Lîsteya El-Musteqbelê	0	0	0	0
Rêxistina Asûrî	0	0	0	0
Lîsteya Yekîtîya Niştimanî	0	0	0	0
Yekîtîya Demokratîk a Kurdî	0	0	0	0
Boykotkarên hilbijartinan	0	0	0	0
Têhev	1327	99.99	132461	99.98

Dema em li nirxandinên şopandina ragihandinê ya Rojnameya Tişrînê binêrin, em dikarin encamêm statîstîkî yên jêrên (li xanxanika 19an binêre) tomar bikin:

– Rêjeya nirxandina erênî ya hemû mijarên ragihandinê yên ku ji alîyên çavdêrîkirinê re hatine terxankirin gihaye (% 74.68)ê tevahîya mijarên çavdêrîkirinê yên rojnameyê û rûber (% 83)yê tevahîya rûberên tomarkirî yên wan mijarên ragihandinê derbas kiriye. Li hêla din nirxandinên neyînî yên mijarên ragihandinê yên terxankirî (% 8.36)ê tevahîya mijarên çavdêrîkirinê bûn û rûber (% 12.75) bû.

– Nirxandinên performansa hikûmetê di Rojnameya Tişrînê de bi rêjeya (% 70.59)ê tevahîya mijarên der barê Hikûmeta Sûrîyeyê de erênî bûn û rêjeya rûbera wan giha nêzî (% 66.8)ê tevahîya rûberên pîvandî yên wan mijarên ragihandinê yên der barê hikûmetê de. Wekî din, rêjeya nirxandina neyînî ya performansa Hikûmeta Sûrîyeyê di mijarên ragihandinê yên rojnameyê de (% 16.5)ê tevahîya mijaran derbas nekiriye.

– Nirxandina erênî ya mijarên ku rojnameyê ji serokkomar re terxan kiribûn giha nêzî (% 65.5)ê tevahîya mijarên der barê serokkomar de û rûber giha (% 99.3)yê tevahîya rûberên ji serokkomar re terxankirî. Wekî din, rêjeya mayî ya mijarên terxankirî û rûberên wan ên tomarkirî ji hêla nirxandinê ve bêalî bûn.

– şopandin erênî ya der barê partîya desthilatdar de giha rêjeya (% 73.3)yê tevahîya mijarên ragihandinê yên der barê partîya desthilatdar de û rêjeya rûberê giha (% 91.6)ê tevahîya rûberên ku jê re hatine tomarkirin, lê nirxandina neyînî ya mijarên partîyê giha (% 2.14)ê tevahîya mijarên terxankirî û rêjeya rûberê giha (% 6.8)ê tevahîya rûberên tomarkirî.

– Rêjeya nirxandinên erênî yên mijarên ku ji Bereya Bipêşverû wekî blokeke yekgirtî re hatine terxankirin giha nêzî (% 66.6)ê tevahîya mijarên ragihandinê yên jê re terxankirî û rêjeya rûberê giha (% 92)yê tevahîya rûberên pîvandî yên wan mijarên ragihandinê. Wekî din, nirxandinên neyînî yên mijarên ragihandinê yên der barê bereyê de rêjeya (% 4.7)ê tevahîya mijarên terxankirî derbas nekir û rêjeya rûberê tenê (% 0.7) bû.

– Ji bilî Partîya Beisê ya Erebî ya Sosyalîst, rêjeya mijarên ragihandinê yên ji partîyên bereyê re hatine terxankirin û rûberên wan bi giştî erênî bûn.

– Ji bo namzedên/kesên serbixwe, rêjeya mijarên wan ên ragihandinê yên ku bi rengekî erênî hatine nirxandin giha nêzî (% 55)ê tevahîya mijarên wan ên terxankirî û rêjeya rûberan (% 85)ê tevahîya rûberên terxankirî derbas kir. Sedema vê bilindîya di rêjeyê de ew e ku hemû mijarên ragihandinê yên ji namzedên serbixwe re hatibûn terxankirin ji hêla nirxandinê ve erênî bûn, çi ku hemû reklamên bipere bûn û xwedîyên wan -namzedên serbixwe- ew mijar/reklam ji boyî danasandina xwe ya wekî namzedên hilbijartinên parlamentoyê danîbûn, her weha heman tişt ji boyî lîsteyên hilbijartinê yên di xanxanika (19)an de dîyarkirî derbasdar e, çi ku hemû mijar ji reklamên bipere pêk hatine û jixwe normal e ku reklamên wan ji hêla nirxandinê ve erênî bin.

Xanxanika (19)an belavkirina mijarên ragihandinê, rûbera ku RojnameyaTişrînê daye alîyên çavdêrîkirî û binavkirinên wan li gor nirxandinên rojnameyê dîyar dike:

Têhev		Neyînî		Bêalî		Erênî		Nirxandin
Rûber	Hejmara

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran Alîyên ÇavdêrîkirîRehend97861770066619720116Serokkomar586836121605110134027939230432Hikûmeta Sûrîyeyê49858434436624458556Bereya Bipêşverû1109418775441804610160137Partîya Beisê8150000815Partîya Komunîst/Şaxê Feysel6110000611Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş9440000944Tevgera Sosyalîstên Ereb3420000342Yekîtîya Sosyalîst a Erebî6220000622Yekîtîya Erebî ya Demokratîk144400001444Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst2610000261Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk101300001013Partîya Peymana Niştimanî8230000823Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer26578188000026578188Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De 00000000Serbixwe72153851298915617521Kesên Serbixwe23146000023146Lîsteya El-Şamê98088000098088Lîsteya El-Feyhayê878100008781Dergûşa Şaristanîtîyê435100004351Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê00000000Lîsteya El-Beşairê00000000Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê00000000Lîsteya El-Musteqbelê00000000Rêxistina Asûrî00000000Lîsteya Yekîtîya Niştimanî00000000Yekîtîya Demokratîk a Kurdî00000000Boykotkarên hilbijartinan1324611327168901115003225110568991Têhev

3. Rojnameya El-Furatê:

Encamên çavdêrîkirina mijarên ragihandinê yên Rojnameya El-Furatê nêzîkbûneke xurt di rêjeyên Hikûmeta Sûrîyeyê û partîya desthilatdar (Partîya Beisê) de nîşan daye, çi ku rêjeya mijarên ragihandinê yên ji Hikûmeta Sûrîyeyê re hatine terxankirin gihaye (% 31.91)ê tevahîya mijarên çavdêrîkirinê û rêjeya mijarên ragihandinê yên ji partîya dethilatdar re hatine terxankirin gihaye (% 31.12) ku ev her du rêje rêjeyên herî bilind ên mijarên ragihandinê yên alîyên çavdêrîkirî ne. Di heman demê de, her du alîyan rêjeya herî bilind a rûberên terxankirî yên mijarên ragihandinê bi dest xistiye, îcar rêjeya rûberên Hikûmeta Sûrîyeyê gihaye nêzî (% 40)ê tevahîya rûberên terxankirî yên rojnameyê û rêjeya rûberên mijarên ragihandinê yên partîya desthilatdar gihaye (% 26).

Para serokkomar a mijarên ragihandinê yên terxankirî gihaye nêzî (% 15.8)ê tevahîya mijarên çavdêrîkirinê û rêjeya rûberên pîvandî yên wan mijaran gihaye (% 4.63)yê tevahîya rûberên çavdêrîkirinê.

Ji bo têgihandina di warê hilbijartinan de, rêjeya mijarên wê yên ragihandinê yên terxankirî tenê (% 6.32)yê tevahîya mijarên terxankirî yên Rojnameya El-Furatê ye û rêjeya rûberan gihaye nêzî (% 11.3). Rêjeya herî nizm a mijarên rojnameyê yên terxankirî bûye para partîyên bereyê yên hevalbendên partîya desthilatdar ku rêjeya mijarên wan (% 1.57)ê tevahîya mijarên çavdêrîkirinê derbas nekiriye û rêjeya rûberê tenê (% 0.07) bû.

Xanxanika (20)an dîyar dike ku rêjeya partîya desthilatdar wekî partîyeke lîsteya Bereya Bipêşverû (% 89.9)ê tevahîya mijarên ragihandinê yên ji partîyên bereyê re terxankirî -ku (71) mijarên ragihandinê ne- derbas kiriye û rêjeya rûberên terxankirî yên wan mijaran gihaye nêzî (% 99.7). Li hêla din, Bereya Bipêşverû wekî blokeke yekgirtî (% 9.64)ê tevahîya mijarên ragihandinê yên di rojanemyê de terxankirî bi dest xistiye û rêjeya rûberên pîvandî yên mijarên wê gihaye nêzî (% 14). Wekî din, namzedên serbixwe tenê rêjeya (% 30.4)ê wan mijarên terxankirî yên Rojnameya El-Furatê bi dest xistiye û ev hemû mijar der barê kesên serbixwe de bûn, nemaze ku (% 30.4)ê wan mijaran reklamên bipere bûn û zêdeyê (% 98)ê rûberên wan mijarên ragihandinê yên ku ji vî beşî re hatine terxankirin ji boyî wan reklamên bipere hatibûn terxankirin ku rûbera wan reklaman (1927) cm2 derbas kiriye.

Ji boyî beşê boykotkarên hilbijartinan di Rojnameya El-Furatê de, ev beş bi temamî hatiye paşguhkirin û tu mijareke ragihandinê jê re nehatiye terxankirin.

Xanxanika (20)an belavkirina mijarên ragihandinê û rûberên ku Rojnameya El-Furatê pêşkêşî alîyên çavdêrîkirî kirine, dîyar dike:

Alîyên Çavdêrîkirî	Mijarên Ragihandinê		Rûber
	Hejmar	Rêje %	Hejmar	Rêje %
Serokkomar	100	15.8	2449	4.63
Hikûmeta Sûrîyeyê	202	31.91	21166	40.01
Bereya Bipêşverû	61	9.64	7450	14.08
Partîya Beisê	197	31.12	13862	26.2
Partîya Komunîst/Şaxê Feysel	0	0	0	0
Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş	0	0	0	0
Tevgera Sosyalîstên Ereb	0	0	0	0
Yekîtîya Sosyalîst a Erebî	2	0.31	4	0.007
Yekîtîya Erebî ya Demokratîk	0	0	0	0
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst	3	0.47	17	0.03
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk	1	0.16	3	0.006
Partîya Peymana Niştimanî	4	0.63	18	0.03
Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer	0	0	0	0
Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De	40	6.32	5970	11.29
Serbixwe	0	0	0	0
Kesên Serbixwe	23	3.63	1958	3.7
Lîsteya El-Şamê	0	0	0	0
Lîsteya El-Feyhayê	0	0	0	0
Dergûşa Şaristanîtîyê	0	0	0	0
Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê	0	0	0	0
Lîsteya El-Beşairê	0	0	0	0
Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê	0	0	0	0
Lîsteya El-Musteqbelê	0	0	0	0
Rêxistina Asûrî	0	0	0	0
Lîsteya Yekîtîya Niştimanî	0	0	0	0
Yekîtîya Demokratîk a Kurdî	0	0	0	0
Boykotkarên hilbijartinan	0	0	0	0
Têhev	633	99.99	52897	99.98

Wekî din, rêjeya nirxandina neyînî ya mijarên ragihandinê yên terxankirî di Rojnameya El-Furatê de tenê (% 0.09)ê tevahîya mijarên terxankirî bû û rêjeya rûberên pîvandî yên wan mijaran (% 1.9) bû. Ev rêjeya pir nizm a nirxandinên neyînî yên mijarên ragihandinê ji para alîyekî tenê bû ku ew jî Hikûmeta Sûrîyeyê bû, wekî din tu nirxandinên neyînî der barê alîyên din ên çavdêrîkirî de di rojnameyê re derbas nebûne. Li vir jî gerek e were gotin ku ev rêjeya nirxandina neyîn ya performansa hikûmetê tenê (% 2.9)ê tevahîya nirxandina giştî ya mijarên ragihandinê yên ku ji hikûmetê re hatibûn terxankirin pêk anîye û rêjeya rûbera wê nirxandina neyînî (% 4.8)ê tevahîya rûberên terxankirî yên hikûmetê ye. Li hêla din, nirxandina erênî ya performansa hikûmetê di Rojnameya El-Furatê de gihaye (% 85)ê tevahîya mijarên Hikûmeta Sûrîyeyê û rêjeya rûberê jî gihaye (% 92)yê tevahîya rûberên mijarên hikûmetê yên terxankirî.

Bi heman rengî, rêjeya nirxandina erênî ya mijarên ragihandinê yên ku ji partîya desthilatdar re hatibûn terxankirin gihaye (% 68.5)ê tevahîya mijarên terxankirî yên partîyê û rêjeya rûberan (% 98)ê tevahîya rûberên pîvandî yên wan mijaran derbas kiriye. Her weha ji bo Bereya Bipêşverû wekî blokeke yekgirtî, rêjeya nirxandina erênî ya mijarên wê yên ragihandinê gihaye (% 72) û rûber gihaye (% 87). Ji bo serokkomar jî nirxandina erênî ya mijarên ji boyî wî terxankirî gihaye (% 37) û rêjeya rûberê gihaye (% 84)ê tevahîya rûberên pîvandî yên mijarên ragihandinê yên ku ji serokkomar re hatine terxankirin. Li hêla din, rêjeya rûberên ku ji mijarên ragihandinê yên kesên serbixwe re hatibûn terxankirin gihaye (% 98.5)ê tevahîya rûberên ji serbixweyan re terxankirî. Sedema bilindîya vê rêjeyê ew e ku (% 99.9)ê rûbera ku ji mijarên ragihandinê yên erênî yên kesên serbixwe re hatine tomarkirin rûberên reklamên bipere ne.

Bi rengekî gitşî, rêjeya nirxandina erênî ya mijarên ragihandinê yên hemû alîyên girêdayî çavdêrîkirinê gihaye (% 69.5)ê tevahîya mijarên terxankirî yên Rojnameya El-Furatê û rêjeya rûberê gihaye (% 93.7)ê tevahîya rûberên wan mijaran.

Xanxanika (21)ê belavkirina mijarên ragihandinê, rûbera ku Rojnameya El-Furatê pêşkêşî alîyên çavdêrîkirî kiriye û binavkirinên wan li gor nirxandinên rojnameyê dîyar kiriye:

Têhev		Neyînî		Bêalî		Erênî		Nirxandin
Rûber	Hejmara

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran Alîyên ÇavdêrîkirîRehend24491000038663206337Serokkomar21166202102866182419520172Hikûmeta Sûrîyeyê7450610095917649144Bereya Bipêşverû13862197002766213586135Partîya Beisê00000000Partîya Komunîst/Şaxê Feysel00000000Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş00000000Tevgera Sosyalîstên Ereb42004200Yekîtîya Sosyalîst a Erebî00000000Yekîtîya Erebî ya Demokratîk1730011162Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst31003100Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk1840033151Partîya Peymana Niştimanî00000000Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer5970400000597040Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De 00000000Serbixwe19582300291419299Kesên Serbixwe00000000Lîsteya El-Şamê00000000Lîsteya El-Feyhayê00000000Dergûşa Şaristanîtîyê00000000Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê00000000Lîsteya El-Beşairê00000000Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê00000000Lîsteya El-Musteqbelê00000000Rêxistina Asûrî00000000Lîsteya Yekîtîya Niştimanî00000000Yekîtîya Demokratîk a Kurdî00000000Boykotkarên hilbijartinan5289763310286227918749590440Têhev

4. Rojnameya El-Cemahîrê:

Her wekî Rojnameya El-Furatê, encamên statîstîkî nîşan daye ku Hikûmeta Sûrîyeyê û partîya desthilatdar du rêjeyên herî bilind ên tevahîya mijarên terxankirî û rûberên pîvandî yên mijarên Rojnameya Cemahîrê bi dest xistine ku rêjeya mijarên çavdêrîkirinê yên der barê Hikûmeta Sûrîyeyê de gihaye (% 40.21)ê tevahîya mijarên çavdêrîkirinê yên rojnameya navbihurî û rêjeya rûberê gihaye (% 43.3)yê tevahîya rûberên pîvandî yên wan mijaran. Wekî din, para mijarên ragihandinê yên ku ji partîya desthilatdar re hatine terxankirin nêzî çaryeka wan mijarên ragihandinê yên di rojnameyê de terxankirî bû û nêzî (% 20)ê tevahîya rûberên çavdêrîkirinê bû.

Her weha rêjeya mijarên ragihandinê yên Rojnameya El-Cemahîrê yên ku ji serokkomar re hatibûn terxankirin gihaye nêzî (% 17.2)yê tevahîya mijarên çavdêrîkirinê û rêjeya rûberê gihaya (% 6.33)yê rûberên tomarkirî. Ji boyî têgihandina di warê hilbijartinan de, rêjeya mijaran gihaye (% 9.2) û rêjeya rûberê gihaye (% 16). Li hember vê yekê, Bereya Bipêşverû bi navnasê xwe yê giştî û wekî blokeke yekgirtî gihaye nêzî (% 5)ê tevahîya mijarên ragihandinê yên terxankirî û rûber gihaye (% 8.4). Kesên serbixwe, ên ku namzedên hilbijartinên parlamentoyê ne, pareke bi rêjeya (% 2.9)ê mijarên ragihandinê bi dest xistiye û rêjeya rûberê (% 5)ê tevahîya rûberên çavdêrîkirinê bû. Her weha (% 35.7)ê mijarên ragihandinê yên ku ji kesên serbixwe re hatine terxankirin wekî reklamine bipere hatine tomarkirin û rêjeya rûberê (% 95.8)ê rûberên wan bû, çi ku ji tevahîya rûberên pîvandî yên kesên serbixwe, rûbera (2036) cm2an ji boyî reklama bipere hebû.

Der barê şopandina medyayî ya partîya desthilatdar li hember partîyên din ên bereyê de, em di xanxanika (22)yan de dibînin ku Rojnameya El-Cemahîrê tenê mijareke ragihandinê ji wan partîyan re terxan kiriye ku ew jî Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer e  û rûbera mijara terxankirî jî tenê (1) cm2 e ku êdî rêjeya mijarên ragihandinê yên ji partîya desthilatdar re terxankirî dibe (% 99)ê tevahîya mijarên terxankirî yên partîyên bereyê bi komî û rêjeya rûberan (% 99.9)ê tevahîya rûberên ku ji partîyên Bereya Bipêşverû re hatine terxankirin.

Rojnameya El-Cemahîrê her wisa tenê rêjeya (% 0.9)ê rûberên xwe yên ragihandinê ji lîsteyên hilbijartinê re terxan kiriye û ev rêje jî para Lîsteya Yekîtîya Niştimanî bû. Wekî din, boykotkarên hilbijartinan mijareke tenê jî di rojnameyê de bi dest nexistiye.

Xanxanika (22)yan belavkirina mijarên ragihandinê û rûbera ku Rojnameya El-Cemahîrê ji alîyên çavdêrîkirî re terxan kiriye nîşan dide:

Alîyên Çavdêrîkirî	Mijarên Ragihandinê		Rûber
	Hejmar	Rêje %	Hejmar	Rêje %
Serokkomar	82	17.26	2686	6.33
Hikûmeta Sûrîyeyê	191	40.21	18383	43.32
Bereya Bipêşverû	24	5.05	3566	8.4
Partîya Beisê	118	24.84	8514	20.06
Partîya Komunîst/Şaxê Feysel	0	0	0	0
Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş	0	0	0	0
Tevgera Sosyalîstên Ereb	0	0	0	0
Yekîtîya Sosyalîst a Erebî	0	0	0	0
Yekîtîya Erebî ya Demokratîk	0	0	0	0
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst	0	0	0	0
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk	0	0	0	0
Partîya Peymana Niştimanî	0	0	0	0
Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer	1	0.21	1	0.002
Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De	44	9.26	6774	15.96
Serbixwe	0	0	0	0
Kesên Serbixwe	14	2.95	2124	5
Lîsteya El-Şamê	0	0	0	0
Lîsteya El-Feyhayê	0	0	0	0
Dergûşa Şaristanîtîyê	0	0	0	0
Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê	0	0	0	0
Lîsteya El-Beşairê	0	0	0	0
Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê	0	0	0	0
Lîsteya El-Musteqbelê	0	0	0	0
Rêxistina Asûrî	0	0	0	0
Lîsteya Yekîtîya Niştimanî	1	0.21	384	0.9
Yekîtîya Demokratîk a Kurdî	0	0	0	0
Boykotkarên hilbijartinan	0	0	0	0
Têhev	475	99.99	42432	99.97

   

Heger em li xanxanika (23)yan binêrin em ê bibînin ku mijarên ragihandinê û rûberên wan ên pîvandî tenê ji alîyekî re bi rengekî neyînî hatine nirxandin ku ew alî jî Hikûmeta Sûrîyeyê ye; rêjeya mijarên ragihandinê di vî warî de (% 3.3) derbas nekiriye û rêjeya rûberê gihaye (% 6), lêbelê rêjeya nirxandinên erênî yên mijarên ragihandinê yên Rojnameya El-Cemahîrê (% 77)ê tevahîya mijarên terxankirî derbas kiriye û rêjeya rûberê gihaye (% 91)ê rûberên pîvandî yên wan mijaran.

Tê dîtin ku rêjeya nirxandina erênî ya rûberên terxankirî yên mijarên ragihandinê yên serokkomar (% 88)ê tevahîya rûberên pîvandî yên mijarên ragihandinê yên ku ji serokkomar re hatine terxankirin derbas kiriye. Para Bereya Bipêşverû wekî blokeke yekgirtî bi heman rengî çûye serî, çi ku em dibînin ku rêjeya nirxandinên erênî yên mijarên wê yên ragihandinê gihaye nêzî (% 91) û rêjeya rûberan (% 99.9) ku tenê rûbera bi qasî (2) cm2 wekî rûbereke bêalî ji Bereya Bipêşverû re hatiye tomarkirin.    

Her weha Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer tenê rûbera bi qasî (1) cm2 wekî nirxandineke bêalî tomar kiriye. Ji bo performansa erênî ya Hikûmeta Sûrîyeyê, rêjeya şopandina wê ya medyayî di Rojnameya El-Cemahîrê de gihaye (% 77.5)ê tevahîya mijarên ku ji Hikûmeta Sûrîyeyê re hatine terxankirin û rêjeya rûberê gihaye (% 81.5)ê tevahîya rûberên pîvandî yên wan mijarên ku jê re hatine terxankirin.

Para kesên serbixwe ji nirxandinên erênî yên mijarên wan ên ragihandinê tam nîvî bû, lê rêjeya rûberên tomarkirî ya wan mijarên ragihandinê bi rengekî berbiçav bilind bûye û gihaye (% 99.6)ê tevahîya rûberên tomarkirî yên wan mijaran; sedema bilindîyê jî girêdayî rêjeya rûberên şopandina erênî ya wan namzedên serbixwe di vê rojnameyê de ye ku ew jî ji ber rêjeya rûbera tomarkirî ya reklamên bipere ye ya ku gihaye (% 96.2)yê tevahîya rûberên tomarkirî yên mijarên erênî yên wan namzedên serbixwe. Heman tişt ji boyî mijara ragihandinê ya ji Lîsteya Yekîtîya Niştimanî re terxankirî û rûbera wê ya di rojnameyê de derbasdar e, çi ku ew jî reklameke bipere ye.

Xanxanika (23)yan belavkirina mijarên ragihandinê, rûbera ku Rojnameya El-Cemahîrê ji alîyên çavdêrîkirî re terxan kiriye û binavkirinên wan li gor nirxandinên rojnameyê dîyar dike:

Têhev		Neyînî		Bêalî		Erênî		Nirxandin
Rûber	Hejmara

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran Alîyên ÇavdêrîkirîRehend2686820030938237744Serokkomar183831912586168222714975148Hikûmeta Sûrîyeyê3566240022356422Bereya Bipêşverû85141180097188417100Partîya Beisê00000000Partîya Komunîst/Şaxê Feysel00000000Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş00000000Tevgera Sosyalîstên Ereb00000000Yekîtîya Sosyalîst a Erebî00000000Yekîtîya Erebî ya Demokratîk00000000Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst00000000Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk00000000Partîya Peymana Niştimanî11001100Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer6774440000677444Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De 00000000Serbixwe212414008721167Kesên Serbixwe00000000Lîsteya El-Şamê00000000Lîsteya El-Feyhayê00000000Dergûşa Şaristanîtîyê00000000Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê00000000Lîsteya El-Beşairê00000000Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê00000000Lîsteya El-Musteqbelê00000000Rêxistina Asûrî384100003841Lîsteya Yekîtîya Niştimanî00000000Yekîtîya Demokratîk a Kurdî00000000Boykotkarên hilbijartinan4243247525861612399338607366Têhev

5. Rojnameya El-Wihdayê:

Rewşa encamên statîstîkî yên mijarên ragihandinê yên di Rojnameya El-Wihdayê de terxankirî ne dûrî encamên di rojnameyên El-Furat û El-Camhîrê de bû, çi ku di vê rojnameyê de jî Hikûmeta Sûrîyeyê pêşengîya lîsteya mijarên ragihandinê yên terxankirî di rojnameyê de û rûberên wan ên pîvandî kir, ev jî bi rêjeya (% 40.79)ê tevahîya mijarên çavdêrîkirinê û rûbera (% 46.85)ê tevahîya rûberên pîvandî. Di pişt re partîya desthilatdar hat a ku rêjeya mijarên wê yên ragihandinê giha (% 24.44) û rêjeya rûberên mijarên wê giha (% 21.66).   

Rêjeya mijarên ragihandinê yên serokkomar di Rojnameya El-Wihdayê de gihaye nêzî (% 21.69) û rêjeya rûberê gihaye (% 13.84).

Ji bo têgihandina di warê hilbijartinan de, tenê (% 3.96) bû û rêjeya rûberên pîvandî yên mijarên wê jî gihaye (% 10.02). Rêjeya mijarên ragihandinê yên Bereya Bipêşverû gihaye (% 7.5) û rûbera wan (% 6.88). Em her wisa di xanxanika (24)an de dibînin ku Rojnameya El-Wihdayê mijareke tenê jî ji partîyên Bereya Bipêşverû re terxan nekiriye û her weha tu rûbereke reklaman nedaye lîsteyên hilbijartinê. Bi rengekî giştî, tu reklameke bipere ji lîste û kesên serbixwe re di Rojnameya El-Wihdayê de cih negirtiye ku rêjeya mijarên ragihandinê yên wan kes û lîsteyên serbixwe gihaye (% 1.38) û rêjeya rûberên mijarên wan ên terxankirî gihaye (% 0.5).

Ji bo boykotkaran jî tenê mijareke wan a ragihandinê di Rojnameya El-Wihdayê re derbas bûye ku rûbera wê gihaye (% 0.23)yê tevahîya rûberên terxankirî û jixwe ev mijara ragihandinê ya sêwî ye ku di rojnameyên hikûmetê de der barê boykotkaran de hatiye weşandin û ev mijar jî ji hêla nirxandinê ve neyînî bû.

Xanxanika (24)an belavkirina mijarên ragihandinê û rûbera ku Rojnameya El-Wihdayê daye alîyên çavdêrîkirî nîşan dide:

Alîyên Çavdêrîkirî	Mijarên Ragihandinê		Rûber
	Hejmar	Rêje %	Hejmar	Rêje %
Serokkomar	126	21.69	5886	13.84
Hikûmeta Sûrîyeyê	237	40.79	19920	46.85
Bereya Bipêşverû	44	7.57	2926	6.88
Partîya Beisê	142	24.44	9209	21.66
Partîya Komunîst/Şaxê Feysel	0	0	0	0
Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş	0	0	0	0
Tevgera Sosyalîstên Ereb	0	0	0	0
Yekîtîya Sosyalîst a Erebî	0	0	0	0
Yekîtîya Erebî ya Demokratîk	0	0	0	0
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst	0	0	0	0
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk	0	0	0	0
Partîya Peymana Niştimanî	0	0	0	0
Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer	0	0	0	0
Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De	23	3.96	4262	10.02
Serbixwe	0	0	0	0
Kesên Serbixwe	8	1.38	215	0.5
Lîsteya El-Şamê	0	0	0	0
Lîsteya El-Feyhayê	0	0	0	0
Dergûşa Şaristanîtîyê	0	0	0	0
Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê	0	0	0	0
Lîsteya El-Beşairê	0	0	0	0
Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê	0	0	0	0
Lîsteya El-Musteqbelê	0	0	0	0
Rêxistina Asûrî	0	0	0	0
Lîsteya Yekîtîya Niştimanî	0	0	0	0
Yekîtîya Demokratîk a Kurdî	0	0	0	0
Boykotkarên hilbijartinan	1	0.17	98	0.23
Têhev	581	100	42516	99.89

 

Her weha rûberên kesên serbixwe bi giranî ji hêla nirxandinê ve neyînî bûn. Rêjeya şopandina medyayî ya neyînî ya performansa namzedên kes gihaye (% 91) û rêjeya nirxandina erênî ya rûberên wan ên terxankirî tenê gihaye (% 6.5).

Berevajî wê, nirxandina erênî bi giranî bûye para mijarên ragihandinê yên Bereya Bipêşverû ku rêjeya mijarên wê yên erênî gihaye (% 81.8) û rêjeya rûbera wan mijaran gihaye (% 98.9). Wekî din, mijareke tenê ya neyînî der barê bereyê de nehatiye dîtin. Heman tişt ji boyî partîya desthilatdar derbas dibe ya ku rêjeya mijarên wê yên erênî gihaye (% 81) û rêjeya rûberan gihaye (% 95.3), lê tenê mijareke ragihandinê ya ji hêla nirxandinê ve neyînî der barê partîya desthilatdar de hatiye tomarkirin û rêjeya rûbera wê gihaye (% 1.5).

Ji boyî Hikûmeta Sûrîyeyê, performansa wê di mijarên ragihandinê yên terxankirî yên Rojnameya El-Wihdayê de erênî bû û rêje di vî warî de gihaye (% 75.5)ê tevahîya mijarên ji hikûmetê re terxankirî û rûber gihaye (% 73.6)ê tevahîya rûberên ku ji boyî mijarên ragihandinê yên Hikûmeta Sûrîyeyê re hatine terxankirin, lê nirxandina neyînî ya performansa hikûmetê (% 12.6) derbas nekiriye û rûber jî (% 24.5)ê tevahîya rûberên çavdêrîkirina vî alîyî bû.

Xanxanika (25)an belavkirina mijarên ragihandinê, rûbera ku Rojnameya El-Wihdayê daye alîyên çavdêrîkirî û binavkirinên wan li gor nirxandinên rojnameyê ji me re dîyar dike:

Têhev		Neyînî		Bêalî		Erênî		Nirxandin
Rûber	Hejmara

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran Alîyên ÇavdêrîkirîRehend58861260019365569361Serokkomar199202374883303782814659179Hikûmeta Sûrîyeyê29264400328289436Bereya Bipêşverû92091421441291268774115Partîya Beisê00000000Partîya Komunîst/Şaxê Feysel00000000Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş00000000Tevgera Sosyalîstên Ereb00000000Yekîtîya Sosyalîst a Erebî00000000Yekîtîya Erebî ya Demokratîk00000000Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst00000000Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk00000000Partîya Peymana Niştimanî00000000Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer4262230000426223Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De 00000000Serbixwe2158196155142Kesên Serbixwe00000000Lîsteya El-Şamê00000000Lîsteya El-Feyhayê00000000Dergûşa Şaristanîtîyê00000000Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê00000000Lîsteya El-Beşairê00000000Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê00000000Lîsteya El-Musteqbelê00000000Rêxistina Asûrî00000000Lîsteya Yekîtîya Niştimanî00000000Yekîtîya Demokratîk a Kurdî9819810000Boykotkarên hilbijartinan4251658153213389913236296416Têhev

  

1. Rojnameyên Taybet:

Ji boyî naskirina performansa rojnameyên taybet ên Sûrîyeyê di dema hilbijartinên parlamentoyê de, tîma çavdêrîkirinê du weşanên rojnamegerîyê şopandin: Rojnameya El-Wetenê û Rojnameya Beledunayê. Şopandin di dema (05-23.04.2007)an pêk hat. Tîmê çavdêrîya (13) hejmarên Rojnameya El-Wetenê û (16) hejmarên Rojnameya Beledunayê kir.

Têheva mijarên ragihandinê yên terxankirî yên ku di dema hilbijartinan de hatine şopandin gihaye (1371) mijarên ragihandinê ku li ser her du rojnameyên navbihurî têne dabeşkirin û rûbera wan gihaye nêzî (173446) cm2.

Xanxanika (26)an belavkirina mijarên ragihandinê û rûberên wan ên terxankirî yên alîyên têkildar di rojnameyên taybet de dîyar dike:

Rûber / cm2	Hejmara Mijarên Ragihandinê	Rojnameyên Taybet
83438	779	El-Weten
90008	592	Beleduna
173446	1371	Têhev

Hêjayî gotinê ye ku rêjeya (% 13.17) a tevahîya rûberên pîvandî yên mijarên ragihandinê yên terxankirî wekî rûberên reklamên bipere yên namzed û lîsteyên serbixwe hatine tomarkirin.

Xanxanika (27)an belavkirina reklamên bipere yên hin namzedên serbixwe di rojnameyên taybet de dîyar dike:

Rûber / cm2	Hejmara Reklaman	Rojnameyên Taybet
10846	17	El-Weten
11995	23	Beleduna
22841	40	Têhev

Em di xanxanika (28)an de dibînin ku rojnameyên taybet girîngîyeke taybet daye şopandina performansa Hikûmeta Sûrîyeyê, çi ku mijarên ragihandinê yên ji hikûmetê re terxankirî gihaye nîvê (% 52.59) mijarên ragihandinê yên terxankirî di hemû rojnameyên taybet de û rûberên pîvandî yên wan mijarên ragihandinê gihaye (% 55.82).

Her weha rêjeya (% 12.62) ya mijarên terxankirî yên rojnameyên taybet giranî daye peywirên serokkomar ku rêjeya rûberên wan ên pîvandî gihaye (% 7.5).

Encam teqez dikin ku rêjeya mijarên ragihandinê yên ji boyî têgihandina di warê hilbijartinan de hatine terxankirin (% 14.22) derbas nekiriye û rêjeya rûberê gihaye (% 16.56).

Encam her wisa dîyar dikin ku şopanina medyayî ya partîya desthilatdar li ser hesabê partîyên din ên Bereya Bipêşverû û namzedên serbixwe bilind bûye, çi ku rêjeya wan mijarên terxankirî yên partîya desthilatdar gihaye (% 6.78)ê tevahîya mijarên ragihandinê yên di rojnameyên taybet de hatine terxankirin û rêjeya (% 90.3) ya tevahîya mijarên ragihandinê yên ku ji boyî partîyên Bereya Bipêşverû bi giştî hatine terxankirin ku hejmara wan mijaran (103) mijar bû, rêjeya rûberên pîvandî jî (% 97)ê tevahîya rûberên pîvandî yên mijarên partîyên Bereya Bipêşverû derbas kiriye.

Rêjeya mijarên ragihandinê yên Bereya Bipêşverû wekî blokeke sîyasî gihaye (% 4.89) û rêjeya rûberê gihaye (% 1.66).

Wekî din, em di daneyên xanxanika (28)an de dibînin ku rojnameyên taybet nêzî (% 7.94)ê mijarên xwe yên ragihandinê ji boyî namzedên serbixwe terxan kirine. Ev rêje jî di navbera namzedên kes (% 79.85) û lîsteyên hilbijartinê (% 20.15) de dabeş bûye. Ji nav (109) mijarên ragihandinê yên ku ji boyî beşê namzedên serbixwe bi giştî hatine terxankirin, rêjeya (% 36.7) wekî reklamên bipere hatiye tomarkirin û tê dîtin ku rêjeya rûberên pîvandî yên van reklaman gihaye (% 85.5)ê tevahîya rûberên pîvandî yên mijarên vî beşî. Li hêla din, rêjeya boykotkarên hilbijartinan gihaye (% 0.22)yê tevahîya mijarên çavdêrîkirinê û rêjeya rûberê gihaye (% 0.05)ê rûberên pîvandî yên wan mijaran.

Xanxanika (28)an belavkirina mijarên ragihandinê û rûberên wan ên pîvandî yên rojnameyên taybet li alîyên girêdayî çavdêrîkirinê nîşan dide:

Alîyên Çavdêrîkirî	Mijarên Ragihandinê		Rûber
	Hejmar	Rêje %	Hejmar	Rêje %
Serokkomar	173	12.62	12231	7.05
Hikûmeta Sûrîyeyê	721	52.59	96817	55.82
Bereya Bipêşverû	67	4.89	2886	1.66
Partîya Beisê	93	6.78	5813	3.35
Partîya Komunîst/Şaxê Feysel	3	0.22	35	0.02
Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş	0	0	0	0
Tevgera Sosyalîstên Ereb	2	0.14	124	0.07
Yekîtîya Sosyalîst a Erebî	0	0	0	0
Yekîtîya Erebî ya Demokratîk	0	0	0	0
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst	1	0.07	1	0.0006
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk	0	0	0	0
Partîya Peymana Niştimanî	3	0.22	20	0.01
Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer	1	0.07	1	0.0006
Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De	195	14.22	28723	16.56
Serbixwe	0	0	0	0
Kesên Serbixwe	87	6.34	12735	7.34
Lîsteya El-Şamê	8	0.58	4881	2.81
Lîsteya El-Feyhayê	13	0.95	9087	5.24
Dergûşa Şaristanîtîyê	0	0	0	0
Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê	0	0	0	0
Lîsteya El-Beşairê	0	0	0	0
Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê	0	0	0	0
Lîsteya El-Musteqbelê	0	0	0	0
Rêxistina Asûrî	0	0	0	0
Lîsteya Yekîtîya Niştimanî	1	0.07	1	0.0006
Yekîtîya Demokratîk a Kurdî	0	0	0	0
Boykotkarên hilbijartinan	3	0.22	91	0.05
Têhev	1371	99.98	173446	99.98

Li gel ku rêjeya şopanidina medyayî ya boykotkarên hilbijartinan ew çend nizm bû jî, rêjeya hindik a terxankirî ji hêla nirxandinê ve neyînî bû.

Encaman her wisa (% 35.63)ê mijarên terxankirî yên kesên serbixwe bi nirxandina neyînî tomar kiriye. Encam kêmbûna rêjeya nirxandina neyînî ya performnsa hikûmetê di mijarên ragihandinê yên ku rojnameyên taybet ji Hikûmeta Sûrîyeyê re terxan kirin teqez dike, îcar rêjeya rexnekirina performansa hikûmetê gihaye (% 12.48)ê tevahîya mijarên ragihandinê yên jê re terxankirî û rêjeya rûberê gihaye (% 17.19)ê rûberên pîvandî yên wan mijaran. Li hêla din, rêjeya nirxandina erênî ya tevahîya mijarên ji hikûmetê re terxankirî gihaye (% 76.98) û rêjeya rûberê (% 78.9) derbas kiriye. Her wisa rêjeya nirxandina erênî ya mijarên ji serokkomar re terxankirî gihaye (% 66.47) û rûber (% 97.9).

Xanxanika (29)an dîyar dike ku rêjeya mijarên ragihandinê yên ku ji partîya desthilatdar re hatine terxankirin û bi erênî hatine nirxandin gihaye (% 55.91) û rûber gihaye (% 78), lê rêjeya nirxandina neyînî ya partîyê (% 6.45) derbas nekiriye û rûber jî gihaye nêzî (% 19.25).

Xanxanika (29)an belavkirina mijarên ragihandinê yên di rojnameyên taybet de û rûberên wan ên pîvandî li alîyên çavdêrîkirî li gor nirxandinan dîyar dike:

Têhev		Neyînî		Bêalî		Erênî		Nirxandin
Rûber	Hejmara

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran Alîyên ÇavdêrîkirîRehend1223117311511425711974115Serokkomar96817721166229038307676365555Hikûmeta Sûrîyeyê288667270532719228943Bereya Bipêşverû5813931119615635453852Partîya Beisê3530011342Partîya Komunîst/Şaxê Feysel00000000Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş124200111231Tevgera Sosyalîstên Ereb00000000Yekîtîya Sosyalîst a Erebî00000000Yekîtîya Erebî ya Demokratîk11001100Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst00000000Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk2030022181Partîya Peymana Niştimanî11001100Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer28723195000028723195Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De 00000000Serbixwe1273587205731304171037439Kesên Serbixwe48818000048818Lîsteya El-Şamê9087130000908713Lîsteya El-Feyhayê00000000Dergûşa Şaristanîtîyê00000000Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê00000000Lîsteya El-Beşairê00000000Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê00000000Lîsteya El-Musteqbelê00000000Rêxistina Asûrî11001100Lîsteya Yekîtîya Niştimanî00000000Yekîtîya Demokratîk a Kurdî9139130000Boykotkarên hilbijartinan17344613712027413647662111484061024Têhev

1. Rojnameya Beledunayê:

Encamên statîstîkî yên ji Rojnameya Beledunayê re tomarkirî bilindîyeke berbiçav di rêjeya mijarên ragihandinê yên ji Hikûmeta Sûrîyeyê re terxankirî nîşan didin. Rêje gihaye nêzî (% 63.85)ê tevahîya mijarên çavdêrîkirinê yên rojnameya navbihurî û rêjeya rûberê (% 61.7)ê tevahîya rûberên terxankirî di Rojnameya Beledunayê de derbas kiriye. Wekî din, rêjeya mijarên ragihandinê yên ji boyî têgihandina di warê hilbijartinan de hatine terxankirin gihaye (% 6.76) û rûber (% 12.2). Rêjeya mijarên ragihandinê yên ji serokkomar re terxankirî gihaye nêzî (% 14.5) û rûber (% 7.29). Wekî din, rêjeya partîya desthilatdar gihaye (%  8.78), lêbelê tu pareke partîyên bereyê yên hevalbendên partîya desthilatdar di nav wan mijarên ragihandinê de tuneye. Xanxanika (30)î dîyar dike ku Rojnameya Beledunayê mijareke tenê jî der barê wan partîyan de neweşandiye û xanxanik her weha nîşan dide ku para Bereya Bipêşverû wekî blokeke yekgirtî gihaye (% 1.35) û rêjeya rûberê gihaye (0.39).

Wekî din, rêjeya namzedên serbixwe bi giştî gihaye (% 4.73)yê tevahîya mijarên ragihandinê yên terxankirî, (% 3.04) jê ji boyî namzedên serbixwe bû û ya mayî ji boyî lîsteyên hilbijartinê bû ku Lîsteya El-Şamê rêjeya (% 0.5) a mijarên ragihandinê yên terxankirî bi dest xistiye û rêjeya rûberê (% 1.94) bû; para Lîsteya El-Feyhayê (% 1.1) bû û rûber (% 4.36) bû. Mijarên ragihandinê û rûberên terxankirî yên her du lîsteyên navbihurî reklamên bipere bûn. Her weha namzedên serbixwe rêjeyeke reklamên bipere ya ku gihaye (% 72)yê tevahîya mijarên ragihandinê yên ku ji boyî vî beşê namzedan hatine terxankirin û rûber gihaye (% 92)yê tevahîya rûberên ji namzedên serbixwe re tomarkirî.

Xanxanika (30)î belavkirina mijarên ragihandinê û rûbera ku Rojnameya Beledunayê daye alîyên çavdêrîkirî dîyar dike:

Alîyên Çavdêrîkirî	Mijarên Ragihandinê		Rûber
	Hejmar	Rêje %	Hejmar	Rêje %
Serokkomar	86	14.53	6561	7.29
Hikûmeta Sûrîyeyê	378	63.85	55618	61.79
Bereya Bipêşverû	8	1.35	341	0.39
Partîya Beisê	52	8.78	3958	4.39
Partîya Komunîst/Şaxê Feysel	0	0	0	0
Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş	0	0	0	0
Tevgera Sosyalîstên Ereb	0	0	0	0
Yekîtîya Sosyalîst a Erebî	0	0	0	0
Yekîtîya Erebî ya Demokratîk	0	0	0	0
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst	0	0	0	0
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk	0	0	0	0
Partîya Peymana Niştimanî	0	0	0	0
Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer	0	0	0	0
Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De	40	6.76	11011	12.23
Serbixwe
Kesên Serbixwe	18	3.04	6847	7.61
Lîsteya El-Şamê	3	0.51	1746	1.94
Lîsteya El-Feyhayê	7	1.18	3926	4.36
Dergûşa Şaristanîtîyê	0	0	0	0
Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê	0	0	0	0
Lîsteya El-Beşairê	0	0	0	0
Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê	0	0	0	0
Lîsteya El-Musteqbelê	0	0	0	0
Rêxistina Asûrî	0	0	0	0
Lîsteya Yekîtîya Niştimanî	0	0	0	0
Yekîtîya Demokratîk a Kurdî	0	0	0	0
Boykotkarên hilbijartinan	0	0	0	0
Têhev	529	100	90008	100

Di xanxanika (31)ê de, der barê nirxandina mijarên ragihandinê yên girêdayî namzedên serbixwe de, em dibînin ku nêzî (% 77.7)ê wan mijaran nirxandineke erênî wergirtiye û rêjeya rûbera wan mijaran (% 99.9)ê tevahîya rûberên terxankirî yên vî beşê namzedan derbas kiriye. Ev bilindîya berbiçav a rêjeya mijarên ragihandinê yên erênî û her weha rûberên wan girêdayî bilindîya rêjeya rûberên reklamên bipere ye ku ji nav (14) reklamên  Rojnameya Beledunayê yên xwedî nirxandineke erênî, (13) bipere bûn û li ser navên namzedên serbixwe hatibûn tomarkirin, rêjeya rûberên wan jî gihaye (% 92)yê tevahîya rûberên ku ji wan mijarên erênî re hatine terxankirin. Ji ber heman sedemê, nirxandinên bêalî û neyînî yên Lîsteya El-Şamê û Lîsteya El-Feyhayê yên hilbijartinê nayên dîtin, ev yek jî ji ber ku mijarên wan ên ragihandinê bi giranî bipere bûn.

Bi giştî, rêjeya nirxandinên neyînî yên mijarên ragihandinê yên ku Rojnameya Beledunayê ji alîyên çavdêrîkirî re terxan kiribûn (% 4.5)ê tevahîya mijaran derbas nekiriye û rûbera wan jî (% 7.3)yê tevahîya rûberên pîvandî yên wan mijaran derbas nekiriye. Rêjeya Hikûmeta Sûrîyeya ji nav wan mijarên ragihandinê yên neyînî gihaye (% 92.5) û rêjeya mayî para partîya desthilatdar bû.

Wekî din, rêjeya nirxandinên erênî yên mijarên ragihandinê yên terxankirî gihaye (% 78)ê tevahîya mijarên terxankirî û rêjeya rûberê (% 89)ê tevahîya rûberên çavdêrîkirinê yên Rojnameya Beledunayê derbas kiriye.

Di xanxanika (31)ê de em dibînin ku nirxandina erênî ya performansa Hikûmeta Sûrîyeyê (% 83) derbas kiriye û rêjeya rûberê gihaye nêzî (% 85). Wekî din, nirxandina neyînî ya der barê performansa Hikûmeta Sûrîyeyê de tenê gihaye (% 6.6)ê tevahîya mijarên ragihandinê yên ji Hikûmeta Sûrîyeyê re terxankirî. Nirxandina erênî ya mijarên ragihandinê yên partîya desthilatdar jî gihaye (% 61.5)ê tevahîya mijarên jê re terxankirî û rêjeya rûbera pîvandî ya mijaran (% 79)ê tevahîya rûberên çavdêrîkirinê yên partîya desthilatdar derbas kiriye, lêbelê rêjeya nirxandina neyînî ya mijarên ragihandinê yên ji partîya desthilatdar re terxankirî (% 3.8)ê tevahîya mijarên wê yên ragihandinê derbas nekiriye.

Xanxanika (31)ê belavkirina mijarên ragihandinê, rûbera ku Rojnameya Beledunayê daye alîyên çavdêrîkirî û binavkirinên wan li gor nirxandinên rojnameyê dîyar dike:

Têhev		Neyînî		Bêalî		Erênî		Nirxandin
Rûber	Hejmara

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

MijaranAlîyên ÇavdêrîkirîRehend656186009027647159Serokkomar5561837859312525903847097315Hikûmeta Sûrîyeyê34180023851033Bereya Bipêşverû395852681213218314532Partîya Beisê00000000Partîya Komunîst/Şaxê Feysel00000000Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş00000000Tevgera Sosyalîstên Ereb00000000Yekîtîya Sosyalîst a Erebî00000000Yekîtîya Erebî ya Demokratîk00000000Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst00000000Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk00000000Partîya Peymana Niştimanî00000000Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer110114000001101140Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De00000000Serbixwe6847180044684314Kesên Serbixwe17463000017463Lîsteya El-Şamê39267000039267Lîsteya El-Feyhayê00000000Dergûşa Şaristanîtîyê00000000Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê00000000Lîsteya El-Beşairê00000000Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê00000000Lîsteya El-Musteqbelê00000000Rêxistina Asûrî00000000Lîsteya Yekîtîya Niştimanî00000000Yekîtîya Demokratîk a Kurdî00000000Boykotkarên hilbijartinan9000859266122730549280342473Têhev

2. Rojnameya El-Wetenê:

Encamên çavdêrîkirina mijarên ragihandinê yên Rojnameya El-Wetenê ji me re dîyar dike ku rêjeya mijarên ji Hikûmeta Sûrîyeyê re hatine terxankirin bilind bûye û gihaye nêzî (% 44) û rêjeya rûberê jî nêzî nîvê rûberên ragihandinê yên mijarên terxankirî yên rojnameyê bûye. Wekî din, rêjeya mijarên ragihandinê yên ku ji boyî têgihandina di warê hilbijartinan de hatine terxankirin gihaye nêzî (% 20).

Her çendî Rojnameya El-Wetenê rêjeya (% 6.54)ê mijarên xwe yên ragihandinê ji boyî Bereya Bipêşverû terxan kirine jî, lêbelê para partîya desthilatdar bi tenê gihaye nêzî (% 80)yê wan mijarên ji bereyê re terxankirî û rûbera wê jî gihaye nêzî (% 91)ê rûberên ku ji hemû partîyên bereyê re hatine terxankirin ku wan partîyan tevan rûbera bi qasî (% 2.43)ê tevahîya rûberên çavdêrîkirinê bi dest xistiye.

Wekî din, vê rojnameyê rêjeya (% 7.5)ê mijarên xwe yên ragihandinê ji boyî axaftina der barê koma giştî ya Bereya Bipêşverû de terxan kiriye û nêzî (% 11) ji bo axaftina der barê serokkomar de.

Para namzedên serbixwe ji şopandina medyayî bi rengekî giştî gihaye nêzî (% 11.4) û rêjeya rûberê gihaye (% 17) ku ev rêje heta radeyekê li gor rêjeyên hin navgînên din ên ragihandinê rêjeyeke bilind e.

Xanxanika (32)yan a li jêr ji me re dîyar dike ku rêjeya mijarên ragihandinê yên ku ji namzedên serbixwe re hatine terxankirin gihaye nêzî (% 8.8) û rûber gihaye nêzî (% 7). Li vir jî gerek e were gotin ku rêjeya reklamên bipere yên vî beşê namzedan gihaye (% 8.6)ê tevahîya mijarên wan ên ragihandinê û rêjeya rûberê gihaye (% 43.3)yê tevahîya rûberên mijarên wan ên ragihandinê ku (6) reklamên bipere yên çend namzedên hilbijartinên parlamentoyê hatine weşandin û rûbera pîvandî ya wan reklaman gihaye nêzî (2550) cm2, rêjeyên mayî jî nûçe, rapirsîn û nivîsar…hwd bûn. Ev jî nîşana wê yekê ye ku Rojnameya El-Wetenê guh daye vî beşê namzedên hilbijartinan. Lê dîsa jî, ji bilî lîsteyên hilbijartinê yên ku reklamên xwe yên bipere di Rojnameya El-Wetenê de dane weşandin, rojnameyê guh nedaye lîsteyên hilbijartinê yên mayî. Rojnameya El-Wetenê her wisa guh nedaye beşê boykotkarên hilbijartinan ku tenê (3) mijarên ragihandinê ji wan re terxan kirine, rûber jî (91) cm2 bû û jixwe hemûyan jî giranî daye rexnekirina neyînî.  

Xanxanika (32)yan belavkirina mijaran û rûbera ku Rojnameya El-Wetenê daye alîyên çavdêrîkirî dîyar dike:

Alîyên Çavdêrîkirî	Mijarên Ragihandinê		Rûber
	Hejmar	Rêje %	Hejmar	Rêje %
Serokkomar	87	11.17	5670	6.79
Hikûmeta Sûrîyeyê	343	44.03	41199	49.38
Bereya Bipêşverû	59	7.57	2545	3.05
Partîya Beisê	41	5.26	1855	2.22
Partîya Komunîst/Şaxê Feysel	3	0.38	35	0.04
Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş	0	0	0	0
Tevgera Sosyalîstên Ereb	2	0.26	124	0.15
Yekîtîya Sosyalîst a Erebî	0	0	0	0
Yekîtîya Erebî ya Demokratîk	0	0	0	0
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst	1	0.13	1	0.001
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk	0	0	0	0
Partîya Peymana Niştimanî	3	0.38	20	0.02
Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer	1	0.13	1	0.001
Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De	155	19.9	17712	21.23
Serbixwe	0	0	0	0
Kesên Serbixwe	69	8.86	5888	7.05
Lîsteya El-Şamê	5	0.64	3135	3.76
Lîsteya El-Feyhayê	6	0.77	5161	6.18
Dergûşa Şaristanîtîyê	0	0	0	0
Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê	0	0	0	0
Lîsteya El-Beşairê	0	0	0	0
Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê	0	0	0	0
Lîsteya El-Musteqbelê	0	0	0	0
Rêxistina Asûrî	0	0	0	0
Lîsteya Yekîtîya Niştimanî	1	0.13	1	0.001
Yekîtîya Demokratîk a Kurdî	0	0	0	0
Boykotkarên hilbijartinan	0	0	0	0
Têhev	779	99.99	83438	99.98

Gava em li xanxanika (33)yan binêrin em ê bibînin ku rêjeya nirxandinên erênî yên tevahîya mijarên ragihandinê yên terxankirî yên alîyên girêdayî hilbijartinan gihaye nêzî (% 70.7)ê tevahîya mijarên terxankirî û rêjeya rûberê gihaye (% 81.5)ê tevahîya rûberên pîvandî, wekî  din rêjeya nirxandinên neyînî (% 14) derbas nekiriye û rûbera mijarên xwedî nirxandineke neyînî jî gihaye (% 16). Piranîya nirxandinên neyînî yên mijarên ragihandinê yên Rojnameya El-Wetenê bûne para performansa hikûmetê ku nêzî (% 60)ê mijarên ragihandinê yên xwedî nirxandineke neyînî para Hikûmeta Sûrîyeyê ne û rûber gihaye zêdeyî (% 78)ê tevahîya rûberên pîvandî yên mijarên ragihandinê yên xwedî nirxandineke neyînî.

Di warê nirxandina performansa hikûmetê di Rojnameya El-Wetenê de, em dibînin ku rêjeya (% 70) xwedî nirxandineke erênî ye, nirxandina neyînî (% 19) derbas nekiriye û rûber çaryeka rûberên pîvandî yên mijarên der barê hikûmetê de ye. Her weha ji boyî serokkomar, rêjeya nirxandina erênî gihaye (% 74.3) û rûber gihaye (% 97), wekî din nirxandineke neyînî di mijareke ragihandinê ya der barê serokkomar de heye û rûbera wê jî tenê (% 2) ye.

Heger em bala xwe bidin alîyên ku rasterast girêdayî prosesa hilbijartinê ne, em ê bibînin ku piranîya mijarên ragihandinê yên ji Bereya Bipêşverû, partîya desthilatdar û partîyên bereyê yên hevalbendên partîya desthilatdar re terxankirî ne ji hêla nirxandinê ve erênî ne. Nirxandina erênî ya Bereya Bipêşverû wekî komeke sîyasî ya yekgirtî gihaye (% 67.7) û rûbera mijarên wê yên erênî gihaye (% 85. 9), wekî din nirxandina neyînî ya rûberan (% 10.6) derbas nekiriye. Nirxandina erênî ya mijarên ragihandinê yên partîya desthilatdar nêzî nîvê mijarên terxankirî bû û rûber (% 75) derbas kir, wekî din rêjeya nirxandinên neyînî yên mijarên ji partîya desthilatdar re terxankirî gihaye (% 10). Rêjeya nirxandina erênî ya mijarên terxankirî yên partîyên Bereya Bipêşverû -ji bilî partîya desthilatdar- (% 96) derbas kiriye û tu mijareke xwedî nirxandineke neyînî der barê wan de nehatiye weşandin.

Li hêla din, em dibînin ku rêjeya nirxandinên neyînî yên şopandina medyayî ya der barê namzedên serbixwe de zora rêjeya nirxandinên erênî biriye ku rêjeya nirxandina neyînî ya mijarên ji wan re terxankirî gihaye (% 44.9) û rûber gihaye nêzî (% 34.9); rêjeya nirxandina erênî ya mijarên ji namzedên serbixwe re terxankirî gihaye nêzî (% 36.2) û rûber gihaye (% 55.9) û dîsa gerek e were gotin ku (% 24)ê wan mijarên xwedî nirxandineke erênî reklamên bipere ne û rûbera wan (% 72)yê tevahîya rûberên pîvandî yên mijarên ji wan namzedên serbixwe re terxankirî derbas kiriye. Her weha nirxandinên erênî yên mijarên Lîsteya El-Şamê û Lîsteya El-Feyhayê yên hilbijartinê bi giranî reklamên bipere ne. Her dawî, li gel rêjeya hindik a mijarên ragihandinê yên ku Rojnameya El-Wetenê ji boykotkarên hilbijartinan re terxan kirine, nirxandina wan mijarên hindik bi giranî neyînî ye.

Xanxanika (33)yan belavkirina mijarên ragihandinê, rûbera ku Rojnameya EL-Wetenê daye alîyên çavdêrîkirî û binavkirinên wan li gor nirxandinên rojnameyê dîyar dike:

Têhev		Neyînî		Bêalî		Erênî		Nirxandin
Rûber	Hejmara

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran Alîyên ÇavdêrîkirîRehend56708711515230550356Serokkomar41199343106916512403829268240Hikûmeta Sûrîyeyê25455927058914218640Bereya Bipêşverû18554143842417139320Partîya Beisê3530011342Partîya Komunîst/Şaxê Feysel00000 00Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş124200111231Tevgera Sosyalîstên Ereb00000000Yekîtîya Sosyalîst a Erebî00000000Yekîtîya Erebî ya Demokratîk11001100Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst00000000Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk2030022181Partîya Peymana Niştimanî11001100Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer17712155000017712155Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De 00000000Serbixwe58886920573130013353125Kesên Serbixwe31355000031355Lîsteya El-Şamê51616000051616Lîsteya El-Feyhayê00000000Dergûşa Şaristanîtîyê00000000Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê00000000Lîsteya El-Beşairê00000000Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê00000000Lîsteya El-Musteqbelê00000000Rêxistina Asûrî11001100Lîsteya Yekîtîya Niştimanî00000000Yekîtîya Demokratîk a Kurdî9139130000Boykotkarên hilbijartinan8343877913662109171211968064551Têhev

1. Heftenameyên Taybet:

Mijarên ragihandinê yên heftenameyên taybet gihaye (921) mijarên ku li ser çar heftenameyên di dema hilbijartinên Parlamentoya Sûrîyeyê de hatine dabeşkirin da ku em pabendîya bi dirustî û bêalîtîyê di xebata van heftenameyan a şopandina di dema hilbijartinan de were naskirin.

Rehenda rûberên pîvandî yên wan mijarên terxankirî giha (139233) cm2 û belavkirina wan li alîyên çavdêrîkirî ji alîyekî heta alîyekî din cuda bû.

Xanxanika (34)an belavkirina mijarên ragihandinê û rûberên terxankirî li alîyên têkildar di heftenameyên taybet de dîyar dike:

Rûber/cm2	Hejmara Reklaman	Heftenameyên Taybet
8387	55	Kovara Civakî (El-Îctimaîya)
66152	405	Kovara Aborî (El-Îqtisadîya)
47206	349	Ebyed û Eswed
17488	112	Buqiet Dewi
139233	921	Têhev

Di dema terxankirina mijarên ragihandinê yên namzedên serbixwe de, dîyar bû ku rêjeya mijarên ragihandinê yên bipere di tevahîya heftenameyên taybet ên çavdêrîkirî de kêm bûye; rêjeya reklamên bipere ji hêla vî beşî ve gihaye (% 1.19)ê tevahîya mijarên ragihandinê yên di vî rengê weşanan de terxankirî û rêjeya rûberê gihaye (% 4.37)ê tevahîya rûberên ku ji boyî vî beşê namzedan hatine pîvandin.

Xanxanika (35)an belavkirina mijarên ragihandinê yên bipere ji hêla hin kesên serbixwe û lîsteyên hilbijartinê yên serbixwe ve di heftenameyan de dîyar dike:

Rûber/cm2	Hejmara Reklaman	Heftenameyên Taybet
349	1	Kovara Civakî (El-Îctimaîya)
2540	5	Kovara Aborî (El-Îqtisadîya)
517	1	Ebyed û Eswed
2676	4	Buqiet Dewi
6082	11	Têhev

Encamên bidestketî yên di vî warî de ji me re dîyar dikin ku rêjeya reklamên bipere yên namzedên serbixwe (% 13.58) derbas nekiriye û rûber jî gihaye (% 52.43), an ku heftenameyên taybet di rêya weşandina nûçe û nivîsaran re derî heta radeyekê li ber axaftina der barê vî beşî de vekiriye.

Xanxanika (36)an dîyar dike ku rêjeya mijarên ragihandinê yên beşê kesên serbixwe û lîsteyên hilbijartinê yên serbixwe gihaye (% 8.8) û rûbera wan gihaye (8.32).

Wekî din, rêjeya hemû partîyên Bereya Bipêşverû gihaye (% 11.95) û rûber (% 3.73). Sedema vê newekhevîya di navbera her du rêjeyên bihurî de ew e ku di mijarên ragihandinê yên der barê partîyên bereyê yên hevalbendên partîya desthilatdar de, van heftenameyan di piranîya mijaran de tenê navên partîyan di nava pêvajoya axaftina der heqê lîsteya Bereya Bipêşverû de gotiye ku piranîya van mijaran di Kovara Aborî de derbas bûne.

Gava em li xanxanika (36)an binêrin em ê bibînin ku rêjeya mijarên partîya desthilatdar gihaye (% 6.19) û rêjeya rûbera mijarên wê (% 2.9). Em her weha dibînin ku rêjeya van mijarên ragihandinê yên ku heftenameyan ji partîya desthilatdar re terxan kirine li gor mijarên terxankirî yên hemû partîyên bereyê (85 mijar) gihaye (% 67) û rêjeya rûberê (% 95)ê  tevahîya rûberên pîvandî yên mijarên hemû partîyên bereyê derbas kiriye.

Wekî din, rêjeya mijarên ragihandinê yên boykotkarên hilbijartinê gihaye (% 2.28) ku piranîya wan mijaran di Kovara Ebyed û Eswedê de hatine weşandin.

Heger em mijarên ragihandinê yên der barê Hikûmeta Sûrîyeyê de û mijarên li ser têgihandina di warê hilbijartinan de bidin ber hev, em ê bibînin ku wan heftenameyan nêzî nîvê mijarên xwe yên ragihandinê (% 49.29) ji bo axaftina der barê performansa Hikûmeta Sûrîyeyê de terxan kiriye û rêjeya rûberê (% 61) derbas kiriye, lêbelê rêjeya mijarên ragihandinê yên li ser têgihandina di warê hilbijartinan de (% 12.7)ê tevahîya mijaran derbas nekiriye û rûbera wan gihaye (% 14.5).

Xanxanika (36)an belavkirina mijarên ragihandinê û rûberên wan li alîyên têkildar di heftenameyên taybet de dîyar dike:

Alîyên Çavdêrîkirî	Mijarên Ragihandinê		Rûber
	Hejmar	Rêje %	Hejmar	Rêje %
Serokkomar	138	14.98	14814	10.64
Hikûmeta Sûrîyeyê	454	49.29	85212	61.2
Bereya Bipêşverû	25	2.71	975	0.7
Partîya Beisê	57	6.19	4034	2.9
Partîya Komunîst/Şaxê Feysel	5	0.54	140	0.1
Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş	4	0.43	30	0.02
Tevgera Sosyalîstên Ereb	3	0.33	3	0.002
Yekîtîya Sosyalîst a Erebî	3	0.33	3	0.002
Yekîtîya Erebî ya Demokratîk	2	0.22	2	0.001
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst	5	0.54	5	0.004
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk	1	0.11	1	0.0007
Partîya Peymana Niştimanî	2	0.22	2	0.001
Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer	3	0.33	3	0.002
Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De	117	12.7	20199	14.51
Serbixwe	0	0	0	0
Kesên Serbixwe	64	6.95	10400	7.47
Lîsteya El-Şamê	4	0.43	311	0.22
Lîsteya El-Feyhayê	3	0.33	520	0.37
Dergûşa Şaristanîtîyê	5	0.54	262	0.19
Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê	2	0.22	102	0.07
Lîsteya El-Beşairê	2	0.22	3	0.002
Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê	1	0.11	1	0.0007
Lîsteya El-Musteqbelê	0	0	0	0
Rêxistina Asûrî	0	0	0	0
Lîsteya Yekîtîya Niştimanî	0	0	0	0
Yekîtîya Demokratîk a Kurdî	0	0	0	0
Boykotkarên hilbijartinan	21	2.28	2202	1.58
Têhev	921	100	139233	99.99

Xanxanika (37)an belavkirina mijarên ragihandinê û rûberên wan li alîyên çavdêrîkirî li gor nirxandinên wan di heftenameyên taybet de dîyar dike:

Têhev		Neyînî		Bêalî		Erênî		Nirxandin
Rûber	Hejmara

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran Alîyên ÇavdêrîkirîRehend1481413861519381428999Serokkomar852124544696623639915834255160Hikûmeta Sûrîyeyê9752559312990413Bereya Bipêşverû4043571306822724251025Partîya Beisê140500331372Partîya Komunîst/Şaxê Feysel3040033271Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş33003300Tevgera Sosyalîstên Ereb33003300Yekîtîya Sosyalîst a Erebî22002200Yekîtîya Erebî ya Demokratîk55005500Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst11001100Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk22002200Partîya Peymana Niştimanî33003300Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer20199117000020199117Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De 00000000Serbixwe1040064801538113921846Kesên Serbixwe311400533061Lîsteya El-Şamê520300325171Lîsteya El-Feyhayê262500212604Dergûşa Şaristanîtîyê102200211001Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê32003200Lîsteya El-Beşairê11001100Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê00000000Lîsteya El-Musteqbelê00000000Rêxistina Asûrî00000000Lîsteya Yekîtîya Niştimanî00000000Yekîtîya Demokratîk a Kurdî220121720760288806Boykotkarên hilbijartinan13923392149858260577318583602476Têhev

1. Kovara Civakî (El-Mecela El-Îctimaîya):

– Hejmara mijaran (55) mijar bû, li ser pênc alîyên çavdêrîkirî hatine dabeşkirin

– Piranîya mijaran bûn para Hikûmeta Sûrîyeyê: Rêje (% 58.18), rûber (% 66.5)

– Mijarên ji serokkomar re terxankirî (% 5.45), rûber (% 0.06) û nirxandina rûbera terxankirî bêalî bû.

– Partîya desthilatdar tenê mijarek bi dest xistiye ku rûbera wê tenê (1) cm2.

– Partîyên hevalbendên partîya desthilatdar, lîsteyên namzedên serbixwe û boykotkarên hilbijartinê mijareke tenê jî bi dest nexist.

Xanxanika (38)an belavkirina mijarên ragihandinê û rûbera ku kovarê daye alîyên çavdêrîkirî dîyar dike:

Alîyên Çavdêrîkirî	Mijarên Ragihandinê	Rûber
	Hejmar Rêje %	Hejmar Rêje %
Serokkomar	3 5.45	5 0.06
Hikûmeta Sûrîyeyê	32 58.18	5585 66.59
Bereya Bipêşverû	0 0	0 0
Partîya Beisê	0 0	0 0
Partîya Komunîst/Şaxê Feysel	0 0	0 0
Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş	0 0	0 0
Tevgera Sosyalîstên Ereb	0 0	0 0
Yekîtîya Sosyalîst a Erebî	0 0	0 0
Yekîtîya Erebî ya Demokratîk	0 0	0 0
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst	0 0	0 0
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk	0 0	0 0
Partîya Peymana Niştimanî	0 0	0 0
Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer	0 0	0 0
Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De	13 23.63	1976 23.56
Serbixwe	0 0	0 0
Kesên Serbixwe	6 10.91	820 9.77
Lîsteya El-Şamê	0 0	0 0
Lîsteya El-Feyhayê	0 0	0 0
Dergûşa Şaristanîtîyê	0 0	0 0
Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê	0 0	0 0
Lîsteya El-Beşairê	0 0	0 0
Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê	0 0	0 0
Lîsteya El-Musteqbelê	0 0	0 0
Rêxistina Asûrî	0 0	0 0
Lîsteya Yekîtîya Niştimanî	0 0	0 0
Yekîtîya Demokratîk a Kurdî	0 0	0 0
Boykotkarên hilbijartinan	0 0	0 0
Têhev	55 99.99	8387 99.99

Xanxanika (39)an jî belavkirina mijarên ragihandinê, rûbera ku Kovara Civakî (El-Mecela El-Îctimaîya) daye alîyên çavdêrîkirî û binavkirinên wan li gor nirxandinên kovarê dîyar dike:

Têhev		Neyînî		Bêalî		Erênî		Nirxandin
Rûber	Hejmara

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran Alîyên ÇavdêrîkirîRehend53005300Serokkomar558532213610953335419Hikûmeta Sûrîyeyê00000000Bereya Bipêşverû11001100Partîya Beisê00000000Partîya Komunîst/Şaxê Feysel00000000Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş00000000Tevgera Sosyalîstên Ereb00000000Yekîtîya Sosyalîst a Erebî00000000Yekîtîya Erebî ya Demokratîk00000000Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst00000000Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk00000000Partîya Peymana Niştimanî00000000Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer1976130000197613Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De 00000000Serbixwe82062813005393Kesên Serbixwe00000000Lîsteya El-Şamê00000000Lîsteya El-Feyhayê00000000Dergûşa Şaristanîtîyê00000000Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê00000000Lîsteya El-Beşairê00000000Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê00000000Lîsteya El-Musteqbelê00000000Rêxistina Asûrî00000000Lîsteya Yekîtîya Niştimanî00000000Yekîtîya Demokratîk a Kurdî00000000Boykotkarên hilbijartinan8387552417131017586935Têhev

2. Kovara Aborî (El-Mecela El-Îqtisadîya):

– Nîvê mijarên ragihandinê yên di Kovara Aborî (El-Mecela El-Îqtisadîya) de (% 53.58) bûne para performansa hikûmetê.

– Rêjeya mijarên partîya dethilatdar (% 6.91) û rêjeya mijarên partîyên Bereya Bipêşverû (% 6.17) nêzî hev e, lêbelê cudahî di rêjeya rûberan de heye: Partîya desthilatdar (% 2.28), partîyên Bereya Bipêşverû (% 0.03).

– Rêjeya rûberên pîvandî yên partîya desthilatdar (% 98)ê tevahîya rûberên pîvandî yên Bereya Bipêşverû bi temamî (1534 cm2) derbas kiriye.

Xanxanika (40)î belavkirina mijarên ragihandinê û rûbera ku Kovara Aborî (El-Mecela El-Îqtisadîya) daye alîyên çavdêrîkirî dîyar dike:

Alîyên Çavdêrîkirî	Mijarên Ragihandinê	Rûber
	Hejmar Rêje %	Hejmar Rêje %
Serokkomar	77 19.01	10057 15.02
Hikûmeta Sûrîyeyê	217 53.58	46473 70.25
Bereya Bipêşverû	14 3.46	556 0.84
Partîya Beisê	28 6.91	1509 2.28
Partîya Komunîst/Şaxê Feysel	3 0.74	3 0.004
Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş	3 0.74	3 0.004
Tevgera Sosyalîstên Ereb	3 0.47	3 0.004
Yekîtîya Sosyalîst a Erebî	3 0.47	3 0.004
Yekîtîya Erebî ya Demokratîk	2 0.49	2 0.003
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst	5 1.23	5 0.007
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk	1 0.25	1 0.001
Partîya Peymana Niştimanî	2 0.49	2 0.003
Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer	3 0.74	3 0.004
Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De	29 7.16	4940 4.47
Serbixwe	0 0	0 0
Kesên Serbixwe	14 3.46	2286 3.45
Lîsteya El-Şamê	1 0.25	306 0.46
Lîsteya El-Feyhayê	0 0	0 0
Dergûşa Şaristanîtîyê	0 0	0 0
Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê	0 0	0 0
Lîsteya El-Beşairê	0 0	0 0
Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê	0 0	0 0
Lîsteya El-Musteqbelê	0 0	0 0
Rêxistina Asûrî	0 0	0 0
Lîsteya Yekîtîya Niştimanî	0 0	0 0
Yekîtîya Demokratîk a Kurdî	0 0	0 0
Boykotkarên hilbijartinan	0 0	0 0
Têhev	405 99.99	66152 99.98

Her weha xanxanika (41)ê belavkirina mijarên ragihandinê, rûbera ku Kovara Aborî (El-Mecela El-Îqtisadîya) daye alîyên çavdêrîkirî û binavkirinên wan li gor nirxandinên kovarê dîyar dike:

Têhev		Neyînî		Bêalî		Erênî		Nirxandin
Rûber	Hejmara

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran Alîyên ÇavdêrîkirîRehend1007577006112999665Serokkomar46473217234431092192232083885Hikûmeta Sûrîyeyê556143511185105Bereya Bipêşverû150928001411149517Partîya Beisê33003300Partîya Komunîst/Şaxê Feysel33003300Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş33003300Tevgera Sosyalîstên Ereb33003300Yekîtîya Sosyalîst a Erebî22002200Yekîtîya Erebî ya Demokratîk55005500Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst11001100Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk22002200Partîya Peymana Niştimanî33003300Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer4940290000494029Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De 00000000Serbixwe2286140022228412Kesên Serbixwe306100003061Lîsteya El-Şamê00000000Lîsteya El-Feyhayê00000000Dergûşa Şaristanîtîyê00000000Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê00000000Lîsteya El-Beşairê00000000Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê00000000Lîsteya El-Musteqbelê00000000Rêxistina Asûrî00000000Lîsteya Yekîtîya Niştimanî00000000Yekîtîya Demokratîk a Kurdî00000000Boykotkarên hilbijartinan661524052347811023058140369214Têhev

3. Buqiet Dewi:

– Rêjeya herî mezin a mijaran para Hikûmeta Sûrîyeyê ye: Rêje (% 58.04), rûber (
% 60.82).

– Rêjeya mijarên ragihandinê yên kesên serbixwe heta radeyekê zêde bûye û gihaye (% 11.61).

– Encamên statîstîkî nîşan daye ku rêjeya mijarên ragihandinê yên serokkomar bilind bûye û gihaye nêzî (% 16), lêbelê ev rastîya rewşa şopandina ragihandinê ya der heqê serokkomar de di Heftenameya Buqiet Dewiê de belî nake, çi ku rêjeya rûbera mijaran (% 1.79)ê tevahîya rûberên pîvandî yên hemû mijaran derbas nekiriye.

– Tu mijareke ragihandinê der barê partîyên bereyê yên hevalbendên partîya desthilatdar, lîsteyên hilbijartinê yên serbixwe û beşê boykotkarên hilbijartinê de nehatiye weşandin.

Xanxanika (42)yan belavkirina mijarên ragihandinê û rûbera ku Heftenameya Buqiet Dewiê daye alîyên çavdêrîkirî nîşan dide:

Alîyên Çavdêrîkirî	Mijarên Ragihandinê	Rûber
	Hejmar Rêje %	Hejmar Rêje %
Serokkomar	18 16.07	314 1.79
Hikûmeta Sûrîyeyê	65 58.04	10636 60.82
Bereya Bipêşverû	0 0	0 0
Partîya Beisê	8 7.14	710 4.06
Partîya Komunîst/Şaxê Feysel	0 0	0 0
Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş	0 0	0 0
Tevgera Sosyalîstên Ereb	0 0	0 0
Yekîtîya Sosyalîst a Erebî	0 0	0 0
Yekîtîya Erebî ya Demokratîk	0 0	0 0
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst	0 0	0 0
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk	0 0	0 0
Partîya Peymana Niştimanî	0 0	0 0
Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer	0 0	0 0
Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De	8 7.14	1122 6.41
Serbixwe	0 0	0 0
Kesên Serbixwe	13 11.66	4706 26.91
Lîsteya El-Şamê	0 0	0 0
Lîsteya El-Feyhayê	0 0	0 0
Dergûşa Şaristanîtîyê	0 0	0 0
Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê	0 0	0 0
Lîsteya El-Beşairê	0 0	0 0
Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê	0 0	0 0
Lîsteya El-Musteqbelê	0 0	0 0
Rêxistina Asûrî	0 0	0 0
Lîsteya Yekîtîya Niştimanî	0 0	0 0
Yekîtîya Demokratîk a Kurdî	0 0	0 0
Boykotkarên hilbijartinan	0 0	0 0
Têhev	112 100	17488 99.99

Her weha xanxanika (43)yan belavkirina mijarên ragihandinê, rûbera ku Heftenameya Buqiet Dewiê daye alîyên çavdêrîkirî û binavkirinên wan li gor nirxandinên heftenameyê dîyar dike:

Têhev		Neyînî		Bêalî		Erênî		Nirxandin
Rûber	Hejmara

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran Alîyên ÇavdêrîkirîRehend314180012123026Serokkomar106366583733950916175410Hikûmeta Sûrîyeyê00000000Bereya Bipêşverû710800667042Partîya Beisê00000000Partîya Komunîst/Şaxê Feysel00000000Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş00000000Tevgera Sosyalîstên Ereb00000000Yekîtîya Sosyalîst a Erebî00000000Yekîtîya Erebî ya Demokratîk00000000Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst00000000Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk00000000Partîya Peymana Niştimanî00000000Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer11228000011228Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De 00000000Serbixwe4706130000470613Kesên Serbixwe00000000Lîsteya El-Şamê00000000Lîsteya El-Feyhayê00000000Dergûşa Şaristanîtîyê00000000Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê00000000Lîsteya El-Beşairê00000000Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê00000000Lîsteya El-Musteqbelê00000000Rêxistina Asûrî00000000Lîsteya Yekîtîya Niştimanî00000000Yekîtîya Demokratîk a Kurdî00000000Boykotkarên hilbijartinan1748811283733952734858839Têhev

4. Kovara Ebyed û Eswedê (Reş û Spî):

– Wekî navgînên din ên ragihandina nivîskî, rêjeya herî bilind a mijarên ragihandinê para Hikûmeta Sûrîyeyê bû: Rêje (% 40.11), rûber (% 47.7).

– Rêjeya mijarên ragihandinê yên ku ji namzedên serbixwe re hatibûn terxankirin ji mijarên ragihandinê yên Bereya Bipêşverû wekî blokeke yekgirtî bêhtir bû û ferqa wan (% 3.06)ê tevahîya mijaran bû.

– Hemû mijarên ragihandinê yên namzedên serbixwe ne reklamên bipere bûn, çi ku tenê mijarek reklameke bipere bû û yên mayî mijarên li ser danasîn û axaftina der barê namzed û lîsteyan de bû.

– Xanxanik nîşan dide ku kovarê hewl daye mijarên ragihandinê der barê hemû lîsteyên hilbijartinê de raber bike lêbelê rûber heta radeyekê kêm bûn.

– Kovara Ebyed û Eswedê rêjeya (% 6.02) ya mijarên ragihandinê û rûbera mijaran a bi qasî (% 4.66) ji beşê boykotkarên hilbijartinê re terxan kiriye û ew wekî alîyekî prosesa hilbijartinê nîşan daye.

– Encam teqez dikin ku çaryeka rûberên pîvandî yên mijarên ragihandinê yên terxankirî yên kovarê para têgihandina di warê hilbijartinan de bû û nêzî (% 9.4)ê wan rûberan der heqê serokkomar de bû.

Xanxanika (44)an belavkirina mijarên ragihandinê û rûbera ku Kovara Ebyed û Eswedê daye alîyên çavdêrîkirî dîyar dike:

Alîyên Çavdêrîkirî	Mijarên Ragihandinê		Rûber
	Hejmar	Rêje %	Hejmar	Rêje%
Serokkomar	40	11.46	4438	9.4
Hikûmeta Sûrîyeyê	140	40.11	22518	47.7
Bereya Bipêşverû	11	3.15	419	0.89
Partîya Beisê	20	5.73	1823	3.86
Partîya Komunîst/Şaxê Feysel	2	0.57	137	0.29
Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş	1	0.29	27	0.06
Tevgera Sosyalîstên Ereb	0	0	0	0
Yekîtîya Sosyalîst a Erebî	0	0	0	0
Yekîtîya Erebî ya Demokratîk	0	0	0	0
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst	0	0	0	0
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk	0	0	0	0
Partîya Peymana Niştimanî	0	0	0	0
Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer	0	0	0	0
Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De	67	19.2	12161	25.76
Serbixwe	0	0	0	0
Kesên Serbixwe	31	8.88	2588	5.48
Lîsteya El-Şamê	3	0.86	5	0.01
Lîsteya El-Feyhayê	3	0.86	520	1.1
Dergûşa Şaristanîtîyê	5	1.43	262	0.55
Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê	2	0.47	102	0.22
Lîsteya El-Beşairê	1	0.29	1	0.002
Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê	0	0	0	0
Lîsteya El-Musteqbelê	0	0	0	0
Rêxistina Asûrî	0	0	0	0
Lîsteya Yekîtîya Niştimanî	0	0	0	0
Yekîtîya Demokratîk a Kurdî	0	0	0	0
Boykotkarên hilbijartinan	21	6.02	2202	4.66
Têhev	349	99.99	47206	99.99

Her weha xanxanika (45)an belavkirina mijarên ragihandinê, rûbera ku Kovara Ebyed û Eswedê daye alîyên çavdêrîkirî û binavkirinên wan li gor nirxandinên kovarê dîyar dike:

Têhev		Neyînî		Bêalî		Erênî		Nirxandin
Rûber	Hejmara

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran

Rûber

Hejmara

 

Mijaran Alîyên ÇavdêrîkirîRehend4438406144111399128Serokkomar225181401301478119516830946Hikûmeta Sûrîyeyê41911242113948Bereya Bipêşverû1823201306820663116Partîya Beisê137200001372Partîya Komunîst/Şaxê Feysel2710000271Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş00000000Tevgera Sosyalîstên Ereb00000000Yekîtîya Sosyalîst a Erebî00000000Yekîtîya Erebî ya Demokratîk00000000Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst00000000Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk00000000Partîya Peymana Niştimanî00000000Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer121616700001216167Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De 00000000Serbixwe258831520237911168918Kesên Serbixwe53005300Lîsteya El-Şamê520300325171Lîsteya El-Feyhayê262500212604Dergûşa Şaristanîtîyê102200211001Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê32003200Lîsteya El-Beşairê11001100Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê00000000Lîsteya El-Musteqbelê00000000Rêxistina Asûrî00000000Lîsteya Yekîtîya Niştimanî00000000Yekîtîya Demokratîk a Kurdî220221720760288806Boykotkarên hilbijartinan47206349155909828406328776188Têhev

Çar: Navgînên Ragihandina Elektronîk:

Ji ber girîngîya mezin û xwenûjenkirî ya navgînên ragihanadina elektronîk, (5) malper ketin ber prosesa çavdêrîkirinê da ku dirustî û bêalîtîya wan di warê şopandina medyayî ya alî û komên ku rasterast û nerasterast girêdayî hilbijartinên Parlamentoya Sûrîyeyê ne.

Tevahîya mijarên ragihandinê yên van malperan giha (3403) mijaran û hejmara peyvên van mijaran giha nêzî (508946) peyvan.

Xanxanika (46)an belavkirina mijarên ragihandinê û peyvên wan li alîyên çavdêrîkirî yên hemû malperan dîyar dike:

Malper	Hejmara Mijarên Ragihandinê	Hejmara Peyvên Nivîsandî
Seda Sûrîya	751	109936
Syria Nobles	988	102003
Syria News	719	111315
El-Cemel	672	146135
Sûrîya El-Xed	263	39557
Têhev	3403	508946

– Ji nav hemû mijarên ragihandinê yên malperên çavdêrîkirî, (212) reklamên bipere yên ji hêla namzedên serbixwe û hin lîsteyên hilbijartinê yên serbixwe hebûn.

– Reklamên bipere li ser sê malperan belav bûne: El-Cemel (% 3.30), Syria News (% 44.34) û Syria Nobles (% 52.36).

Xanxanika (47)an belavkirina reklamên bipere yên ji alîyê namzedên serbixwe ve li malperan nîşan dide:

Malper	Hejmara Reklamên Bipere	Rêje %
Seda Sûrîya	0	0
Syria Nobles	111	% 52.36
Syria News	7	% 44.34
El-Cemel	94	% 3.30
Sûrîya El-Xed	0	0
Têhev	212	% 100

– Encam teqez dikin ku zêdeyî nîvê mijarên ragihandinê (% 55.95) û nîvê peyvên nivîsandî (% 52.89) ên malperan der barê performansa ragihandina hikûmetê de ye.

– Xanxanika (48)an pûtedana piranîya malperan bi beşê namzedên serbixwe nîşan dide ku rêje di hemû malperan de gihaye (% 7.94)ê mijarên ragihandinê yên ji namzedên serbixwe û lîsteyên hilbijartinê yên serbixwe re hatine terxankirin, lêbelê pûtepêdan girêdayî reklamên bipere yên wan namzed û lîsteyên serbixwe ye.

– Rêjeya mijarên ragihandinê yên ku malperan ji beşê boykotkarên hilbijartinê re terxan kiribûn gihaye (% 0.8)ê tevahîya mijarên terxankirî û rêjeya (% 0.93)yê tevahîya peyvên nivîsandî.

Xanxanika (48)an belavkirina mijarên ragihandinê û peyvên wan li alîyên çavdêrkirî di hemû malperan de nîşan dide:

Alîyên Çavdêrîkirî	Mijarên Ragihandinê		Rûber
	Hejmar	Rêjes %	Hejmar	Rêje%
Serokkomar	396	11.64	75930	14.92
Hikûmeta Sûrîyeyê	1904	55.95	269209	52.89
Bereya Bipêşverû	682	2	12603	2.48
Partîya Beisê	43	1.26	6566	1.29
Partîya Komunîst/Şaxê Feysel	2	0.06	867	0.17
Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş	1	0.03	699	0.14
Tevgera Sosyalîstên Ereb	1	0.03	2	0.0004
Yekîtîya Sosyalîst a Erebî	1	0.03	2	0.0004
Yekîtîya Erebî ya Demokratîk	1	0.03	15	0.003
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst	0	0	0	0
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk	0	0	0	0
Partîya Peymana Niştimanî	1	0.03	12	0.003
Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer	10	0.29	605	0.12
Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De	678	19.92	125812	24.72
Serbixwe	4	0.12	107	0.02
Kesên Serbixwe	180	5.029	9781	1.92
Lîsteya El-Şamê	53	1.56	1298	0.16
Lîsteya El-Feyhayê	27	0.79	218	0.04
Dergûşa Şaristanîtîyê	1	0.03	140	0.03
Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê	0	0	0	0
Lîsteya El-Beşairê	2	0.06	142	0.03
Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê	3	0.09	182	0.04
Lîsteya El-Musteqbelê	0	0	0	0
Rêxistina Asûrî	0	0	0	0
Lîsteya Yekîtîya Niştimanî	0	0	0	0
Yekîtîya Demokratîk a Kurdî	0	0	0	0
Boykotkarên hilbijartinan	27	079	4756	093
Têhev	3403	100	508946	100

Xanxanika (49)an belavkirina mijarên ragihandinê û peyvên wan li alîyên çavdêrîkirî di malperan de li gor nirxandinên malperan dîyar dike:

Têhev		Neyînî		Bêalî		Erênî		Nirxandin
Hejmara

PeyvanHejmara

MijaranHejmara

PeyvanHejmara

MijaranHejmara

PeyvanHejmara

MijaranHejmara

Peyvan Hejmara

Mijaran Alîyên ÇavdêrîkirîRehend759303963529223794172022333Serokkomar269209190476967338166932381755491328Hikûmeta Sûrîyeyê126036846112170312728935Bereya Bipêşverû656643140894427471627Partîya Beisê867200008672Partîya Komunîst/Şaxê Feysel699100006991Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş21002100Tevgera Sosyalîstên Ereb21002100Yekîtîya Sosyalîst a Erebî1510000151Yekîtîya Erebî ya Demokratîk00000000Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst00000000Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk1210000121Partîya Peymana Niştimanî60510000060510Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer1258126780000125812678Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De 107410027200Serbixwe978118082841813485363154Kesên Serbixwe129853140142115450Lîsteya El-Şamê2182715724361819Lîsteya El-Feyhayê140114010000Dergûşa Şaristanîtîyê00000000Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê142214012100Lîsteya El-Beşairê182300521771Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê00000000Lîsteya El-Musteqbelê00000000Rêxistina Asûrî00000000Lîsteya Yekîtîya Niştimanî00000000Yekîtîya Demokratîk a Kurdî47562732511618314878Boykotkarên hilbijartinan508946340394727431184343243957852648Têhev

1. Malpera Syria Newsê:

– Encamên çavdêrîkirina vê  malperê nîşan didin ku rêjeya mijarên ragihandinê yên ku ji Hikûmeta Sûrîyeyê re hatine terxankirin bilind bûye (% 57) û rêjeya peyvan jî pê re ku ew jî (% 57) e.

– Malpera Syria Newsê guh nedaye tomarkirina mijarên ragihandinê ji boyî lîsteyên namzedên serbixwe ku mijareke ragihandinê ya tenê jî yan reklamek li malperê nehatiye weşandin, lêbelê wê reklamên bi rêjeya (% 2.22) û rêjeya peyvan a bi qasî (% 1.36) ji boyî kesên serbixwe terxan kirin.    

– Guh nedaye partîyên bereyê yên hevalbendên partîya desthilatdar û tenê mijareke ragihandinê ji partîyeke wê re -Partîya Peymana Niştimanî- re terxan kiriye ku rêjeya wê ya peyvan tenê (% 0.01) bû. Ji boyî partîya desthilatdar jî, malperê rêjeya (% 0.86) a hemû mijarên terxankirî jê re veqetandiye ku ev rêjeya partîya deshilatdar li gor a partîyên bereyê rêjeya (% 85) derbas kiriye.  

Xanxanika (50)yî belavkirina mijarên ragihandinê û peyvên terxankirî yên malpera Syria Newsê li alîyên çavdêrîkirî nîşan dide:

Alîyên Çavdêrîkirî	Mijarên Ragihandinê		Rûber
	Hejmar	Rêje %	Hejmar	Rêje%
Serokkomar	73	10.15	7815	7.02
Hikûmeta Sûrîyeyê	410	57.02	64084	57.57
Bereya Bipêşverû	15	2.09	2655	2.38
Partîya Beisê	6	0.83	849	0.76
Partîya Komunîst/Şaxê Feysel	0	0	0	0
Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş	0	0	0	0
Tevgera Sosyalîstên Ereb	0	0	0	0
Yekîtîya Sosyalîst a Erebî	0	0	0	0
Yekîtîya Erebî ya Demokratîk	0	0	0	0
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst	0	0	0	0
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk	0	0	0	0
Partîya Peymana Niştimanî	1	0.14	12	0.01
Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer	0	0	0
Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De	198	27.54	34388	30.89
Serbixwe	0	0	0	0
Kesên Serbixwe	0	0	0	0
Lîsteya El-Şamê	0	0	0	0
Lîsteya El-Feyhayê	0	0	0	0
Dergûşa Şaristanîtîyê	0	0	0	0
Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê	0	0	0	0
Lîsteya El-Beşairê	0	0	0	0
Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê	0	0	0	0
Lîsteya El-Musteqbelê	0	0	0	0
Rêxistina Asûrî	0	0	0	0
Lîsteya Yekîtîya Niştimanî	0	0	0	0
Yekîtîya Demokratîk a Kurdî	0	0	0	0
Boykotkarên hilbijartinan	0	0	0	0
Têhev	719	99.99	111315	99.99

Her weha xanxanika (51)ê belavkirina mijarên ragihandinê û peyvên terxankirî yên malpera Syria Newsê li alîyên çavdêrîkirî li gor nirxandinên malperê dîyar dike:

Têhev		Neyînî		Bêalî		Erênî		Nirxandin
Hejmara

PeyvanHejmara

MijaranHejmara

PeyvanHejmara

MijaranHejmara

PeyvanHejmara

MijaranHejmara

PeyvanHejmara

MijaranAlîyên ÇavdêrîkirîRehend78157342311624765746Serokkomar640844101611186883611439137210Hikûmeta Sûrîyeyê2655151834638644352Bereya Bipêşverû84964223004273Partîya Beisê00000000Partîya Komunîst/Şaxê Feysel00000000Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş00000000Tevgera Sosyalîstên Ereb00000000Yekîtîya Sosyalîst a Erebî00000000Yekîtîya Erebî ya Demokratîk00000000Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst00000000Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk1210000121Partîya Peymana Niştimanî00000000Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer34388198000034388198Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De 00000000Serbixwe15121699053454886Kesên Serbixwe00000000Lîsteya El-Şamê00000000Lîsteya El-Feyhayê00000000Dergûşa Şaristanîtîyê00000000Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê00000000Lîsteya El-Beşairê00000000Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê00000000Lîsteya El-Musteqbelê00000000Rêxistina Asûrî00000000Lîsteya Yekîtîya Niştimanî00000000Yekîtîya Demokratîk a Kurdî00000000Boykotkarên hilbijartinan11131571919399106937214782544466Têhev

2. Seda Sûrîya:

– Vê malperê jî -wekî malperên din- rêjeya herî bilind a mijarên ragihandinê ji Hikûmeta Sûrîyeyê (% 77.5) re terxan kir ku ev rêjeya herî mezin e ya ku mijarên terxankirî yên Hikûmeta Sûrîyeyê di hemû navgînên ragihandinê de bi dest dixe, rêjeya peyvên nivîsandî yên van mijaran jî giha (% 68.4).

– Dîyar e ku malpera Seda Sûrîyayê zêde guh nedaye hilbijartinên parlamentoyê, çi ku xanxanika (52)yan ji me re dîyar dike ku rêjeya mijarên ragihandinê yên ji alîyên ku rasterast girêdayî prosesa hilbijartinanê ne pir kêm e.

Xanxanika (52)yan belavkirina mijarên ragihandinê û peyvên terxankirî yên malpera Seda Sûrîyayê li alîyên çavdêrîkirî dîyar dike:

Alîyên Çavdêrîkirî	Mijarên Ragihandinê		Rûber
	Hejmar	Rêje %	Hejmar	Rêje%
Serokkomar	97	12.92	26166	26.53
Hikûmeta Sûrîyeyê	582	77.5	75199	68.4
Bereya Bipêşverû	1	0.13	6	0.005
Partîya Beisê	2	0.26	167	0.15
Partîya Komunîst/Şaxê Feysel	0	0	0	0
Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş	0	0	0	0
Tevgera Sosyalîstên Ereb	0	0	0	0
Yekîtîya Sosyalîst a Erebî	0	0	0	0
Yekîtîya Erebî ya Demokratîk	0	0	0	0
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst	0	0	0	0
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk	0	0	0	0
Partîya Peymana Niştimanî	0	0	0	0
Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer	0	0	0	0
Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De	63	8.39	4998	4.55
Serbixwe	0	0	0	0
Kesên Serbixwe	4	0.53	192	0.17
Lîsteya El-Şamê	0	0	0	0
Lîsteya El-Feyhayê	0	0	0	0
Dergûşa Şaristanîtîyê	0	0	0	0
Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê	0	0	0	0
Lîsteya El-Beşairê	0	0	0	0
Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê	0	0	0	0
Lîsteya El-Musteqbelê	0	0	0	0
Rêxistina Asûrî	0	0	0	0
Lîsteya Yekîtîya Niştimanî	0	0	0	0
Yekîtîya Demokratîk a Kurdî	0	0	0	0
Boykotkarên hilbijartinan	0	0	0	0
Têhev	751	99.99	109936	99.99

Xanxanika (53)yan belavkirina mijarên ragihandinê û peyvên terxankirî yên malpera Seda Sûrîyayê li alîyên çavdêrîkirî li gor nirxandinên malperê dîyar dike:

Têhev		Neyînî		Bêalî		Erênî		Nirxandin
Hejmara

PeyvanHejmara

MijaranHejmara

PeyvanHejmara

MijaranHejmara

PeyvanHejmara

MijaranHejmara

PeyvanHejmara

MijaranAlîyên ÇavdêrîkirîRehend291669714658232768986Serokkomar751995826115537796365305462Hikûmeta Sûrîyeyê61006100Bereya Bipêşverû167200001672Partîya Beisê00000000Partîya Komunîst/Şaxê Feysel00000000Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş00000000Tevgera Sosyalîstên Ereb00000000Yekîtîya Sosyalîst a Erebî00000000Yekîtîya Erebî ya Demokratîk00000000Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst00000000Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk00000000Partîya Peymana Niştimanî00000000Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer4998630000499863Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De 00000000Serbixwe192419240000Kesên Serbixwe00000000Lîsteya El-Şamê00000000Lîsteya El-Feyhayê00000000Dergûşa Şaristanîtîyê00000000Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê00000000Lîsteya El-Beşairê00000000Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê00000000Lîsteya El-Musteqbelê00000000Rêxistina Asûrî00000000Lîsteya Yekîtîya Niştimanî00000000Yekîtîya Demokratîk a Kurdî208200002082Boykotkarên hilbijartinan10993675177726937976798367615Têhev

3. Malpera El-Cemelê:

– Encaman nîşan daye ku zêdeyî çaryeka mijarên ragihandinê yên terxankirî (% 27.08) para têgihandina di warê hilbijartinan de ye û rêjeya peyvên nivîsandî jî gihaye nêzî (% 30).

– Dîyar e ku ev malper beşekî baş ê mijarên xwe yên ragihandinê ji beşê namzedên serbixwe bi giştî re terxan kiriye, lêbelê ev bilindîya di mijarên terxankirî yên namzedên serbixwe de girêdayî bilindîya rêjeya reklamên bipere yên van namzedan e.

Xanxanika (54)an belavkirina mijarên ragihandinê û peyvên terxankirî yên malpera El-Cemelê li alîyên çavdêrîkirî dîyar dike:

Alîyên Çavdêrîkirî	Mijarên Ragihandinê		Rûber
	Hejmar	Rêje %	Hejmar	Rêje%
Serokkomar	30	4.46	15705	10.75
Hikûmeta Sûrîyeyê	289	43.01	70634	48.33
Bereya Bipêşverû	24	3.57	5473	3.74
Partîya Beisê	13	1.93	3704	2.53
Partîya Komunîst/Şaxê Feysel	1	0.15	699	0.48
Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş	1	0.15	699	0.48
Tevgera Sosyalîstên Ereb	0	0	0	0
Yekîtîya Sosyalîst a Erebî	0	0	0	0
Yekîtîya Erebî ya Demokratîk	0	0	0	0
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst	0	0	0	0
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk	0	0	0	0
Partîya Peymana Niştimanî	0	0	0	0
Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer	7	1.04	421	0.29
Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De	182	27.08	43265	29061
Serbixwe	0	0	0	0
Kesên Serbixwe	85	12.65	2280	1.56
Lîsteya El-Şamê	1	0.15	2	0.001
Lîsteya El-Feyhayê	25	3.72	76	0.05
Dergûşa Şaristanîtîyê	0	0	0	0
Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê	0	0	0	0
Lîsteya El-Beşairê	0	0	0	0
Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê	1	0.15	2	0.001
Lîsteya El-Musteqbelê	0	0	0	0
Rêxistina Asûrî	0	0	0	0
Lîsteya Yekîtîya Niştimanî	0	0	0	0
Yekîtîya Demokratîk a Kurdî	0	0	0	0
Boykotkarên hilbijartinan	13	1.93	3175	2.17
Têhev	672	99.99	146135	99.99

Her weha xanxanika (55)an belavkirina mijarên ragihandinê û peyvên terxankirî yên malpera El-Cemelê li alîyên çavdêrîkirî li gor nirxandinên malperê nîşan dide:

Têhev		Neyînî		Bêalî		Erênî		Nirxandin
Hejmara

PeyvanHejmara

MijaranHejmara

PeyvanHejmara

MijaranHejmara

PeyvanHejmara

MijaranHejmara

PeyvanHejmara

MijaranAlîyên ÇavdêrîkirîRehend15705306592001504628Serokkomar706342894481912536143622201128Hikûmeta Sûrîyeyê54732484081801445315Bereya Bipêşverû37041380245128978Partîya Beisê699100006991Partîya Komunîst/Şaxê Feysel699100006991Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş00000000Tevgera Sosyalîstên Ereb00000000Yekîtîya Sosyalîst a Erebî00000000Yekîtîya Erebî ya Demokratîk00000000Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst00000000Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk00000000Partîya Peymana Niştimanî421700004217Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer43265182000043265182Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De 00000000Serbixwe2280851869478233379Kesên Serbixwe21002100Lîsteya El-Şamê76251714151819Lîsteya El-Feyhayê00000000Dergûşa Şaristanîtîyê00000000Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê00000000Lîsteya El-Beşairê21002100Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê00000000Lîsteya El-Musteqbelê00000000Rêxistina Asûrî00000000Lîsteya Yekîtîya Niştimanî00000000Yekîtîya Demokratîk a Kurdî317513246781836902Boykotkarên hilbijartinan1461356725147315239405090722470Têhev

4. Malpera Syria Noblesê:

– Ji nav hemû malperan, ev malpera han hejmara herî bilind a mijarên ragihandinê yên ku ji boyî alîyên têkildar hatine terxankirin qeyd dike ku hejmara mijarên wê yên ragihandinê yên terxankirî gihaye (988) mijarên ragihandinê.

– Dîsa em dibînin ku rêjeya mijarên ragihandinê yên ji boyî namzedên serbixwe hatine terxankirin li gor rêjeya mijarên terxankirî yên Bereya Bipêşverû û partîyên wê bilind e, lêbelê ev bilindîya di mijarên terxankirî yên namzedên serbixwe de girêdayî bilindîya rêjeya reklamên bipere yên van namzedan e, çi ku tenê peyveke di nava nûçeyeke giştî ya malpera Syria Noblesê de bal kişand ser namzedên serbixwe û wekî din hemû mijarên ragihandinê yên der barê namzedên serbixwe de reklamên bipere yên kesên serbixwe û lîsteyên hilbijartinê yên serbixwe ne.

Xanxanika (56)an belavkirina mijarên ragihandinê û peyvên terxankirî yên malpera Syria Noblesê li alîyên çavdêrîkirî dîyar dike:

Alîyên Çavdêrîkirî	Mijarên Ragihandinê		Rûber
	Hejmar	Rêje %	Hejmar	Rêje%
Serokkomar	170	17.03	20386	19.98
Hikûmeta Sûrîyeyê	522	52.3	42466	41.61
Bereya Bipêşverû	13	1.3	1747	1.71
Partîya Beisê	12	1.2	1010	0.99
Partîya Komunîst/Şaxê Feysel	0	0	0	0
Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş	0	0	0	0
Tevgera Sosyalîstên Ereb	0	0	0	0
Yekîtîya Sosyalîst a Erebî	0	0	0	0
Yekîtîya Erebî ya Demokratîk	1	0.1	15	0.01
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst	0	0	0	0
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk	0	0	0	0
Partîya Peymana Niştimanî	0	0	0	0
Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer	3	0.3	184	0.18
Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De	162	16.23	31919	31.29
Serbixwe	1	0.1	1	0.001
Kesên Serbixwe	62	6.21	2910	2.85
Lîsteya El-Şamê	49	4.91	1125	1.1
Lîsteya El-Feyhayê	0	0	0	0
Dergûşa Şaristanîtîyê	0	0	0	0
Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê	0	0	0	0
Lîsteya El-Beşairê	0	0	0	0
Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê	0	0	0	0
Lîsteya El-Musteqbelê	0	0	0	0
Rêxistina Asûrî	0	0	0	0
Lîsteya Yekîtîya Niştimanî	0	0	0	0
Yekîtîya Demokratîk a Kurdî	0	0	0	0
Boykotkarên hilbijartinan	3	0.3	260	0.25
Têhev	998	99.98	102003	99.97

Her weha xanxanika (57)an belavkirina mijarên ragihandinê û peyvên terxankirî yên malpera Syria Noblesê li alîyên çavdêrîkirî li gor nirxandinên malperê nîşan dide:

Têhev		Neyînî		Bêalî		Erênî		Nirxandin
Hejmara

PeyvanHejmara

MijaranHejmara

PeyvanHejmara

MijaranHejmara

PeyvanHejmara

MijaranHejmara

PeyvanHejmara

MijaranAlîyên ÇavdêrîkirîRehend20386170772202820107160Serokkomar4244652244574594737895470Hikûmeta Sûrîyeyê1747130011174612Bereya Bipêşverû1010120022100810Partîya Beisê00000000Partîya Komunîst/Şaxê Feysel00000000Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş00000000Tevgera Sosyalîstên Ereb00000000Yekîtîya Sosyalîst a Erebî1510000151Yekîtîya Erebî ya Demokratîk00000000Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst00000000Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk00000000Partîya Peymana Niştimanî184300001843Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer31919162000031919162Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De 11001100Serbixwe2910620000291062Kesên Serbixwe1125490000112549Lîsteya El-Şamê00000000Lîsteya El-Feyhayê00000000Dergûşa Şaristanîtîyê00000000Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê00000000Lîsteya El-Beşairê00000000Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê00000000Lîsteya El-Musteqbelê00000000Rêxistina Asûrî00000000Lîsteya Yekîtîya Niştimanî00000000Yekîtîya Demokratîk a Kurdî260326030000Boykotkarên hilbijartinan1020039984794503001996909929Têhev

 

5. Malpera Sûrîya El-Xedê:

– Encamên statîstîkî teqez dikin ku malpera Sûrîya El-Xedê mijarên xwe yên ragihandinê û peyvên xwe yên tomarkirî bi rêjeyên nêzî hev ji her du alîyên ku rasterast girêdayî prosesa hilbijartinê ne terxan kirine. Di vî warî de em dibînin ku rêjeya mijarên ragihandinê yên Bereya Bipêşverû û partîyên wê gihaye nêzî (% 10.6) û rêjeya peyvên wan ên nivîsandî gihaye (% 9.4), wekî din rêjeya mijarên ragihandinê yên namzedên serbixwe û lîsteyên hilbijartinê gihaye (% 9.88) û rêjeya peyvên wan ên nivîsandî gihaye (% 9.5).

– Malperê her weha guh daye boykotkarên hilbijartinê û rêjeya mijarên ragihandinê yên ku ji wan re terxan kirine gihaye nêzî (% 3.42) û rêjeya peyvan jî gihaye (% 2.81).

Xanxanika (58)an belavkirina mijarên ragihandinê û peyvên terxankirî yên malpera Sûrîya El-Xedê li alîyên çavdêrîkirî dîyar dike:

Alîyên Çavdêrîkirî	Mijarên Ragihandinê		Rûber
	Hejmar	Rêje %	Hejmar	Rêje%
Serokkomar	26	9.88	2858	7.22
Hikûmeta Sûrîyeyê	101	38.4	16846	42.59
Bereya Bipêşverû	15	5.7	2722	6.88
Partîya Beisê	10	3.8	836	2.11
Partîya Komunîst/Şaxê Feysel	1	0.38	168	0.42
Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş	0	0	0	0
Tevgera Sosyalîstên Ereb	1	0.38	2	0.005
Yekîtîya Sosyalîst a Erebî	1	0.38	2	0.005
Yekîtîya Erebî ya Demokratîk	0	0	0	0
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst	0	0	0	0
Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk	0	0	0	0
Partîya Peymana Niştimanî	0	0	0	0
Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer	0	0	0	0
Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De	73	27.76	11242	28.42
Serbixwe	3	1.14	106	0.27
Kesên Serbixwe	13	4.94	2887	7.3
Lîsteya El-Şamê	3	1.14	171	0.43
Lîsteya El-Feyhayê	2	0.76	142	0.36
Dergûşa Şaristanîtîyê	1	0.38	140	0.35
Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê	0	0	0	0
Lîsteya El-Beşairê	2	0.76	142	0.36
Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê	2	0.76	180	0.45
Lîsteya El-Musteqbelê	0	0	0	0
Rêxistina Asûrî	0	0	0	0
Lîsteya Yekîtîya Niştimanî	0	0	0	0
Yekîtîya Demokratîk a Kurdî	0	0	0	0
Boykotkarên hilbijartinan	9	3.42	1113	2.81
Têhev	263	99.98	39557	99.98

Her weha xanxanika (59)an belavkirina mijarên ragihandinê û peyvên terxankirî yên malpera Sûrîya El-Xedê li alîyên çavdêrîkirî li gor nirxandinên malperê nîşan dide:

Têhev		Neyînî		Bêalî		Erênî		Nirxandin
Hejmara

PeyvanHejmara

MijaranHejmara

PeyvanHejmara

MijaranHejmara

PeyvanHejmara

MijaranHejmara

PeyvanHejmara

MijaranAlîyên ÇavdêrîkirîRehend28582612867496152313Serokkomar16846101546525370181101158Hikûmeta Sûrîyeyê2722151937413056556Bereya Bipêşverû83610184243542174Partîya Beisê168100001681Partîya Komunîst/Şaxê Feysel00000000Partîya Komunîst/Şaxê Bekdaş21002100Tevgera Sosyalîstên Ereb21002100Yekîtîya Sosyalîst a Erebî00000000Yekîtîya Erebî ya Demokratîk00000000Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst00000000Partîya Yekîtîparêz a Sosyalîst a Demokratîk00000000Partîya Peymana Niştimanî00000000Partîya Sûrîyeyî ya Neteweperwer a Civakperwer112427300001124273Têgihandina Di Warê Hilbijartinan De 106310026100Serbixwe2887131233522116327Kesên Serbixwe1713140121291Lîsteya El-Şamê142214012100Lîsteya El-Feyhayê140114010000Dergûşa Şaristanîtîyê00000000Lîsteya El-Wefayê ya Bipêşvebirinê142214012100Lîsteya El-Beşairê180200311771Lîsteya El-Tenmîya û El-Tetwîrê00000000Lîsteya El-Musteqbelê00000000Rêxistina Asûrî00000000Lîsteya Yekîtîya Niştimanî00000000Yekîtîya Demokratîk a Kurdî111395245005894Boykotkarên hilbijartinan39557263112895410254127243168Têhev

  

Birê Pêncem

Encam

Li gor armancên lêkolînê û li ser bingeha pîvan û prensîpên bijartî yên şopandina rewşa performansa navgînên ragihandina Sûrîyeyê di dema hilbijartinên parlamentoyê de, em dikarin encamên vê lêkolînê di çend xalên sereke de dîyar bikin û pê re em taybetmendîyên giştî yên ragihandina Sûrîyeyê belî bikin û bidin zelalkirin bê ka ev navgîn çi qasî li gel pîvanên navneteweyî yên ragihandinê diguncin.

Li vir gerek e were gotin ku lêkolînê armancên xwe di rêya daneyên pirsnameyan de pêk anîne ku armanca wê ya pêşîn danîna nîşanên wesifdana taybetmendîyên ragihandina Sûrîyeyê û vedîtina belavkirinên mijarên wê yên medyayî li alîyên girêdayî prosesa hilbijartinê ye da ku paşê em bibînin ka gelo ev taybetmendî li gel pîvanên navneteweyî yên ragihandina azad, bêalîtî û dirustîyê diguncin an na.

Di dema dahûrandina rewşa ragihandina Sûrîyeyê de, tê dîtin ku em ji asta dahûrandina giştî ya her cureyekî navgînên ragihandinê derbasî asta dahûrandina taybet a her navgîneke ragihandinê dibin ku vê egerê dîmena taybetmendîyên ragihandinê li ser asta tevahîya navgînên ragihandinê anî ber çavên me û rê da me ku em taybetmendîyên her navgîneke ragihandinê bi tena serê wê binasin, ew jî bi rêya danîna xanxanikên statîstîkî yên ku belavkirina mijarên ragihandinê li gor mîhengên pîvandinê yên pejirandî dîyar dikin:

1. Lêkolînê qelsîya rola ragihandina hikûmetê di kûrkirina têkilîya di navbera hilbijêr û namzed de û dan û standina wê ya dûrî bêalîtîyê li hember prosesa hilbijartinê belî kirin, çi ku rola ragihandina hikûmetê di çarçoveya danasîna mafên hilbijartinê û şirovekirina birêveçûna prosesa hilbijartinê de asê ma.
2. Faktora berbelavîya ragihandina elektronîk ji bo namzedên serbixwe girîngîyeke taybet bû da ku karîbin bernameyên xwe yên hilbijartinê û pêşbînîyên xwe yên sîyasî ragihînin.
3. Lêkolîna meydanî teqez kir ku navgînên ragihandina hikûmetê û ya taybet xwe bi peyman û pîvanên navneteweyî yên li ser asta bêalîtîya di şopandina medyayî ya hilbijartinê de girê nadin.
4. Lêkolînê dîyar kir ku ragihandina taybet li jêr rênîşandêrîya hikûmetê û sîyasetên ragihandina wê maye.
5. Lêkolînê tê dît ku ragihandina dîtbar û bihîzbar berê xwe daye têgihandina welatîyan di warê prosesa hilbijartinê de, lê li hêla din vê ragihandinê tenê alîyekî beşdar ê hilbijartinên parlamentoyê derxist pêşber bîner û guhdarên xwe û alîyê din ê ji namzedên serbixwe pêk dihat, paşguh kir.
6. Lêkolînê pêşketineke berbiçav li ser asta şopandina performansa Hikûmeta Sûrîyeyê bi rengekî erênî di piranîya navgînên ragihandinê, nemaze yên hikûmetê, de pêk anî.
7. Navgînên ragihandina hikûmetê tu rûberên azad ên bêpere pêşkêşî namzedên serbixwe nekirin.
8. Xweş dîyar bû ku navgînên ragihandina hikûmetê ketibûn ber xizmeta partîya desthilatdar û partîyên din -heta bi partîyên Bereya Bipêşverû yên hevalbendên partîya desthilatdar- hatibûn paşguhkirin.
9. Xweş dîyar bû ku navgînên ragihandina hikûmetê destê partîya deshilatdar digire û ev yek heta li pêşber partîyên Bereya Bipêşverû yên hevalbendên partîya desthilatdar jî derkete holê.
10. Çalakgerîyeke berbiçav a berpirsyarên hikûmetê û reklamgerîyeke berfireh der barê bidestketîyên hikûmetê, proje, qanûn û biryarên wê de hatin dîtin.
11. Hin berpirsyarên hikûmetê yên ku bûn namzedên hilbijartinan, postên xwe yên hikûmetê xistin ber xizmeta kampanyaya xwe ya hilbijartinê.
12. Kes û komên sîyasî yên ku hilbijartin boykot kiribû, derfeta derbirînê û nîşandana helwest û nêrînên xwe nedît; derfeta ku kete destên wan jî pir piçûk bû û bi giranî neyînî bû.
13. Hin navgînên ragihandina hikûmetê bi rengekî rasterast êrîşî boykotkarên hilbijartinan kir û ew bi sîxuî û xinizîyê tawanbar kirin.
14. Sendîkayên pîşeyî di rêya ragihandina hikûmetê û ya taybet re ketin ber xizmeta bangeşeya partîya desthilatdar.
15. Reklamên hilbijartinê yên namzedên serbixwe di navgînên ragihandina dîtbar û ya bihîzbar de hema hema tunebûn.
16. Namzedên serbixwe girîngîyeke mezintir da navgînên ragihandina elektronîk, ew jî ji ber berbelavî û bandorkirina zêdebûyî ya van navgînan li welatîyên Sûrîyeyê.
17. Avahîyên hikûmetê di bangeşeya hilbijartinan a ji boyî namzedên bereya desthilatdar de hatin bikaranîn.
18. Ol hate bikaranîn û oldarên Misilman û Xirîstîyan û her weha hin serekên olî yên tîreyan di bangeşeya partîya desthilatdar û bereya desthilatdar de xebitîn û welatî ber bi beşdarîya di hilbijartinan de dehfandin.
19. Hin afîşên hilbijartinê û wêneyên namzedên serbixwe hatin qetandin û xerakirin.
20. Hin navgînên ragihandina taybet û ya elektronîk xwe bi dema bêdengîyê ve girê neda û reklamên hilbijartinê yên hin namzedên serbixwe di her du rojên bêdengîyê de weşandin.
21. Hin namzedên serbixwe sînorê destnîşankirî yê bangeşeya hilbijartinê di kampanyayên xwe de derbas kir.
22. Di rêya çavdêrîkirina navgînên ragihandinê û pirskirina ji hin rojnamegeran re, dîyar bû ku planeke ragihandinê ya hilbijartinên parlamentoyê li nik navgînên ragihandina hikûmetê û ya taybet nîne.
23. Asta pisporîya hin rojnameyên hikûmetê yên parêzgehan li gor rojnameyên hikûmetê yên paytextê -Şamê- nizm bû.
24. Rojnameyên hikûmetê yên ku li parêzgehên Sûrîyeyê tên weşandin bêhtir nêzî belavokên patîya desthilatdar bûn.
25. Navgînên ragihandina hikûmetê û ya taybet bi rengekî erênî girîngî da têgihandina di warê hilbijartinan de, mafên hilbijartinê bi welatîyan dan nasîn û şêwaza pêkanîna bendên qanûna girêdayî prosesa hilbijartinê ji wan re şirove kir.
26. Pûtedaneke erênî bi nivîşkanan -nemaze kêmendaman- hebû.